Ontwikkeling van een zorgpad en app voor patiënten na STEMI

In deze bachelorproef werd getracht een antwoord te geven op de vraag welke zorg STEMI-patiënten geboden moet worden om een optimaal herstel te bevorderen. Er werd ons vanuit de afdeling waar wij elf weken stage gelopen hebben gevraagd een zorgpad uit te werken. Dit zorgpad diende het ganse traject van de patiënt te behelzen. Het laatste decennium is de gezondheidswetenschap immers sterk bezig met kwaliteitsvolle zorg. Eén aspect hieraan is het uniformiseren en optimaliseren van zorg volgens de recentste inzichten.

Het mortaliteitscijfer door cardiovasculaire aandoeningen ligt ondanks alle technische revoluties nog steeds hoog. Acute myocardinfarcten zijn hier geen uitzondering op. De meest dodelijke zijn de myocardinfarcten die gekenmerkt worden door een ST-elevatie.

Sinds het begin van de 21e eeuw werken ziekenhuizen steeds meer met zorgpaden. Op die manier kan door iedereen dezelfde, wetenschappelijk onderbouwde, zorg geboden worden. Het zorgpad heeft zijn meerwaarde reeds in meerdere wetenschappelijke studies aangetoond. Zo toonde onderzoek aan dat het correct gebruik van een zorgpad complicaties kan voorkomen en de mortaliteit kan dalen.

Een ander belangrijk aspect aan acute myocardinfarcten met ST-elevatie is de secundaire preventie die de patiënt aangeboden krijgt. Het risico op een recidief myocardinfarct is immers groot indien de patiënt zijn levensstijl niet verandert.

Deze bachelorproef werd opgedeeld in twee luiken: een theoretisch en een praktisch luik. Beide luiken werden opgesteld na een uitvoerige literatuurstudie.

In het theoretische luik werd in een eerste hoofdstuk het begrip STEMI bekeken. Hoewel dit een medisch onderwerp is, is het ook belangrijk om als verpleegkundige op de hoogte te zijn van het wat, de symptomen, hoe de arts de diagnose stelt, de mogelijke behandelingen en de mogelijke complicaties. Vaak stelt de patiënt zijn vragen immers aan de verpleegkundige in plaats van aan de arts. Het is ook mogelijk dat de patiënt de uitleg van de arts niet volledig begrepen heeft. Het is dan erg belangrijk dat de verpleegkundige de patiënt correct kan informeren.

In het tweede hoofdstuk werd een blik geworpen op het concept zorgpad. Er werd niet enkel gekeken wat een zorgpad is en de voor- en nadelen ervan, maar ook het door Vanhaecht geïntroduceerde 7-fasenmodel. Aanvankelijk was het de bedoeling om deze zeven fasen volledig te doorlopen voor het uitwerken van het zorgpad. Uiteindelijk bleken de laatste fases niet meer haalbaar voor deze bachelorproef door tijdsgebrek.

Het laatste hoofdstuk van het theoretische luik beschouwt alle noodzakelijke elementen bij STEMI. Hier werden de medische en financiële kanten van het zorgpad bekeken. De verpleegkundige kant werd uitgewerkt in het praktische luik. Er werden eveneens heel wat emails verzonden naar andere ziekenhuizen om te informeren naar hun zorg bij STEMI-patiënten. De hoofdconclusie hier was dat er slechts heel weinig ziekenhuizen zijn waar voor patiënten met een acuut myocardinfarct met ST-elevatie zorg wordt aangeboden volgens een zorgpad.

In het praktische luik werd door twee studenten een zorgpad ontwikkeld. Hiervoor werden de databanken zorgvuldig uitgeplozen. Op die manier werd een zorgpad gemaakt dat bestaat uit twee papieren van A3-formaat dat telkens recto verso bedrukt is. De eerste A3 omvat de eerste dag. Tijdens dag nul passeert de patiënt niet enkel de dienst spoedgevallen, maar hij komt ook terecht in de katheterisatiezaal waarna hij naar de coronary care unit wordt gebracht. Het tweede A3-papier start op de tweede dag op de dienst coronary care unit. De twee dagen daarna verblijft de patiënt op de  afdeling cardiologie. Voor al deze verschillende afdelingen werd de optimale zorg volgens de literatuur opgeschreven. De verpleegkundige dient elke handeling die hij/zij doet aan te vinken wanneer de actie gedaan is. Het zorgpad werd volledig ontwikkeld volgens de lay-out die voor andere klinische paden in dit ziekenhuis gebruikt wordt.

De twee andere studenten ontwikkelden een gezondheidsapp. Hier werd voor de patiënt duidelijk op een rij gezet wat hij juist heeft meegemaakt, wat de risicofactoren zijn, welke medicatie er voorgeschreven kan worden, mogelijke complicaties en op welke alarmsignalen hij moet letten. Daarnaast wordt er gehamerd op secundaire preventie. Dit is volgens alle wetenschappelijk onderzoek namelijk erg belangrijk. Dit gaat onder andere over voeding, rookstop, fysieke activiteiten en het belang van cardiale en psycho-sociale revalidatie.

Tot onze spijt kon door omstandigheden het zorgpad niet in de praktijk getest worden. De toekomst zal dus moeten uitwijzen of de theorie over de meest optimale zorg ook uitvoerbaar is in de praktijk. Eventuele kinderziektes zullen op een later punt opgelost moeten worden. De grootste uitdaging hierbij zal waarschijnlijk de samenwerking tussen verschillende afdelingen, vanaf de dienst spoedgevallen tot het ontslag op de afdeling, zijn. Verder hoeft het geen betoog dat de medische wereld een wereld is die steeds in ontwikkeling is. Om die reden dient een zorgpad op regelmatige basis herbekeken te worden.

De gezondheidsapp is sinds 21 mei 2018 te downloaden. Op dit moment is dit enkel mogelijk voor smartphones die draaien op Android OS. Acute myocardinfarcten treffen uiteraard ook veel ouderen die geen smartphone bezitten. We denken echter dat het naar de toekomst toe een goede zet is om patiënteninformatie niet langer via brochures, maar via de digitale weg aan te bieden.