WATERPRODUCTIVITEIT VAN GERST EN TEF IN DE TIGRAY HOOGVLAKTE VAN ETHIOPIË Crop water productivity of Barley and Tef in the Highlands of Tigray (Northern Ethiopia)
WATERPRODUCTIVITEIT VAN GERST EN TEF IN DE TIGRAY HOOGVLAKTE VAN ETHIOPIË Crop water productivity of Barley and Tef in the Highlands of Tigray (Northern Ethiopia)
Eline Vanuytrecht
Als elke druppel telt
Landbouw in droge streken
Tigray, de meest noordelijke provincie van Ethiopië, kleurt felgroen wanneer de zomerregens zich weldadig op de velden storten. Geen dorre vlaktes, geen door oorlog verscheurd gebied nabij de grensstreek met Eritrea, weinig ongelukkige gezichten. Het decor verschilt verrassend van het beeld dat in de media wordt opgehangen van de Hoorn van Afrika.
Op de heuvels steken de eerste gerstplanten hun hoofd boven de zware kleigrond. Op tef, een voedzaam en populair graangewas dat bijna uitsluitend in Ethiopië geteeld wordt, is het nog even wachten, maar eind augustus bezetten ook de tefhalmen de velden. In september domineert een kleurenpalet van rijpende gewassen. Ondanks de lachende gezichten hebben velen hier nu honger. Een indrukwekkend landschap brengt immers geen eten op je bord. Reikhalzend wordt uitgekeken naar oktober wanneer de oogst binnengehaald wordt. Een oogst die vele gezinnen een jaar lang moet voeden. Landbouw is de hoeksteen van de economie van het land, maar de sector is erg afhankelijk van onbetrouwbare en onregelmatige neerslag. Periodes van droogte betekenen een catastrofe voor meer dan tachtig procent van de bevolking die voor haar dagelijks onderhoud afhankelijk is van de landbouw.
2017, tien jaar later groeien jonge plantjes nog altijd dapper onder de augustuszon. Lachen doet de bevolking ook nog, en bij de meeste Tigrijnen knaagt het hongergevoel minder dan vroeger. De oogst van het vorige groeiseizoen volstond immers om ook vandaag nog een beetje eten te hebben. Boeren monsteren hun velden, gewapend met de praktische richtlijnen die ze kregen van het lokale adviesbureau. In juni kwamen alle gezinshoofden samen tijdens een collectieve vergadering. Lokale vertegenwoordigers van de Relief Society of Tigray (REST) deelden er instructies uit voor het beheer van landbouwvelden. Het REST-hoofdbureau in Mekelle stelt elk jaar met behulp van een waterproductiviteitsmodel beheersrichtlijnen op voor de meest populaire gewassen in Tigray. Voor elk gebied met andere bodemkenmerken wordt een gespecialiseerd advies uitgewerkt. De aanwijzingen zijn heel eenvoudig te interpreteren en geven de meest opportune beheersactiviteiten aan bij verschillende weersomstandigheden. Als tijdens het regenseizoen neerslag onverwacht enkele dagen uitblijft, volgt de gebruiker de beheersrichtlijnen voor droge jaren. Valt de regen daarna weer enkele weken gunstig, zijn voorschriften voor natte jaren aangewezen. Boeren leiden hieruit af wanneer ze hun gewassen het best zaaien. Ook aanwijzingen voor ploegen en onkruid wieden, voor de aanleg van walletjes, de toediening van kleine hoeveelheden water en de bemesting zijn op te maken uit de instructies. De landbouwers zijn enthousiast. Niemand legt hen iets op, ze beslissen zelfstandig hoe ze de gewassen op hun velden verbouwen, maar kunnen wel een beroep doen op de praktische raadgevingen. Enkel wie wil, doet mee. Uiteraard zijn de beheersrichtlijnen geen wondermiddel en in jaren met weinig regen is ook de oogst laag. Toch kent de gewasproductie de laatste jaren een redelijk stabiel karakter dankzij een goed beheer.
Een te optimistisch toekomstbeeld? Een realistische doelstelling? Onderzoek naar de waterproductiviteit van landbouwgewassen kan op termijn in elk geval boeren in droge gebieden een grote stap vooruit helpen. Het onderzoek zoekt een antwoord op de vraag hoeveel graan een gewas kan produceren per eenheid water. Een vraag die steeds dringender wordt nu duidelijk blijkt dat waterschaarste een wereldwijd probleem wordt. Vervuiling en onduurzaam gebruik doen de beschikbare watervoorraden sterk slinken. Machtige naties passen ongelijke gebruiksrechten toe om hun kleinere buurlanden de vrije toegang tot water ontzeggen. De - sinds kort mediagenieke - opwarming van de aarde is niet minder nefast voor de watervoorraden van de aarde, vooral in droge gebieden. Het zijn maar enkele van de oorzaken die de waterbeschikbaarheid sterk drukken. De roep voor de ontwikkeling en verbetering van duurzame technologieën inzake waterbeheer klinkt steeds luider. Water is immers één van de belangrijkste natuurlijke hulpbronnen op aarde. In de landbouwsector vormt het concept waterproductiviteit een sleutelbegrip in deze strategie.
Een onderzoeksteam van de Voedsel en Landbouw Organisatie van de Verenigde Naties (FAO) ontwikkelde een computermodel dat de bepaling van de waterproductiviteit van gewassen vereenvoudigt. Het waterproductiviteitsmodel AquaCrop geeft een beeld van de veranderende hoeveelheden water die tijdens het groeiseizoen opgeslagen zijn in de bodem en waarover de planten kunnen beschikken, de zogenaamde bodemwaterbalans. Het vochtgehalte in de wortelzone bepaalt de ontwikkeling van de gewassen en de gewastranspiratie; gegevens die door het model worden omgezet in gewasgroei en oogst. AquaCrop is in staat om oogstvoorspellingen te doen wanneer basisinformatie over de bodem van de landbouwvelden, het gewastype en het klimaat ingevoerd wordt. Met deze kennis kunnen specifieke richtlijnen opgesteld worden die afhankelijk zijn van de heersende weersomstandigheden. Lokale overheden kunnen voor elk gewas een apart infoblad opstellen en de richtlijnen onder boeren verspreiden. Boeren gaan zelfstandig aan de slag met de richtlijnen en plukken de vruchten van hun eigen goed beheer.
De ontwikkeling van AquaCrop bevindt zich in een initiële fase; het model moet nog geijkt en gevalideerd worden. Wanneer het model volledig op punt staat, kunnen betrouwbare beheersinstructies verdeeld worden onder de boeren. Tijdens veldproeven in droge gebieden worden de nodige klimaat-, bodem- en gewasgegevens verzameld om AquaCrop operationeel te maken. Om het gedrag van de gewassen in verschillende situaties goed te kunnen begrijpen, worden experimenten uitgevoerd waarin de planten kunstmatig van water voorzien worden. Zo proberen onderzoekers om jaren met verscheidene neerslagpatronen na te bootsen. In droge streken verschillen neerslaghoeveelheden en -distributie immers sterk van jaar tot jaar. De gewasgroei wordt nauwkeurig opgevolgd evenals de evolutie van het bodemvochtgehalte. Oogststimulaties van het waterproductiviteitsmodel worden getoetst aan de werkelijkheid die op het veld wordt waargenomen. Eventuele verschillen tussen de waargenomen gewasontwikkeling en de simulatie ervan, wijzen onderzoekers erop dat nog gesleuteld moet worden aan het model.
Er leeft hoop in de Hoorn. Die hoop hoeft niet ijdel te zijn wanneer het armoedeprobleem aan de basis aangepakt wordt door te investeren in de landbouw - de sector die het maatschappelijke leven draagt. Onderzoek naar de waterproductiviteit van gewassen kan een nieuwe doorbraak betekenen in deze aanpak en een stabielere toekomst bieden aan miljoenen mensen.
