Privatisering van de oorlog

Pieter De Jaegher
Persbericht

Privatisering van de oorlog

Oorlog NV: Private militaire bedrijven veroveren de markt en het veld.

 

Oorlog als winstgevende praktijk. Niet zo nieuw, denkt u waarschijnlijk. Op het eerste zicht heeft u volledig gelijk. Een gewapend conflict was, is en zal altijd voordelig blijven voor een aantal partijen in een dergelijk conflict. Naast de wapenindustrie in het algemeen, is er echter sinds het einde van de Koude Oorlog een nieuwe speler op deze markt van de dood terechtgekomen. Het “nieuwe” is eigenlijk een foutieve benaming. Het handelt over een sector waarvan de inhoud niet veranderd is, hooguit de verpakking.

 

De geprivatiseerde militaire bedrijven floreren tegenwoordig in de gehele wereld. Van conflictgebieden zoals Congo, Irak, Afghanistan, Tsjetsjenië en de Balkan, tot Colombia. Overal in deze gebieden krijgen ze een steeds belangrijkere strategische rol toegekend, openlijk of in uiterst dubbelzinnige omstandigheden.

 

Men vergelijkt het personeel van deze bedrijven vaak met de ouderwetse huurlingen uit vroegere tijden. Dit is -helaas- niet het geval. Waarom helaas? Deze private militaire bedrijven zijn vaak internationaal erkende multinationals, het personeel werkt dus niet op een individuele basis, maar in groepsverband. Dit laatste is belangrijk, want dit betekent dat de internationale wetgeving betreffende huurlingen niet van toepassing is op het personeel van private militaire bedrijven.

 

Aangezien het gaat over grote internationaal werkzame bedrijven, beschikken ze over meer middelen om gespecialiseerde diensten te leveren. Ze staan in voor de logistiek van een militaire operatie, informatieverzameling en -analyse, beveiliging van belangrijke personen en gebouwen, militaire opleidingen en in een aantal gevallen nemen ze zelfs actief deel aan gevechtsoperaties. Bedrijven zoals Northrop Grumman, Dyncorp, Blackwater en het inmiddels stopgezette Executive Outcomes zijn slechts enkele voorbeelden.

 

Onder andere door de privatiseringstendens, opgekomen in de jaren tachtig, de onwil of onkunde van de internationale gemeenschap om tussen te komen in een steeds toenemend aantal conflicten en de overvloed van beschikbaar personeel na de inkrimpingen van nationale legers overal in de wereld tijdens de jaren negentig, kenden deze bedrijven een ongekende boom in de laatste vijftien jaar.

 

Hun klantenbestand varieert van multinationals en NGO’s die werkzaam zijn in oorlogsgebieden, rebellenbewegingen en overheden. De koploper bij deze laatste klantencategorie, zijn de Verenigde Staten. In hun neoliberale optiek stellen ze dat een instelling zich enkel moet bezighouden met haar hoofdtaken. Voor het leger betreft dit dus de oorlogsvoering. Opdrachten zoals de logistieke opbouw van een militaire operatie, opleidingen en onderhoud van wapensystemen worden allemaal uitbesteed aan private contractanten. Op die manier moet het leger zich enkel nog toespitsen op haar kerntaak.

 

In sommige gevallen, zoals in Colombia, worden private contractanten om nog een heel andere, controversiële reden ingezet. In hun strijd tegen drugs en door drugs gefinancierde rebellengroeperingen, zoals de FARC, zetten de VS private militaire bedrijven in om hun wetgeving inzake de militaire inzet in Colombia te omzeilen. Er werd namelijk een troepenbeperking vastgesteld door het Amerikaanse Congress voor de militaire steun aan de Colombiaanse overheid.

 

Door het inzetten van voornamelijk niet-Amerikaanse contractanten, want de troepenbeperking is alleen van toepassing op Amerikaanse ingezetenen, kan de VS meer militaire adviseurs naar Colombia sturen en kunnen sommige operaties worden uitgevoerd zonder dat daar al te veel aandacht aan wordt besteed.

 

Het inzetten van private militaire bedrijven om een dubbele buitenlandse agenda te kunnen uitvoeren, vormt een van de vele kritieken op de sector. Andere vaakgehoorde kritieken hebben te maken met contractuele problemen. Men kan immers nooit voorzien hoe een gewapend conflict zal uitdraaien bij het vastleggen van het contract en de bevoegdheden. Private militaire bedrijven zouden ook niet gebaat zijn bij een snelle oplossing van een conflict, aangezien ze er net rijk van worden.

