Door de ogen van risico-zwangeren: hun blik op telemonitoring

Sinds de jaren 90 kent de technologische evolutie een enorme groeispurt. Communicatiemedia zoals internet en smartphones zijn niet meer weg te denken uit het hedendaagse leven. In 2016 bezit 53% van de Vlamingen ouder dan 15 jaar een smartphone. Deze mobiele apparaten hebben niet alleen een functie in de sociale omgang, maar ook de medische sector experimenteert met het gebruik van deze toestellen. Een zorgprogramma, genaamd telemonitoring, maakt gebruik van de technologische vooruitgang.

Telemonitoring, wat is me dat?

Een innovatief zorgmiddel dat gebruik maakt van de hedendaagse technologische ontwikkelingen. Dat is de definitie van telemonitoring. Het is een middel waarbij zorgverleners vitale parameters van patiënten op afstand volgen. Met behulp van verschillende meetapparatuur registreren de patiënten thuis hun verschillende parameters. Afhankelijk van het ziektebeeld kan telemonitoring de ademhalingsfrequentie, hartslagfrequentie, bloeddruk, zuurstofsaturatie, gewicht, lichaamstemperatuur en bloedsuikerspiegel opvolgen. Het meetapparaat verzendt de waardes via bluetooth naar een gekoppelde smartphone. De smartphone van de patiënt verstuurt hierna de bekomen gegevens naar een server via een beveiligde verbinding naar een server. Op deze manier kunnen de zorgverleners de waarden bekijken, beoordelen en eventueel actie ondernemen. De frequentie en de inhoud van feedback die de patiënten ontvangen door de zorgverleners zijn belangrijk voor de verderzetting van het proces.

 Smartphonegebruik binnen de verloskunde

Het toepassen van telemonitoring binnen verschillende disciplines van de geneeskunde is aan zijn opmars bezig. Binnen de cardiologie, pneumologie, endocrinologie en verloskunde zorgt telemonitoring voor een betere opvolging van medische problemen. Zwangeren met risico op het ontwikkelen van bloeddrukproblemen tijdens hun zwangerschap komen in aanmerking om telemonitoring toe te passen binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek (LimPrOn). Dit project, uitgevoerd door de Limburgse ziekenhuizen en in samenwerking met de UHasselt, draagt bij aan een vroegtijdige detectie van bloeddrukproblemen in de zwangerschap. In 2015 werd 4,6% van de bevallende moeders in Vlaanderen geconfronteerd met bloeddrukproblemen tijdens de zwangerschap. Door de toepassing van telemonitoring kunnen zorgverleners problemen tijdens de zwangerschap zo vroeg mogelijk opsporen en onderdrukken door medicatie. Op deze manier kunnen de nadelige gevolgen voor moeder en kind beperkt worden. Via de iHealth® My Vitals applicatie op de smartphones van de zwangeren worden gegevens van de bloeddrukmeter en de activity tracker polshorloge verzonden naar de zorgverleners, die indien nodig interventies toepassen om de gezondheid van moeder en kind te kunnen waarborgen.

Big brother is watching you

Ethici halen aan dat telemonitoring een soort ‘big brother gevoel’ kan geven. De continue observaties door de zorgverleners kunnen een negatieve perceptie tot gevolg hebben. Doch bestaat er hier nauwelijks onderzoek over. De nadruk ligt zelden op de ervaringen en de tevredenheid van patiënten die telemonitoring toepassen. Laat nu net deze ervaringen belangrijk zijn om een optimale georganiseerde zorg te verkrijgen. De rol en de aanpak van de zorgverleners binnen de telemonitoring kan pas veranderen als er meer informatie bekend is over de beleving van telemonitoring door de patiënten. Binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek is er ook weinig bekend over de perceptie van telemonitoring door de zwangeren met bloeddrukproblemen. Wanneer er meer inzicht is in de perceptie van de gebruikers, kunnen de zorgverleners het telemonitoringsprogramma beter afstemmen op de noden van de patiënten.

“De continue observatie? Dat was wel geruststellend.”

Vijftien zwangeren en pas bevallen moeders die telemonitoring toepassen of hebben toegepast deelden hun meningen en ervaringen mee omtrent het telemonitoringsprogramma binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek. Telemonitoring geeft voornamelijk een veilig gevoel en is een geruststelling tijdens de zwangerschap. Een geïncludeerde vrouw citeerde: “Voor mij is telemonitoring op dit moment een extra veiligheid of hoe moet ik het zeggen, een geruststelling.” Over het ‘big brother’ gevoel sprak men weinig: “De continue observatie? Dat was wel geruststellend.” 93% van de geïncludeerde vrouwen gaf aan geen problemen te hebben met de dagelijkse observaties door de zorgverleners. Slechts 7% had het moeilijk met de opvolging van de activity tracker polshorloge. De observaties van het slaappatroon en de fysieke activiteit werden ervaren als een inbreuk op de privacy.

Maar er is meer…

Ondanks de positieve ervaringen binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek ervaarden sommige vrouwen andere noden. 14% van de bevraagde vrouwen gaf aan dat ze graag meer positieve feedback wensten wanneer de bloeddrukwaardes normaal zijn. 7% had nood aan meer contact met de zorgverleners omtrent onduidelijkheden over het medicatiegebruik.

Daarnaast zou het gebruik van de applicatie aangenamer zijn indien deze meer zwangerschapsgericht is. De applicatie dat gebruikt wordt voor de telemonitoring binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek zou verder uitgebreid kunnen worden dan enkel de weergave van bloeddrukwaardes, fysieke activiteit en slaappatroon.

Een to-do lijst

Binnen het Limburgs Pre-eclampsie Onderzoek zijn er aanpassingen mogelijk die het gebruik van telemonitoring aangenamer kunnen maken voor zwangeren. De zorgverleners kunnen meer feedback geven omtrent de bloeddrukwaardes aan de vrouwen. Dit kunnen ze bereiken door meer informatie te bieden aan de vrouwen omtrent de frequentie van feedback die ze kunnen verwachten. Een andere oplossing is een automatische e-mail of sms te versturen naar zwangeren die meer feedback wensen bij normale waardes. Dit vereist geen extra werk voor het personeel. Daarnaast zou een zwangerschapsgerichte applicatie aangenamer zijn voor de zwangeren die telemonitoring toepassen. Er kan extra informatie weergegeven worden over de groei van de baby, ontwikkeling van de baby, hoe omgaan met kwaaltjes, gezonde voeding en dergelijke. Verder zou het gebruik van de applicatie makkelijker zijn indien zwangeren gebeurtenissen kunnen noteren die een invloed hebben op de bloeddruk zoals humeurwisselingen, ruzies en medicatiegebruik.

Telemonitoring is een toepassing dat de kwaliteit van de gezondheidszorg een stapje hoger tilt. Het is een zorgmiddel waarbij u in nauw contact staat met zorgverleners. Het is gemakkelijk in gebruik en het zorgt voor een optimale opvolging van een gezondheidsprobleem. Zou u er gebruik van willen maken?