Leven met een dwanger

Justine Burggraeve
Persbericht

Leven met een dwanger

WAT IS EEN DWANGSTOORNIS?

Iemand met een dwangstoornis heeft het gevoel door zijn obsessies en compulsies beheerst te worden. Obsessies noemen we ook dwanggedachten. Dit zijn herhalende beangstigende gedachten, impulsen of beelden. Ze blijven terugkomen. Compulsies zijn dwanghandelingen. Het zijn herhaalde gedragingen (deur controleren of hij op slot is) of herhaalde mentale handelingen (woorden herhalen). Compulsies worden uitgevoerd om de angst te verminderen.

WAAROM ONDERZOEK?

vele mensen weten wat een dwangstoornis is en weten welke gevolgen dit heeft voor de persoon met dwang. Echter weten sommige van die mensen niet welke problemen de stoornis teweegbrengt in het gezin van de persoon met dwang. Ook is er onwetendheid over hoe de gezinsleden de persoon met dwang het best kunnen ondersteunen. Enerzijds is er weinig geweten over hoe gezinnen omgaan met een gezinslid met een dwangstoornis en wat dit voor de gezinnen en het gezinslid met de stoornis betekent. Anderzijds is hierover weinig informatie te vinden noch in onderzoek noch vanuit therapeutisch perspectief. Ook voor de gezinsleden verandert hun leven. Een dwangstoornis kan het leven van een gezin domineren wat voor conflicten kan zorgen binnen het gezin. Het is belangrijk om de gezinsleden van de persoon met dwang te betrekken bij de behandeling. De vraag is: ‘’Hoe doe je dit op een goede manier?”
 

ONDERZOEKSVRAAG

Hieruit de volgende onderzoeksvraag: “Wat zijn mogelijke manieren voor een gezin om het functioneren van het gezinslid met OCS te ondersteunen?’’ De dynamiek van het gezin is van belang voor het functioneren van de persoon met dwang. Daarbij is er een belangrijke deelvraag waar we rekening mee moeten houden. Wat zijn de verwachtingen/noden van de persoon met OCS op vlak van ondersteuning en wat zijn de noden op vlak van omgang binnen het gezin?

DOEL ONDERZOEK

Het doel van het onderzoek is om een bruikbaar product te ontwikkelen:

1) dat gezinsleden helpt om de persoon met dwang te ondersteunen volgens de noden die deze personen hebben.

2) om de gezinsleden te ondersteunen in hun vragen en onzekerheid over hoe zij het best met het gezinslid met dwang kunnen omgaan.
 

METHODE

Er wordt gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek met semi-gestructureerde diepte-interviews. Er werden in totaal zeven interviews afgenomen, drie dwangpersonen en vier gezinsleden. De proefpersonen waren niet jonger dan 12 jaar. Een vereiste was een diagnose of akkoord van een aanwezige dwangstoornis.

RESULTATEN

 De data die verkregen werd uit de zeven interviews leidden tot verschillende resultaten. Aan de hand van de resultaten zijn er zeven thema’s te onderscheiden met vooral de focus op de thema’s: reacties, noden, hulp en problemen. 

BEROEPSPRODUCT

Het beroepsproduct betreft een psycho-educatief boek. In het eerste deel van het boek wordt de theorie rond een dwangstoornis beschreven. Er wordt toegespitst op de obsessies, compulsies, mogelijk oorzaken, de drie soorten (smetvrees, verzameldwang en controledwang) en de behandelvormen. In het tweede deel wordt er stilgestaan bij de mogelijke manieren om de dwangpersoon te ondersteunen en hoe de gezinsleden kunnen omgaan met de persoon met dwang. Het tweede deel heeft als doel herkenning op te roepen bij de gezinsleden en enkele tips te geven.

CONCLUSIE

Er werd gezocht naar mogelijke manieren voor gezinsleden om personen met dwang te ondersteunen en om om te gaan met die persoon.

Concluderend kan gesteld worden dat er begrip moet zijn voor dwang bij de gezinsleden. Gezinsleden kunnen de persoon met dwang ondersteunen door met beperkte mate geruststelling/bevestiging te geven, concrete afspraken te maken, door communicatie in het gezin, door de dwang niet te negeren en eventueel met hulp van de professionele hulpverlening. 