 

Een ander knelpunt vormt de vraag wie aansprakelijk wordt gesteld in geval van overtredingen, en waar men eventueel moet berecht worden. De internationale en nationale wetgeving is hierover niet duidelijk. Normaal gesproken wordt men berecht in de staat waar men de overtreding begaan heeft. Private militaire bedrijven zijn echter vaak werkzaam in falende staten en conflictzones waar elk rechtssysteem volledig ontbreekt of ontoereikend is. De zaak zou dan moeten doorgeschoven worden naar de wetgeving van het land waarvan de contractant afkomstig is. Aangezien er op dit niveau ook geen duidelijke regelgeving bestaat, beschikt het personeel van deze militaire bedrijven over een vorm van immuniteit.

 

Verder kunnen ze een belangrijke impact hebben op de civiel-militaire relaties. Private militaire bedrijven trekken soldaten, vooral elitetroepen, aan door hogere salarissen te bieden. Hun opleiding wordt dus betaald door de staat, die opnieuw mag betalen aan deze bedrijven om hun ex-militairen in te zetten. Het betreft dus een win-win situatie voor de private militaire bedrijven.

 

Men zou nog een hele waslijst met kritieken kunnen aanbrengen, maar men mag echter niet vergeten dat er eveneens voordelen zijn verbonden aan deze nieuwe sector. Een eerste belangrijk punt is dat respectvolle private militaire bedrijven binnen de legale grenzen zullen opereren, aangezien ze begaan zijn met hun imago. Ze willen immers in de toekomst nog contracten in de wacht slepen, wat niet het geval zou zijn als ze zich misdragen of conflicten nodeloos zouden laten aanslepen.

 

Vervolgens kunnen ze op een efficiëntere manier worden ingezet voor vredesmissies en in conflictgebieden waar de internationale gemeenschap liever niet meer tussenkomt. Voor sommige taken, zoals bevoorrading, logistiek en onderhoud zouden ze ook efficiënter en goedkoper zijn, wat evenwel vaak betwist wordt.

 

De private militaire sector zal in de toekomst een steeds belangrijkere rol spelen en evenals de internationale en nationale wetgeving terzake, staat ze nog maar in haar kinderschoentjes. Zowel voor de internationale gemeenschap als voor de private militaire industrie is het belangrijk dat een regelgeving snel tot stand komt. Het zou er immers voor zorgen dat private militaire bedrijven in een positiever, minder controversieel en acceptabeler daglicht komen te staan, want de corrupte en onbetrouwbare bedrijven zouden van de markt geconcurreerd worden. De mogelijkheden om de sector dan in te zetten in bijvoorbeeld vredesmissies, zouden alleen maar toenemen. Een belangrijke opgave dus, zowel voor de overheden als de bedrijven zelf, wil men er in de toekomst een beroep op kunnen blijven doen.

Bibliografie

Bibliografie

 

  • Adams T.K. (Summer 1999). The New Mercenaries and the Privatization of Conflict. Parameters, 103-116.

  • Ambrus S. and Contreras J. (2002, March 4). Going Back to War. Newsweek.

  • Arnold G. (1999). Mercenaries. The Scourge of the Third World. London: Macmillan Press Ltd.

  • Avant D. (2004, July/August). Mercenaries. Foreign Policy, (143), 20-26.

  • Battles Won, a War still Lost. (2005, February 12). Economist.

  • Bigwood J. (2001, May 23). DynCorp in Colombia: Outsourcing the Drug War. Special to CorpWatch.

  • Bonn International Center for Conversion (2000). BICC Conversion Survey 2000. Available at http://www.bicc.de.

  • Bonn International Center for Conversion (2003). BICC Conversion Survey 2003. Available at http://www.bicc.de.

  • Brayton S. (2002, March 1). Outsourcing War: Mercenaries and the Privatization of Peacekeeping. Journal of International Affairs, 55(2), 303-330.

  • Brooks D. (2002, July). Protecting People: The PMC Potential. Comments and Suggestions for the UK Green Paper on Regulating Private Military Services. Paper van International Peace Operations Association, Alexandria, VA, USA.

  • Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs (2005, July 6). Andean Counterdrug Initiative. Factsheet, available at http://www.state.gov/g/inl/rls/fs/49016.htm.

