Gender en studiekeuze – Dat vraagt om een meerkeuzeantwoord

Een politieagent loopt over straat. Opeens hoort hij in een gebouw verderop een vrouwenstem schreeuwen: “Karel, Karel, neen ik wil niet dood! Niet schieten!” De agent rent naar het gebouw, stormt er binnen en ziet daar een vrouw dood op de grond liggen met om haar heen een advocaat, een dokter en een postbode. De agent stapt op de postbode af en zegt: “Ik arresteer jou wegens de moord op deze vrouw.”

Over genderstereotypen

Hoe kan de agent zo zeker weten dat de postbode de dader is? Het antwoordt op deze vraag is eigenlijk heel simpel maar toch kunnen de meeste mensen er niet opkomen. Daar is een reden voor, of eigenlijk twee redenen, namelijk: genderstereotypen en genderrollen. Deze twee zaken hebben een enorme invloed op ons denken en ons gedrag en dit zonder dat we het beseffen.

Een genderstereotiep is het beeld dat iemand heeft over hoe mannen en vrouwen verschillen (of zouden moeten verschillen) van elkaar. Een voorbeeld hiervan kan gezien worden in het speelgoed die voor kinderen gekocht wordt. Voor een jongen worden auto’s en gereedschap gekocht, voor een meisje poppen en een keukentje omdat jongens aanzien worden als sterk en stoer en meisjes als lief en zorgzaam. Hieruit volgen dan ook meteen de genderrollen. Het zijn sociaal bepaalde rollen voor mannen en vrouwen. Bijvoorbeeld het stereotiepe beeld van de man die in de tuin werkt en de vrouw die het eten klaarmaakt.

En studiekeuzes

Dit waren simpele voorbeelden, maar zoals dat gaat op school gaan we van gemakkelijk naar moeilijker. De invloed van genderstereotypen en -rollen rijkt heel ver. Zelfs je studiekeuze kan er niet aan ontsnappen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat jongvolwassenen zich onbewust laten beïnvloeden door deze genderstereotypen en -rollen.

Meisjes gaan onbewust voor richtingen kiezen die te maken hebben met zorg of talen. Jongens kiezen meer voor richtingen met techniek en wetenschap. Hierdoor ontstaan gendergekleurde studierichtingen, richtingen waar vooral jongens of vooral meisjes zitten. Uiteraard geldt dit niet voor iedereen, er zijn jongens die vroedkunde volgen en meisjes die automechanica doen, maar zij zijn toch in de minderheid.

Het probleem hier is dat de overgrote meerderheid van de leerlingen bij het maken van een keuze niet stilstaan bij het feit dat ze worden beïnvloedt door deze dingen.

Hoe kunnen we terugslaan?

Een eerste stap in het tegenwerken van genderrollen en genderstereotypen is mensen bewust maken van het fenomeen. Zorgen dat ze weten wat het is zodat ze er rekening mee kunnen houden bij het maken van belangrijke beslissingen.

Het onderzoek dat hoort bij dit artikel heeft uitgewezen dat door mensen bewust te maken van genderstereotypen en -rollen, ze minder genderstereotiep gaan denken. Er werd hen een filmpje getoond, dat speciaal ontwikkeld werd voor dit onderzoek. In dit filmpje krijgt men een korte uitleg van bovenstaande fenomenen. Maar liefst 60% van de bevraagden dachten na het bekijken ervan minder genderstereotiep dan ervoor.

Ook hun neiging om te voldoen aan de genderrollen was licht afgenomen, alhoewel dit in mindere mate was.

Het bijhorende filmpje kan via volgende link bekeken worden: https://youtu.be/Aik5YrWTI14 

Een dubbeltje op zijn kant

En de dader is… de postbode. Dat wisten we al maar nu weten we ook waarom en waarom de meesten niet meteen wisten dat hij de moordenaar was. De vermoorde vrouw riep ‘Karel’, de naam van een man. De agent arresteerde de postbode omdat hij de enige man in de kamer was. Zowel de advocaat als de dokter waren vrouwen.

Belangrijk om hieruit mee te nemen is dat mensen van dit fenomeen bewust maken al voor verandering zorgt. Als ze weten dat het bestaat en wat het precies is kunnen ze erover praten met anderen. En dat is van groot belang. Er zijn al veel mensen die deelnemen aan deze conversatie.

Het terugdringen van genderstereotypen en -rollen is een proces, het zal niet meteen veranderen. Dat moet ook niet, en ze zullen nooit volledig verdwijnen omdat mannen en vrouwen nu eenmaal op bepaalde vlakken van elkaar verschillen. Desalnietemin mogen we hier niet in slabakken want het is de eerste stap op de weg naar grotere dingen. En in de woorden van Maya Angelou:

‘Nothing will work unless you do.’