References
Acevedo, E., Craufurd, P.Q., Austin, R.B., Perez-Marco, P. (1991). Traits associated with high yield in barley in low-rainfall environments. J.Agr. Sci. 116: 23-36.
Adiku, S.G.K., Reichstein, M., Lohila, A., Dinh, N.Q., Aurela, M., Laurila, T., Lueers, J., Tenhunen, J.D. (2006). PIXGRO: A model for simulating the ecosystem CO2 exchange and growth of spring barley. Ecol. Model. 190: 260-276.
Agegnehu, G., Ghizaw, A., Sinebo, W. (2006). Yield performance and land-use efficiency of barley and faba bean mixed cropping in Ethiopian highlands. Europ. J. Agronomy 25: 202-207.
Alemayehu, M. (2003). Ethiopia. Country Pasture/Forage Resource Profile. FAO, Rome, Italy.
Available online at http://www.fao.org/ag/AGP/AGPC/doc/Counprof/Ethiopia/
Ethiopia.htm [last checked: 22-02-2007].
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D., Smith, M. (1998). Crop Evapotranspiration: Guidelines for Computing Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 56. FAO, Rome, Italy. 300 p.
AQUASTAT (2007). FAO's Information System on Water and Agriculture [online]. FAO, Land and Water development division. Available at http://www.fao.org/ag/agl/aglw/
aquastat/main/index.stm [last update 2007, last visited 02/04/07].
Asner, G., Scurlock, K., Hicke, J. (2003). Global synthesis of leaf area index observations: implications for ecological and remote sensing studies. Global Ecol. Biogeogr. 122: 191-205.
Beltrando, G., Camberlin, P. (1993). Interannual variability of rainfall in the eastern horn of Africa and indicators of atmospheric circulation. Int. J. Climatol. 13: 533-546.
Berhane, G. (2003). Present and future water resources development in Ethiopia related to research and capacity building. In: Water and land management research and capacity building priorities for Ethiopia. Proceedings of an international workshop held at ILRI, Addis Ababa, Ethiopia, 2-4 December 2002. McCornick P.G., Kamara, A.B., Tadesse, G. (eds.). IWMI, Colombo, Sri Lanka, and ILRI, Nairobi, Kenya. 27-37.
Bessembinder, J.J.E., Leffelaar, P.A., Dhindwal, A.S., Ponsioen, T.C. (2005). Which crop and which drop, and the scope for improvement of water productivity. Agr. Water Manage. 73: 113-130.
Beyene, A., Gibbon, D., Haile, M. (2006). Heterogenity in land resources and diversity in farming practices in Tigray, Ethiopia. Agr. Syst. 88: 61-74.
Bhutia, N.K., Singh, G.D. (1990). Study on yield and water use efficiency of barley in response to moisture regimes and sources of nitrogen. Haryana Journal of Agronomy 6.1: 76-77.
Bot, A.J., Nachtergaele, F.O. ,Young, A. (1999). Land Resource Potential and Constraints at Regional and Country Levels. World Soil Resources Report No. 90. FAO, Rome, Italy. Available online at www.fao.org/ag/agl/agll/oldocsl.jsp [last visited 03/0307].
Briggs, D.E. (1978). Barley. Chapman and Hall Ltd., London, UK. 612 p.
Brouwer, C., Heibloem, M. (1986). Principles of irrigation water needs. In: Irrigation water management. Training manual no. 3 [online]. FAO, Rome Italy. Available at http://www.fao.org/docrep/S2022E/s2022e00.HTM [last visited 04/04/07].
Cantero-Martinez, C., Villar, J.M., Romagosa, I., Fereres, E. (1996). Growth and yield responses of two contrasting barley cultivars in a Mediterranean environment. Eur. J. Agron. 4: 317-326.
Cantero-Martinez, C., Angas, P., Lampurlanes, J. (2003) Growth, yield and water productivity of barley (Hordeum vulgare L.) affected by tillage and N fertilization in Mediterranean semiarid, rainfed conditions of Spain. Field Crop. Res. 84: 341-357.
CIA (2007). World Factbook 2007 [online]. Central Intelligence Agency (CIA). Available at https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/et.html [last update 08/02/07, last visited 22/02/07].
Conway, D. (2000). Some aspects of climate variability in the North East Ethiopian highlands - Wollo and Tigray. Sinet: Ethiopian Journal of Science 23: 139-161.
Cosgrove, W.J. (2003). Water security and peace. A synthesis of studies prepared under the PCCP-Water for Peace process. UNESCO, Paris, France. 108 p. Available online at http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001333/133318e.pdf [last visited 03/04/2007].
CSA (2006). Central Statistics Agency of Ethiopia [online]. Available at http://www.csa.gov.et/ [last update 10/07-/06, last visited 26/02/07].
Deckers, J., Yizengaw, T., Negeri, A., Ketema, S. (2001). Eragrostis tef (Zuc.) Trotter. In: Crop production in Tropical Africa. Raemaekers R.H. (ed.), Directorate General for International Co-operation, Brussels, Belgium. 96-101.
Delta-T Devices Ltd.. AP4 Porometer UM v3: instruction manual. Cambridge, UK.
Dejene, A. (2003). Integrated Natural Resources Management to Enhance Food Security. The Case for Community-Based Approaches in Ethiopia. Envrionment and Natural Resources Working Paper no. 16. FAO, Sustainable Development Department, Rome, Italy. 58 p. Available online at http://www.fao.org/DOCREP/005/Y4818E/y4818e00.htm#Contents [last visited 04/04/07].
DPPA (2007). Disaster Prevention and Preparedness Agency. Map center. [online]. Available at http://www.dppc.gov.et/pages/Maps.htm [last udate 2007 , last checked 02/04/07].
Doorenbos, J., Kassam, A.H. (1979). Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 33. FAO, Rome, Italy. 193 p.
Ecocrop (2003). Ecocrop. Plant Production and Protection Information System [online]. FAO. Available at http://ecocrop.fao.org/ [last update: 28/01/03, last checked 27/02/07].
EcoPort (2006). Ecoport. The consilience engine [online]. Cooperation between the University of Florida, the FAO and the National Museum of Natural History (NMNH) of the Smithsonian Institution. Available at http://ecoport.org [last update 17/11/06, last visited 02/02/07].
Eylachew, Z. (1994). Properties of major soils of Ethiopia. Report on National Soil Reference Collection. FAO/UNDP, Addis Ababa, Ethiopia.
FAO (2002). Crops and Drops. Making the best use of water for agriculture. FAO, Rome, Italy. 26 p. Available online at ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/005/y3918E/y3918e00.pdf [last visited 03/04/07].
FAO (2003a). Agriculture, food and water. FAO, Rome, Italy. 69 p. Available online at http://www.fao.org/docrep/006/y4683e/y4683e00.htm [last visited 24/02/07].
FAO (2003b). Ministrial Meeting on Water for Food and Agriculture. Issue Paper. FAO, prepared jointly by the Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries of Japan and the Land and Water Development Division of the Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy. 21 p. Available online at ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/005/y4607e/
y4607e00.pdf [last visited 02/04/07].
FAO (2003c). Unlocking the Water Potential of Agriculture. FAO, Rome, Italy. 70 p. Available online at http://www.fao.org/docrep/006/y4525e/y4525e00.htm#Contents [last visited 02/04/07].
FAO (2005). Special Report Ethiopia - January 2005. Mission to Ethiopia. 28 January 2005. FAO/WFP Crop and Food Supply, Rome, Italy. 35 p. Available online at http://www.fao.org/docrep/007/J3958e/J3958e00.htm [last visited 04/04/07].
FAO/ISRIC/IUSS (2001). Lecture notes on the Major Soils of the World. World Resources Reports 94, FAO, Rome, 334 p.
FAOSTAT (2006). FAOSTAT, FAO Statistical Data [online]. FAO. Available at http://www.fao.org/faostat/foodsecurity/ [last update 2006, last visited 04/04/07].
Fetch, T.G., Steffenson, B.J., Pederson, V.D. (2003). Predicting agronomic performance of barley using canopy reflectance data. Can. J. Plant Sci. 84: 1-9.
Gebeyehu, A. (2003). Research and development in land and water resources. In: Water and land management research and capacity building priorities for Ethiopia. Proceedings of an international workshop held at ILRI, Addis Ababa, Ethiopia, 2-4 December 2002. McCornick P.G., Kamara, A.B., Tadesse, G. (eds.). IWMI, Colombo, Sri Lanka, and ILRI, Nairobi, Kenya. 3-10.
Gonzalez, A., Martin, I., Ayerbe, L. (1999). Barley yield in water-stress conditions. The influence of precocity, osmotic adjustment and stomatal conductance. Field Crop. Res. 62: 23-34.
Gregory, P.J., Tennant, D., Belford, R.K. (1992). Root and shoot growth, and water and light use efficiency of barley and wheat crops grown on a shallow duplex soil in a Mediterranean-type environment. Austr. J. Agr. Res. 43: 555-573.
Gunasekera, D., Santakumari,M., Glinka, Z., Berkowitz, G.A. (1994). Wild and cultivated barley genotypes demonstrate varying ability to acclimate to plant water deficits. Plant Sci. 99: 125-134.
Hagos, E.Y. (2005). Development and Management of Irrigated Lands in Tigray, Ethiopia. Dissertation for the Degree of Doctor. Wageningen University and the UNESCO-IHE Institute for Water Education. Delft, the Netherlands. 265 p.
Hailu, G., Van Leur, J. (eds.) (1996). Barley Research in Ethiopia. Past Work and Future Prospects. Proceedings of the First Barley Research Review Workshop, 16-19 october 1993, Addis Abeba. IAR/ICARDA, Addis Abeba, Ethiopia. 195 p.
Hailu, T., Getachaw. B., Sorrells, M. (eds) (2001). Narrowing the Rift. Tef Research and Development. Proceeding of the International Workshop on Tef Genetics and Improvement, 16-19 October 2000. Ethiopian Agricultural Research Organization, Addis Abeba, Ethiopia.
Haregeweyn, N., Poesen, J., Nyssen, J., De Wit, J., Haile, M., Govers, G., Deckers, J. (2006). Reservoirs in Tigray (northern Ethiopia): Characteristics and Sediment Deposition Problems. Land Degrad. Dev. 17: 211-230.
ISO 11277 (1998). Soil Quality - Determination of particle size distribution in mineral soil material - Method by sieving and sedimentation. International Organization for Standardization. Geneva, Switzerland. 30 p.
IWMI (2000). World water supply and demand: 1995-2025. IWMI, Colombo, Sri Lanka. 29 p. Available online at http://www.iwmi.cgiar.org/ [last visited 03/04/07].
IWMI (2006). Annual Report 2005/2006. IWMI, Colombo, Sri Lanka. 51 p. Available online at http://www.iwmi.cgiar.org/ [last visited 03/04/07].
Jayne, T.S., Yamano, T., Weber, M.T., Tschirley, D., Benfica, R., Chapoto, A., Zulu, B. (2003). Smallholder income and land distribution in Africa: implications for poverty reduction strategies. Food Policy 28: 253-275.
Kebebew, A., Hailu, T., Arnulf, M., Tiruneh, K., Fufa, H. (2001). Quantitative trait diversity in tef [Erasgrostis tef (Zucc.) Trotter] germplasm from Central and Northern Ethiopia. Genet. Resour. Crop Ev. 48: 53-61.
Kessler J. and Oosterbaan R. J. (1974). Determining hydraulic conductivity of soils. In: Drainage Principles and Applications. de Ridder, N. A., Takes, C. A. P., van Someran, C. L., Bos, M. G., Messemaekers van de Graaf R. H., Bokkers A. H. F.. International Institute for Land Reclamation & Improvement, Wageningen, the Netherlands. 292-294.