  • Center for International Policy (2005). U.S. Aid to Colombia Since 1997: Summary Tables. Available at http://ciponline.org/colombia/aidtable.htm.

  • Center for Responsive Politics (2006). Defense: Top Contributors to Federal Candidates and Parties. Available at www.opensecrets.org.

Command and General Staff College, Fort Leavenworth, Kansas.

  • Contreras J. (2002, March 25). Colombia’s Hard Right. Newsweek.

  • CorpWatch (2004, September). Iraq’s Private Warriors. CorpWatch Fact Sheet #3.

  • Dangerous Work. (2004, April 10). Economist.

  • De Cock J. (2004, 4 juni). AzG schorst activiteit Afghanistan. De Standaard.

  • De La Garza P. and Adams D. (2000, December 3). Military Aid…from the Private Sector. St. Petersbrug Times.

  • DynCorp International (2005, May 19). Press Release. Available at  

  • Embassy of Colombia (2003). Plan Colombia: The Roadmap for Peace. Available at http://www.colombiaemb.org/opencms/opencms/plancolombia/. (2005, augustus 7)

  • End Sought to Cocaine Contractors. (2001, May 7). New York Times.

  • Forero J. (2001, May 18). Role of U.S. Companies in Colombia is Questioned. New York Times.

  • Forero J. (2004, February 14). Colombia: Private U.S. Operatives on Risky Missions. New York Times.

  • Fratepietro S. (2001, July 1). Plan Colombia: The Hidden Front in the U.S. Drug War. Humanist.

  • Grant B.D. (1998). U.S. Military Expertise for Sale: Private Military Consultants as a Tool of Foreign Policy. Essay. Available at http://web.archive.org/web/20020819173425/http://www.ndu.edu/inss/books…

  • Hartung W.D. (2004, June 7). Outsourcing is Hell. Nation, 278 (22), 5-7.

  • Headquarters Department of the Army (2003, January 3). Contractors on the Battlefield. Field Manual N°3-100.21 US Combined Arms Support Command, Washington D.C.

  • Holmqvist C. (2005, January). Private Security Companies: The Case for Regulation. SIPRI Policy Paper N° 9.

  • Howe H.M. (2001). Ambiguous Order. Military Forces in African States. London: Lynne Rienner Publishers, Inc.

http://www.dyn-intl.com/press/narcotics_eradication.htm.

  • International Peace Operations Association (2005, March 31). Code of Conduct.

  • IPIS-dossier 136 (2000). Colombia: conflict, vredesproces, controverse.

  • Isacson A. (2004, October 8). Congress Doubles the Limit on U.S. Troops in Colombia. Available at www.ciponline.org.

  • Isenberg D. (2004, September). A Fistful of Contractors: The Case for a Pragmatic Assessment of Private Military Companies in Iraq. Research Report for the British American Security Information Council.

  • Johnson C. (2004). The Sorrows of Empire. New York: Verso.

  • Jourdan M. and Sorrentino B. (2004, November 9). Private War. This World. BBC.

  • Kaldor M., Albrecht U. and Schméder G. (Eds.) (1998). Restructuring the Global Military Sector, Vol. II. The End of Military Fordism. London: Pinter.

  • Kay J., Mayer C. and Thompson D. (Eds.) (1986). Privatisation and Regulation: The UK Experience. Oxford: Clarendon Press.

  • Kirk R. (2004, March). Colombia and the “War” on Terror: Rhetoric and Reality. The World Today, a publication of the Royal Institute of International Affairs.

  • Krijgers Te Huur. (2004, 21 november). Panorama. Brussel: Canvas.

  • Lilly D. (2000, September). The Privatization of Security and Peacebuilding: A Framework for Action. Rapport van International Alert.

  • Macomber S. (2004, November 1). You’re not in the Army Now. American Spectator, 37 (9), 26-30.

  • Major Goddard S. (2001). The Private Military Company: A Legitimate International Entity Within Modern Conflict. A thesis presented to the Faculty of the U.S. Army

  • Major Perlak J.R. (2001). The Military Extraterritorial Jurisdiction Act of 2000: Implications for Contractor Personnel. Military Law Review, vol.169, 92-140.

  • Markusen A.R. (2003, October). The Case Against Privatizing National Security. Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 16(4), 471-501.