 

Bibliografie
  1. Bronnen

ADF-stichting. (sd). Medicatie. Opgehaald van Angst, Dwang en Fobie stichting: https://adfstichting.nl/medicijnen/

 

American Psychiatric Association. (2016). Alles over psychische stoornissen. Boom, Nederland: American Psychiatric Publishing.

 

Arts, W., & de Haan, E. (2004). De dwangstoornis. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

 

Baarda, B. (2014). Dit is onderzoek: handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff uitgevers.

 

Bais, M., Figee, M., Schuurman, R., & Denys, D. (2015). Diepe hersenstimulatie bij obsessieve-compulsieve stoornis: 10 jaar ervaring in het AMC. Neoropraxis, 19, 80-84. doi:10.1007/s12474-015-0087-y

 

Carr, A. (2016). Family Therapy for Adolescents: A Research-informed Perspective. Australian & New Zealnad Journal of Family Therapy, 37, 467-479. doi:10.1002/anzf.1184

 

Deacon, B., & Olatunji, B. (2007). Specificity of disgust sensitivity in the prediction of behavioral avoidance in contamination fear. Behaviour Research and Therapy, 45, 2110-2120. doi:10.1016/j.brat.2007.03.008

 

Ekman, P. (1992). Are there Basic Emotions? Psychological Review, 99, 550-553.

 

Emmelkamp, P., Hoogduin, K., Keijsers, G., van Minnen, A., & Verbraak, M. (2011). Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten. Boom: Boom uitgevers Amsterdam.

 

Hoencamp, E., & Haffmans, P. (2009). Psycho-educatie in de GGz en de verslavingszorg. Theorie en praktijk. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde, 17, 416-417.

 

 

Klein Hofmeijer-Sevink, M., van Oppen, P., Van megen, H., Batelaan, N., Cath, D., van der Wee, N., . . . van Balkom, A. (2013). Clinical relevance of comborbidity in obsessive compulsive disorder: the Nederlands OCD Association study. Journal of Affective Disorders 150, 847-853.

 

Klepsch, R., & Wilcken, S. (2000). Dwanghandelingen, dwanggedachten. Amsterdam: de Driehoek.
 

Koopmans, R. (2004). Antidepressiva en antipsychotica. In W. Wiersinga, B. Schimmer, & M. Levi, Handboek voor de co-assistent (pp. 266-270). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

 

Maia, T., Cooney, R., & Peterson, B. (2011). The neural Bases of Obsessive-Compulsive Disorder in Children and Adults. Dev Psychopathol, 20, 1251-1283. doi:10.1017/S0954579408000606

 

Maina, G., Saracco, P., & Albert, U. (2006). Family-focused treatment for obsessive-compulsive disorder. Clinical Neuropsychiatry, 3, 382-390.

 

Mantione, M., & Denys, D. (2008). Diepe hersenstimulatie en cognitieve gedragstherapie: een winning team? Neoropraxis, 12, 133-136. doi:/10.1007/BF03077134

 

Maris, K. (2000). Haren uittrekken: wanneer is dit een ernstig probleem? Psychopraxis, 2, 87-90. doi:10.1007/BF03071856

 

Mathis, M., Alvarenge, P., Funaro, G., Torresan, R., Moraes, I., Zilberman, M., & Hounie, A. (2011). Gender differences in obsessive-compulsive disorder: a literature review. Rev Bras Psiguiatr, 33, 390.

 

Mortelmans, D. (2017). Praktijkgericht Kwalitatief Onderzoek. Leuven: Acco.

 

Murphy, H., & Perera-Delcourt, R. (2014). 'Learning to live with OCD is a little mantra I often repeat': Understanding the lived experience of obsessive-compulsive disorder (OCD) in the contemporary therapeutic context. Psychology & Psychotherapy: Theory, Research en Practive, 87, 111-125 . doi:10.1111/j.2044-8341.2012.02076.x

 

Nemesis Netherlands Mental Health Survey and Study. (2003). Psychische stoornissen in Nederland: overzicht van de resultaten van NEMESIS. Utrecht: Trimbos-Instituut.

Nevid, J., Rathus, S., & Green, B. (2017). Psychiatrie: een inleiding. Benelux: Pearson.

 

Oosterhoff, M. (2017). Vals alarm: leven met een dwangstoornis. Hilversum: Lucht BV.

 

Parmet, S., Lynm, C., & Colub, R. (2011). Obsessivecompulsive disorder. Journal of the American Medical Assosciation, 305, 1926 doi:10.1001/jama.305.18.1926

 

Pieters, G., & Claes, S. (2002). Psychofarmaca (3): behandeling van angststoornissen. Psychopraxis, 4, 90-94. doi:10.1007/BF03072002

 

Rachman, S. (2002). A cognitive theory of compulsive checking. Behaviour Research and Therapy, 40, 625-639.

 

Rachman, S. (2004). Fear of contamination. Behaviour Research and Therapy, 42, 1227-1255. doi:doi:10.1016/j.brat.2003.10.009

 

Ravelli, A., Bijl, R., & van Zessen, G. (1998). Comorbiditeit van psychiatrische stoornissen in de Nederlandse bevolking. Tijdschrift voor Psychiatrie , 40, 531-544.

 

Rogiers, R., Van Den Abbeele, D., Vanmassenhove, J., & De Meyere, M. (2006). Aanpak van obsessief-compulsieve stoornissen door de huisarts: een stand van zaken. Huisarts Nu,35, 326-334.

 

Snorrason, I., Stein, D., & Woods, D. (2013). Classification of excoriation (skin picking) disorder: current status and future directions. Acta Psychiatrica Scandinavica, 128, 406-407.

 

Sterk, F. S. (2001). Leven met een dwangstoornis. Houten, Utrecht, Nederland.

 

Teeuwisse, J., & Nolen, W. (1989). De rol van medicatie in de behandeling van de obsessief-compulsieve stoornis. Nederlijds Tijdschrift Geneeskunde, 133, 2605-2608.

 

Tollin, D. D. (2011). Stepped care versus standard cognitive-behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder: A preliminary study of efficacy and costs. Depression & Anxiety, 28, 314-323.

 

Tollin, D., Frost, R., Fitch, K., & Steketee, G. (2008). Family Burden of Compulsive Hoarding: Results of an Internet Survey. Behaviour Research and Therapy, 46, 334-344. doi:10.1016/j.brat.2007.12.008

 

Van Balkom, A., Gabriëls, L., & Van den heuvel, O. (2014). Angst, obsessieve-compulsieve stoornis en trauma in de DSM-5. Tijdschrift voor Psychiatrie, 36, 177-181.

 

Van Daele, T., Hermans, D., Vansteenwegen, D., Van Audenhove, C., & Van den Bergh, O. (2010). Preventie van stress, angst en depressie door psycho-educatie. Een overzicht van interventies. Psychologie & gezondheid, 38, 224-235.

 

van Grootheest, D., van den Heuvel, O., Cath, D., van Oppen, P., & van Balkom, J. (2008). Obsessieve-compulsieve stoornis. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 125, 2325-2329.

Wenselaar, L. (2015). Ouder met angststoornis, smetvrees, dwanghandelingen, autisme of ADHD. Kind en Adolescent praktijkreeks. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

 

Whipple, J., Lambert, M., Vermeersch, D., Smart, D., Nielsen, S., & Hawkins, E. (2003). Improving the effects of psychotherapy: The use of early identification of treatment and problem-solving strategies in routine practice. Journal of Counseling Psychology, 50, 59-68. doi:10.1037/0022-0167.50.1.59

 

White, M., & Epston, D. (2005). Relating Experience: Stories from Health and Social Care. In C. Malone, M. Robb, J. Seden, & L. Forbat, Externalizing the problem (pp. 88-93). London-New York: Routeledge.

 

Wisman, P. (2008). Dwang dwingt: Alles over dwangstoornissen. Wormer, Nederland: Inmerc bv.
 

 Strengler-Wenzke, K., Kroll, M., Matschinger, H., & Angermeyer, M. (2006). Subjective quality of life o patients with obsessive-compulsive disorder. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 41, 662-668.

 

 

 

  1. Afbeeldingen

Figuur 1: schema dwangmechanisme

Figuur 2: de sequentie van een dwangstoornis (naar Hoogduin, 1986)
Figuur 3: een cognitief-gedragstherapeutisch model van dwangklachten

Universiteit of Hogeschool
Toegepaste Psychologie
Publicatiejaar
2019
Promotor(en)
Annemie Schepens
Kernwoorden
Share this on: