De Vroedvrouw en de roze wolk

De vroedvrouw en de roze wolk

 

‘Is er nood aan het sensibiliseren van de vroedvrouw om een postpartum depressie beter te detecteren en te begeleiden?’

 

Geschreven door  Lindsay De Groote en Evelyne Heyerick (bachelor vroedkunde)

 

“Een literatuurstudie en een onderzoek omtrent de noden bij de vroedvrouw rond het thema postpartum depressie. Heb je als vroedvrouw nood aan een hulpmiddel om postpartum depressie beter te herkennen of beter te kunnen begeleiden? 

Wil je een grotere kennis hebben omtrent postpartum depressie?  Kan een praktische gids een grote hulp voor jou als  vroedvrouw betekenen? 

 

Daarbij aansluitend worden in deze bachelorproef aandachtspunten en tips geformuleerd voor de vroedvrouw om een kraamvrouw beter te begeleiden tijdens een postpartum depressie”.

 

 

 

Wat is postpartum depressie ? 

 

Zwangerschap en pril ouderschap vormen een bijzondere periode in het leven. Het luidt een nieuwe levensfase in, die een onherroepelijk engagement met zich meebrengt en het leven van beide ouders ingrijpend verandert. Zowel klinische literatuur als onderzoeksliteratuur beklemtonen de belangrijke veranderingen die plaatsvinden tijdens de periode van zwangerschap en beginnend ouderschap (Slade et al., 2009).  Veel vrouwen hebben in de periode na hun bevalling moeite met de verandering in hun leven.  Dit kan zich uiten in zowel lichamelijke als psychische klachten (Holtkamp, 2007).   

 

Een post-partumdepressie is een klinische depressie die in de meeste gevallen ontstaat binnen 4 weken tot 3 maand na de bevalling. Een post-partumdepressie is een belangrijk probleem voor de volksgezondheid die voorkomt bij 10 tot 20 % van de kraamvrouwen.       

Post-partumdepressie moet onderscheiden worden van de babyblues die ontstaat in de eerste week na de bevalling om daarna geleidelijk aan te verbeteren (O’hara, 2014).    

 

 

Wat is de  impact van postpartum depressie?

 

Uit onderzoeks- en klinische literatuur zien we dat een postpartum depressie een grote invloed kan hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de moeder.   Hierdoor is er een impact op het psycho-sociaal welbevinden van de moeder, met gevolgen voor de fysieke en cognitieve ontwikkeling van het kind en de moeder-kind hechting (O’Hara en McCabe 2013).

Een post-partum depressie kan ook een impact hebben op de partnerrelatie, de beleving en het welzijn van de vader (Holtkamp, 2007).            

 

Wat zijn risicofactoren?

 

Uit onderzoeks- en klinische literatuur kunnen we ook afleiden dat er verschillende risicofactoren aanwezig zijn die een matige tot sterke associatie hebben met het ontwikkelen van een postpartum depressie: angst en depressie tijdens de zwangerschap, een voorgeschiedenis van depressie, stressvolle gebeurtenissen in het leven, een slechte partnerrelatie en een slechte sociale ondersteuning (P. Kettunen et al., 2014).  

 

 

Waar is die roze wolk?   

De moeder met een postpartum depressie heeft vaak last van gevoelens van schaamte en schuld.  De somberheid en het gebrek aan blijdschap voor de baby staan in schril contrast met de verwachte roze wolk.  Door de persoonlijke en maatschappelijke verwachtingen van vreugde bij een bevalling, heerst er nog een taboe op depressie.  De vrouwen zijn bang om hun negatieve gevoelens ten aanzien van hun kind en hun falen als moeder te uiten.  Door het ontkennen van hun gevoelens wordt hun isolement helaas alleen maar groter.  Dennis en Creedy (2004) toonden met hun studie aan dat het risico op een post-partumdepressie bij moeders werd gereduceerd nadat ze intensieve steun kregen van een vroedvrouw na de bevalling.  Gemiddeld zijn er in Vlaanderen 65.000 bevallingen in een jaar, als je ervan uitgaat dat ongeveer 15% van de moeders een postpartum depressie krijgt, dan worden jaarlijks bijna 10.000 vrouwen getroffen (F. Saeys et al, 2015).

 

 

Resultaten van ons onderzoek

 

We kregen vanuit de literatuurstudie en ons onderzoek een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag.  Uit de resultaten blijkt duidelijk dat vroedvrouwen meer nood hebben aan informatie zodat ze een postpartum depressie sneller zouden herkennen en een betere zorg op maat kunnen aanbieden.  Daarnaast blijkt uit onze literatuurstudie dat het zeer belangrijk is voor zowel de vrouw als haar kind om postpartum depressie vroegtijdig te herkennen en aan te pakken zodat de vrouw niet dieper zou wegzakken in haar depressie en een grote impact heeft op haar kind.            

 

95,6 procent van de ondervraagde vroedvrouwen wensen gesensibiliseerd te worden omtrent postpartum depressie. Vanuit dit resultaat kwam de vraag: ‘Hoe kunnen wij de vroedvrouw helpen bij het verruimen van haar kennis en het beter begeleiden van vrouwen met postpartum depressie?’               

Vanuit ons onderzoek is gebleken dat 78,9 procent van de vroedvrouwen gebruik wil maken van een praktische infogids die haar kan helpen bij het beter herkennen en begeleiden van postpartum depressie.           

 

 

Onze aanbevelingen tot verder onderzoek

 

De aanbevelingen die wij wensen mee te geven is de uitwerking van een praktische gids voor de vroedvrouw.  Het kan een hulpmiddel zijn voor de vroedvrouw in haar begeleiding van een vrouw met een postpartum depressie.   Daarnaast willen wij graag onze onderzoeksresultaten delen met Vlaams Volksvertegenwoordiger Freya Saeys.  Op die manier hopen wij door met onze bachelorproef deel te nemen te kunnen bijdragen tot verder onderzoek en een betere aanpak van postpartum depressie in de toekomst. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bronvermelding:

 

 

F. Saeys et al. (2015).  “Voorstel tot resolutie, betreffende de vroegtijdige detectie en behandeling van de postnatale depressie.”  Vlaams parlement (PDF-document).  Geraadpleegd op 1 november 2016, op http://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2014-2015/g436-1.pdf

 

Holtkamp Z. (2007). “ Depressie, eenzaamheid en vermoeidheid van Nederlandse vaders na de geboorte van een kind; prevalenties, risicofactoren en validatie van de EPDS.”  Scriptie (PDF-document).  Geraadpleegd op 2 november 2016, op http://essay.utwente.nl/58790/1/scriptie_Z_Holtkamp.pdf

 

O’Hara et al. (2014).  “Perinatal mental illness: Definition, description and aetiology.”  Best practice and research clinical obstetrics and gynaecology, volume 28, pp 3-12.

 

O’Hara & Mc. Cabe (2013).  “Postpartum Depression: Current Status and Future Directions.”  Clinical psychology.  Volume 9, pp. 379-407.

 

P. Kettunen et al. (2014).  “ Is postpartum depression a homogenous disorder: time of onset, severity, symptoms and hopelessness in relation to the course of depression.”  BMC Pregnancy and Childbirth, volume 14, 402.