  • Miller T.C. (2001, August 18). Use of Foreign Pilots Avoids Congressional Limits. Los Angeles Times.

  • Monbiot G. (2001, May 22). Bush’s Dirty War in Colombia. The Guardian.

  • Musah A.F. and Fayemi J. (Eds.) (2000). Mercenaries: An African Security Dilemma. London: Pluto Press.

  • Naim M. (2006, January 19). I Nuovi Libertadores. L’Espresso.

  • Nossal K.R. (2001). Global Governance and National Interests: Regulating Transnational Security Corporations in the Post-Cold War Era. Melbourne Journal of International Law, vol.2, 459-476.

  • Organisation of African Unity (1977, July). Convention for the Elimination of Mercenarism in Africa.

  • Ortiz C. (2004). Regulating Private Military Companies: States and the Expanding Business of Commercial Security Provision. Global Regulation, 205-219.

  • Penhaul K. (2001, July 15). Colombia: Americans Blamed in Raid. San Francisco Chronicle.

  • Priest D. and Flaherty M.P. (2004, April 8). Iraq: Security Firms Form World’s Largest Private Army. Washington Post.

  • Private U.S. Citizens Fighting Drug War in Colombia. (2001, February 26). Chicago Tribune.

  • Sandline International (2002, February 12). Private Military Companies: Options for Regulation. Comments on UK Government Green Paper.

  • Schifferes S. (2003, March 18). U.S. Names ‘coalition of the willing’. BBC News Online, available at http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/2862343.stm.

  • Schreier F. & Caparini M. (2005, maart). Privatising Security: Law, Practice and Governance of Private Military and Security Companies. Occasional Paper N°6 voor Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF), Geneva.

  • Silverstein K. (1997, July 28). Privatizing War. Nation.

  • Singer P.W. (2003a). Corporate Warriors: the rise of the privatized military industry. New York: Cornell University Press.

  • Singer P.W. (2003b, June-July). Peacekeepers, Inc. Policy Review, 59-70.

  • Singer P.W. (2004a). War, Profits, and the Vacuum of Law: Privatized Military Firms and International Law. Columbia Journal of Transnational Law, (42), 521-550.

  • Singer P.W. (2004b, March). The Privatized Military: The Unmonitored, Unregulated and Unchecked Global Growth of Private Military Firms. Multinational Monitor, 25-29.

  • Singer P.W. (2005, March 1). Outsourcing War. Foreign Affairs, 84(2), 119-133.

  • Smith E.B. (Winter 2002-2003). The New Condottieri and US Policy: The Privatization of Conflict and its Implications. Parameters, 104-119.

  • Surowiecki J. (2004, January 12). Army, Inc. New Yorker.

  • The Baghdad Boom. (2004, March 27). The Economist.

  • The Drug “War” in Latin America: Next Steps in Colombia. (2005, February 12). Economist.

  • U.S. Congress (2000, November 22). Military Extraterritorial Jurisdiction Act of 2000. Public Law 106-523–Nov. 22, 2000.

  • UK House of Commons (2002, February). Private Military Companies: Options for Regulation. Green Paper.

  • Uncle Sam in Colombia. (2001, February 3). Economist.

  • United Nations (1977, June 8). Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol 1).

  • United Nations (1989). The International Convention against the Recruitment, Use, Financing, and Training of Mercenaries. G.A. Res. 34, U.N. GAOR, 44th Sess., Supp. N°. 43, at 590, U.N. Doc. A/44/43 (1989), 29 I.L.M. 91.

  • United Nations High Commissioner for Human Rights (2002 February). The Impact of Mercenary Activities on the Right of Peoples to self-determination. Fact Sheet N° 28.

  • Vaux T., Seiple C., Nakano G. and Van Brabant K. (2001). Humanitarian Action and Private Security Companies : Opening the Debate. Rapport van International Alert.

  • VN bezorgd om beperkingen op hulpverlening in Indonesië. (2005, 14 januari). De Standaard.

  • Weinberg B. (2004, October 19). Washington Votes for War in Colombia. Nation.

  • Weymouth L. (2005, October 10). The Last Word: Hugo Chávez (interview). Newsweek.

  • Woodward B. (2001, November 18). Secret CIA Units Playing a Central Combat Role. Washington Post.

Universiteit of Hogeschool
Politieke Wetenschappen, internationale politiek
Publicatiejaar
2006
Share this on: