Badass vrouwelijke agenten in Vlaamse reality televisie

Iedereen kent wel politieagent Koen, de flauwe plezante uit De Buurtpolitie, één van de meest bekeken scripted reality reeksen in Vlaanderen. Maar kent iedereen Floor, Brigitte of Tineke en hoe zij zich gedragen in deze reeks? Brigitte, het moederkloekske, Tineke, de mannelijke vrouw in het korps of Floor, het poppemieke. Dit zijn enkele van de seksistische woorden die gebruikt worden om deze vrouwelijke agentes te omschrijven.

In 2013 waren 10.455 plaatsen binnen het politiekorps weggelegd voor vrouwen, hiervan zijn er 6.153 effectief agent, de rest is tewerkgesteld als CaLog of burgerpersoneel. Deze houden hen dus bezig met administratief en sociaal werk. Het glazen plafond, genderdiscriminatie, zwangerschapsdiscriminatie, allemaal termen waarmee veel vrouwen van tegenwoordig met te kampen krijgen binnen hun job. Als het dan nog vrouwen zijn die tewerkgesteld zijn in een mannenwereld worden deze termen nog eens groter. 

De eerste vrouwen die toegelaten werden in het politiekorps hielden zich bezig met jeugd- of sociale zaken. Taken waar ze hun communicatieve en bemoederende vaardigheden voor gebruiken, één van de meest stereotiepe beelden die er zijn van vrouwen. Daarom is ook het eerste wat ons te binnen schiet als we het hebben over vrouwen bij de politie ‘kunnen de vrouwen dat wel aan, al die agressie?’ 

Voor deze informatie wenden de leken onder ons zich naar de televisie. We hebben allemaal de neiging om de televisierealiteit als de echte realiteit aan te nemen. Wie zich wil ontspannen kijkt naar de duizenden politie dramareeksen, degene die zich eens als politieagent wil wanen kijkt naar de reality cop shows. De Recherche, De Buurtpolitie, Helden van hier: op interventie, Politie 24/7, zijn maar enkele voorbeelden. Na de aanslagen in 2016 ontplofte het televisiescherm van de reality reeksen in verband met politiediensten. We willen weten hoe ze de problematiek en criminaliteit aanpakken, maar wat veel mensen niet weten is dat reality televisie zich baseert op technieken die de realiteit vervormen. Dus hetgeen we zien in deze shows is opnieuw gemanipuleerd en is dus geen realiteit. Er is vaak een overrepresentatie van bruut geweld en zware gevallen, terwijl de meeste interventies banale zaken zijn. 

Wat we met zekerheid kunnen zeggen over de politiewereld is dat het een overwegend mannelijke job is. Het stoere imago, de wapens en zelfs het uniform met de das zijn mannelijke kenmerken, maar hoe zit het dan met de vrouwelijke agentes? En dan specifiek hoe worden deze voorgesteld naar het publiek?

Deze vrouwen willen hetzelfde behandeld worden dan hun mannelijke collega’s, bijgevolg willen ze dus ook op een goede manier gerepresenteerd worden. Ze willen niet als zwak behandeld worden of niet aangesproken worden op een seksistische manier. Deze zaken worden allemaal besproken in deze scriptie. De belangrijkste vragen die we ons allemaal weleens stellen is hoe de vrouwelijke agenten worden voorgesteld ten opzichte van de mannelijke en worden daarbij veel gebruik gemaakt van de bestaande vrouwelijke stereotypen? Dit zijn slechts enkele vragen die behandeld worden in deze scriptie.

Deze masterproef heeft zich toegespitst op drie Vlaamse reality cop shows, met ten eerste De Buurtpolitie, een reeks die draait rond een fictief politiebureau met fictieve personages maar met waargebeurde feiten. Als tweede kozen we voor het derde seizoen van De Recherche, dat rechercheurs en inspecteurs uit zone Gent en Genk in beeld brengt. Als laatste werd er voor de nieuwe reeks Politie 24/7 gekozen, dit werd begin 2018 uitgezonden op één. Deze gaf ons een exclusieve blik achter de schermen bij het politiekorps te Antwerpen. Op basis van cijfermaterialen werden er zowel aangename als onaangename resultaten bekomen.

Vrouwen worden als groep vaak genegeerd in de populaire cultuur, een fenomeen wat we symbolic annihilation noemen. Omdat het nodig is dat de politie serieus wordt genomen, is het ook nodig dat deze goed worden voorgesteld op de televisie, hierdoor wordt onze gedachtegang over mensen immers uitgebreid. Als het aankomt op een representatie van een persoon willen we allemaal zo goed mogelijk uit de bus komen.