Ketema, S. (1993). Tef (Erasgrostis tef): breeding, genetic resources, agronomy, utilization and role in Ethiopian agriculture. IAR, Addis Abeba, Ethiopia. 102 p.
Ketema, S. (1997). Tef [Eragrostis tef (Zucc.) Trotter]. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 12. Insitute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben / International Plant Genetic Resources Insititute, Rome, Italy. 47 p.
Körner, C., Scheel, J.A., Bauer, H. (1979). Maximum Leaf Diffusive Conductance in Vascular Plants. Photosynthetica 13: 45-82.
LI-COR Inc. (1992). LAI-2000 Plant Canopy Analyzer: instruction manual. Lincoln Nebraska, USA.
Loague, K. and Green, R.E. (1991). Statistical and graphical methods for evaluating solute transport models: Overview and application. J. Contam. Hydrol. 7: 51-73.
Lopes, M.S., Nogues, S., Araus, J.L. (2004). Nitrogen source and water regime effects on barley photosynthesis and isotope signature . Funct. Plant Biol. 31: 995-1003.
Lopez, M.V., Arrue, J.L. (1997). Growth, yield and water use efficiency of winter barley in response to conservation tillage in a semi-arid region of Spain. Soil Til. Res. 44: 35-54.
MacGregor, A.W., Bhatty, R.S. (eds) (1993). Barley: Chemistry and Technology. American Association of Cereal Chemists, Inc., St. Paul, Minnesota, USA. 486 p.
Mathre, D.E. (ed.) (1997). Compendium of Barley Diseases. The American Phytopathological Society. St Paul, Minnesota, USA. 90 p.
Mees M. (2000) Zoom microfinance. SOS Faim, Brussels, Belgium. Available online at http://sosfaim.org/pdf/en/zoom/ZoomDecsiEng.pdf [last visited 04/04/07].
Meinzen-Dick, R.S., Rosegrant, M.W. (eds.) (2001). 2020 Focus 9: Overcoming Water Scarcity and Quality Constraints. IFPRI, Washington, USA. 28 p. Available online at http://www.ifpri.org/2020/focus/focus09.asp#dl [last visited 02/04/07].
Mitchell, J.H., Fukai, S., Cooper, M. (1996). Influence of phenology on grain yield variation among barley cultivars grown under terminal drought. Aust. J. Agr. Res. 47: 757-774.
Mulat D., Ali S., Jayne T.S. (1997). Promoting fertilizer use in Ethiopia: the implications of improving grain market performance, input market efficiency and farm management. Working paper 5. Grain market research project. Ministry of economic development and cooperation, Addis Ababa, Ethiopia.
NRC, Board on Science and Technology for International Development (1996). Lost Crops of Africa: Volume I: Grains. National Academy Press, Washington DC, USA.
Ntech Industries Inc.. GreenSeeker Hand Held Optical Sensor Unit, Model 505: instruction manual. Ukiah, California, USA.
Nyssen, J., Poesen, J., Moeyersons, J., Deckers, J., Haile, M., Lang, A. (2004). Human impact on the environment in the Ethiopian and Eritrean highlands - a state of the art. Earth-Sci. Rev. 64: 273-320.
Nyssen, J., Vandenreyken, H., Poesen, J., Moeyersons, J., Deckers, J., Mitiku, H., Salles, C., Govers, G. (2005). Rainfall erosivity and variability in the Northern Ethiopian Highlands. J. Hydrol. 311: 172-178.
Ortega, J.F., de Juan, J.A., Tarjuelo, J.M. (2004). Evaluation of the water cost effect on water resource management: Application to typical crops in a semiarid region. Agr. Water Manage 66: 125-144.
Oweis, T., Hachum, A. (2006). Water harvesting and supplemental irrigation for improved water productivity of dry farming systems in West Asia and North Africa. Agr. Water Manage. 80: 57-73.
Oweis, T., Pala, M., Ryan, J. (1998). Stabilizing rainfed wheat yields with supplemental irrigation and nitrogen in a Mediterranean climate. Agron. J. 90 5: 672-681.
Pereira, L.S., Oweis, T., Zairi, A. (2002). Irrigation Management under Water Scarcity. Agr. Water Manage. 57: 175-206.
Raes, D. (1995). Note on Irrigation Requirement. FAO, Rome, Italy. 24 p.
Raes, D. (2001). Water balance of a cropped soil, syllabus. K.U.Leuven, Leuven, Belgium. 79 p.
Raes, D. (2006). EToCalc version 2.1. Reference evapotranspiration calculator: instruction manual. FAO, Rome, Italy.
Raes, D., Geerts, S., Kipkorir, E., Wellens, J., Sahli, A. (2006a). Simulation of yield decline as a result of water stress with a robust soil water balance model. Agr. Water Manage. 81: 335-357.
Raes, D., Mallants, D., Song Z. (1996). Rainbow - a software package for analysing hydrologic data. In: Hydraulic Engineering Software VI. Blain, W.R. (ed.). Computational Mechanics Publications, Southampton, U.K.. 525-534.
Raes, D., Sithole, A., Makarau, A., Milford, J. (2004). Evaluation of first planting dates recommended by criteria currently used Zimbabwe. Agr. Forest Meteorol. 125: 177-185.
Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T.C., Fereres, E. (2006b). Structure, algorithms and functionalities of AquaCrop. Proceedings of International Symposium on Water and Land Management for sustainable irrigated agriculture, April 4-8 2006, Cukurova University, Adana, Turkey. 13p.
Rijsberman, F.R., Manning, N. (2006). Beyond More Crop per Drop. Water Management for Food and the Environment. 4th World Water Forum, 16-22 March, 2006, Mexico. IWMI, Colombo, Sri Lanka. 18 p. Available online at http://www.iwmi.cgiar.org/ [last visited 03/04/07].
Ritchie, J. T. (1974). Evaluating irrigation needs for southeastern USA. In:. Proceedings of the Irrigation and Drainage Special Conference. ASCE, New York, USA. 262-273.
Sanchez-Diaz, M., Garcia, J.L., Antolin, M.C., Araus, J.L. (2002). Effects of soil drought and atmospheric humidity on yield, gas exchange, and stable carbon isotope composition of barley. Photosynthetica 40: 415-421.
Savin, R., Nicolas, M. E. (1996). Effects of short periods of drought and high temperature on grain growth and starch accumulation of two malting barley cultivars. Austr. J. Plant Physiol. 23: 201-210.
Saxton, K.E., Rawls, W.J. (2006). Soil water charateristic estimates by texture and organic matter for hydrologic solutions. Soil Sci. Soc. Am. J. 70: 1569-1578.
Schelling, K., Born, K., Weissteiner, C., Kühbauch, W. (2003). Relationships between yield and quality parameters of malting barley (Hordeum vulgare L.) and phenological and meteorological Data. J. Agron. Crop Sci. 189: 113-122.
Scott, B.J., Conyers, M.K., Poile, G.J., Cullis, B.R. (1997). Subsurface adidity and liming affect yield of cereals. Austr. J. Agr. Res. 48: 843-854.
SCS (US Soil Conservation Service) (1972). National Engineering Handbook, Hydrology section. 4 GPO, US Department of Agriculture, Washington DC, USA.
Sepaskhah, A.R., Ghahraman B. (2004). The effects of irrigation efficiency and uniformity coefficient on relative yield and profit for deficit irrigation. Biosyst. Eng. 87: 495-507.
Sinebo, W. (2005). Trade off between yield increase and yield stability in three decades of barley breeding in a tropical highland environment. Field Crop. Res. 92: 35-52.
SPSS Inc. (2004). SPSS 13.0 Computer Statistics Software: instruction manual. Chicago, USA.
Steduto, P. (1996). Water use efficiency. In: Sustainability of Irrigated Agriculture. Pereira, L.S., Feddes, R.A., Gilley, J.R., Lesaffre, B. (eds.) (2002). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht. 193-209.
Steduto, P., Fereres, E., Hsiao, T.C., Raes, D. (2006). Yield Response to Water: The FAO revision framework and the crop-water producitivity model AquaCrop. Proceedings of International Symposium on Water and Land Management for sustainable irrigated agriculture, April 4-8 2006, Cukurova University, Adan, Turkey. 11 p.
Steduto, P., Hsiao, T.C., Fereres, E. (2007). On the conservative behavior of biomass water productivity. Irrig. Sci. 25: 189-207.
Swain, A. (1997). Ethiopia, the Sudan, and Egypt: The Nile River Dispute. J. Mod. Afr. Stud. 35: 675-694.
Swinnen, J., Maertens M. (2006). Problemen van de ontwikkelingslanden, syllabus. K.U.Leuven, Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen, Leuven, Belgium.
Tadesse, N. (2006). Surface Waters Potential of the Hantebet Basin, Tigray, Northern Ethiopia [online]. Agricultural Engineering International: CIGR Ejournal. Available at: http://cigr-ejournal.tamu.edu/submissions/volume8/LW%2005%20010%20Tadas…
%2016April2006.pdf [last visited 27/02/07].
TERRASTAT (2003). Terrastat. Land resource potential and constraints statistics at country and regional level [online]. FAO, Land and Water development division. Available at www.fao.org/ag/agl/agll/terrastat, last update 06/02/03, last visited 26/02/07].
Tesfaye, G., Haile, M., Gebremedhin, B., Pender, J., Yazew, E. (2000). Small-scale irrigation in Tigray: management and institutional considerations. In:Policies for sustainable land management in the highlands of Ethiopia: summary of papers and proceedings of a seminar held at ILRI, Addis Ababa, Ethiopia, 22-23 May 2000. ILRI Socio-economics and Policy Research Working Paper 30. Jabbar, M.A., Pender, J., Ehui, S.K. (eds.), (2003). ILRI, Nairobi, Kenya. 27-30. Available online at http://www.ilri.cgiar.org/Infoserv/webpub/
Fulldocs/WP30/small.htm#TopOfPage [last visited 26/03/07].
Tesfaye, K., Walker, S. (2004). Matching of crop and environment for optimal water use: the case of Ethiopia. Phys. Chem. Earth 29: 1061-1067.
Tollens, E. (2004). Het Voedselvraagstuk. In: Voedsel voor 9 miljard mensen. Perspectieven op landbouw en wereldvoedselvoorziening. Schoonheydt, R., Waelkens, S (eds.). Lannoo Campus, Leuven, Belgium. 192 p.
UNDP (2006). Human Development Report 2006. UNDP, New York, USA. 423 p. Available online at http://hdr.undp.org/hdr2006/ [last visited 02/04/07].
UNESCO (2004). World Water Assessment Program. National Water Development Report for Ethiopia (Final). Addis Abeba, Ethiopia, December 2004. 273 p. Available online at http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001459/145926E.pdf [last visited 27/02/07].
UN-Water (2006). Coping with Water Scarcity. A strategic issue and priority for system-wide action. UN-Water, New York, USA. 12 p. Available online at ftp://ftp.fao.org/agl/aglw/docs/waterscarcity.pdf [last visited 02/04/07].
Vanoosterom, E.J., Acevedo, E. (1992). Adaptation of barley (Hordeum vulgare L.) to harsh Mediterranean environments. I. Morphological traits. Euphytica 62: 1-14.
Vavilov, N.I. (1951). The origin, variation, immunity and breeding of cultivated plants, Chronica Botanica 13: 1-366.
Vörösmarty C.J., Green, P., Salisbury J., Lammers, R.B. (2000). Global water resources: vulnerability from climate change and population growth. Science 289: 284-288.
Zhang, H., Oweis, T. (1999). Water-yield relations and optimal irrigation scheduling of wheat in the Mediterranean region. Agr. Water Manage 38: 195-211.
Zwart, S.J., Bastiaanssen, W.G.M. (2004). Review of measure crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton and maize. Agr. Water Manage 69: 115-133.