De geslachtsregistratie: een rechtsvergelijkend onderzoek naar alternatieven voor M/V.

Isabelle Lindskog
Persbericht

Man, vrouw en ... ?

Een kind wordt geboren met een mannelijk of vrouwelijk geslacht. Dit klinkt als een logische en onbetwistbare stelling. Maar is het dat ook echt? Wat als ik je vertelde dat deze stelling niet altijd klopt? Het is namelijk zo dat een kind ook geboren kan worden met een onduidelijk geslacht. Het komt weliswaar niet zo vaak voor, maar toch is het zeker nodig en vooral nuttig om wat meer aandacht op deze situatie te vestigen.  Daarnaast is het ook helemaal niet zo dat iedere persoon zich man of vrouw voelt. Wat met deze personen? Welk geslacht moeten zij dan registreren?

 

Zodra we van start gingen met het zoeken naar een thema voor een masterthesis, wist ik meteen: ik wil iets over de juridische situatie van transgenderpersonen schrijven. Samen met mijn promoter, Prof. Dr. Gerd Verschelden, kwam ik tot het volgend onderzoek: “De geslachtsregistratie: een rechtsvergelijkend onderzoek naar alternatieven voor M/V”. De bedoeling van het onderzoek was om in enkele andere rechtsstelsels te zoeken naar een mogelijke oplossing voor de situaties van kinderen met intersekse en transgenderpersonen.

 

De juridische situatie van kinderen met intersekse in België: zoals die nu is

 

In het huidige Belgische recht is het zo dat de geslachtsregistratie na de geboorte van een kind met een onduidelijk geslacht met drie maanden uitgesteld kan worden. Dit wil zeggen dat er in praktijk vaak willekeurig een geslacht wordt opgelegd aan een kind. Het gevaar hierbij bestaat eruit dat ouders zich soms genoodzaakt zullen voelen om de geslachtskenmerken van het kind aan dit geslacht aan te passen. Uit onderzoek blijkt echter dat dit vaak fysieke en vooral mentale trauma’s kan teweegbrengen voor het kind in kwestie. Daarom is het belangrijk om te onderzoeken of er eventueel een andere oplossing voorzien kan worden.

 

… en zoals die zou moeten zijn

 

Uit onderzoek bleek dat er enkele oplossingen voorhanden zijn, waarvan de belangrijkste: (1) voorzien in een alternatieve geslachtsaanduiding in de geboorteakte naast M/V of (2) de geslachtsregistratie met een langere periode uitstellen. Na de rechtsstelsels vergeleken te hebben, bleek uiteindelijk dat de Maltese regeling de meest ideale is. Het bijzondere aan deze regeling is dat deze meerdere componenten combineert, waaronder (1) de mogelijkheid om geen geslacht te registreren tot het kind achttien jaar wordt; (2) een verbod op discriminatie op grond van de geslachtskenmerken en (3) een verbod op zogenaamde “geslachtsnormaliserende” behandelingen, waarmee de ingrepen gericht op het aanpassen van de geslachtskenmerken aan het mannelijk of vrouwelijk geslacht, bedoeld worden. Ik argumenteer dan ook dat een gelijkaardige regeling ingevoerd zou moeten worden in het Belgische recht. Eventueel zou er daarbij voor een leeftijdsgrens van zestien in plaats van achttien jaar gekozen kunnen worden aangezien dit volgens de huidige wetgeving ook de leeftijdsgrens is om juridisch van geslacht te kunnen veranderen.

 

En wat dan met non-binaire transgenderpersonen?

 

Wat dan met de situatie van transgenderpersonen, d.w.z. personen wiens genderidentiteit niet overeenstemt met hun biologisch geslacht? Zoals hierboven aangegeven is het vandaag al mogelijk voor iemand van zestien jaar of ouder om juridisch van geslacht te veranderen. De wetswijziging van 25 juni 2017 heeft er zelfs toe geleid dat het niet langer nodig is om eerst een geslachtsveranderende operatie te ondergaan vooraleer de juridische wijziging aan te vragen. Dit is duidelijk al een hele grote stap in de juiste richting. Maar er is een groot gebrek dat niet onbesproken kan blijven: alhoewel het toepassingsgebied van de nieuwe wetgeving uitgebreid werd van transseksuele personen naar transgenderpersonen, is deze wetgeving in praktijk enkel nuttig voor transgenderpersonen met een binaire genderidentiteit, d.w.z. een mannelijke of vrouwelijke genderidentiteit. Personen met een non-binaire genderidentiteit blijven werderom in de kou staan. Daarom heb ik ook onderzocht of een dergelijke non-binaire genderaanduiding mogelijk is in andere rechtsstelsels. Het antwoord was: ja.

 

Uit het onderzoek bleek dat wederom enkele opties mogelijk zijn, waarvan de belangrijkste: (1) helemaal geen aanduiding van geslacht op identiteitsdocumenten zoals de identiteitskaart of (2) een alternatieve aanduiding, meestal in de vorm van een “X”, zoals bijvoorbeeld in Malta. Alhoewel de eerste optie het uiteindelijke doel is van de “genderneutralisering” van het recht, is het belangrijk om toe te geven dat dit op dit moment nog geen realistische mogelijkheid is in het Belgische rechtsstelsel. De tweede mogelijkheid daarentegen is dat wel. Dit zou bovendien geen grote wetswijzigingen vereisen aangezien de tekst van de transgenderwet van 2017 zich niet beperkt tot “binaire genderidentiteiten”. Er is dus enkel een nieuwe interpretatie vereist van het begrip “genderidentiteit”, die verantwoord zou kunnen worden op basis van het verbod op grond van genderidentiteit zoals reeds bestaat in de Belgische wetgeving.  

 

Conclusie: Malta knows best

 

Concluderend kunnen we dan ook stellen dat voor de juridische situatie van zowel kinderen geboren met een onduidelijk geslacht als transgenderpersonen met een non-binaire genderidentiteit via rechtsvergelijkend onderzoek een oplossing gevonden kan worden. Het rechtsstelsel dat hier het beste voorbeeld geeft is het Maltese en zou nog eens bestudeerd moeten worden door de Belgische wetgevers. Bovendien bleek dat alhoewel Malta nog steeds een eerder conservatief en katholiek land is, na invoering van de nieuwe genderwetgeving, 85% van de bevolking begrip en steun vertoonde voor de gelijkheid van (binaire en non-binaire) genderidentiteiten. Als Malta het kan, waarom zouden wij het dan niet kunnen?

Bibliografie

WETGEVING EN WETGEVINGSDOCUMENTATIE

 

Internationaalrechtelijke normen

 

 

 

  • INTERNATIONAL COMMISSION OF JURISTS, Yogyakarta Principles plus 10 – Additional principles and state obligations on the application of international human rights law in relation to sexual orientation, gender identity, gender expression and sex characteristics to complement the Yogyakarta Principles, november 2017, http://yogyakartaprinciples.org/wp-content/uploads/2017/11/A5_yogyakart….

 

  • Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten van 19 december 1966, BS 6 juli 1983, 8815.

 

  • Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten van 19 december 1966, BS 6 juli 1983, 8808.

 

  • Internationaal Verdrag inzake de Uitbanning van alle vormen van Discriminatie van Vrouwen van 18 december 1979, BS 5 november 1985, 16179.

 

  • Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind van 20 november 1989, BS 17 januari 1992, 805.

 

  • Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 10 december 1948, BS 31 maart 1949, 2488.

 

Europeesrechtelijke normen

 

  • Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden, aangenomen te Rome op 4 november 1950, goedgekeurd door België bij wet van 13 mei 1955, BS 19 augustus 1955, 5028.

 

 

  • COUNCIL OF EUROPE, Resolution 2048: Discrimination against transgender people in Europe, 2015, via http://assembly.coe.int.

 

  • COUNCIL OF EUROPE, Resolution 2191: Promoting the human rights of and eliminating discrimination against intersex people, 2017, via http://assembly.coe.int.
     
  • EUROPEAN PARLIAMENT, Resolution of 8 May 2008 on the Annual Report on Human Rights in the World 2007 and the Union’s policy on the matter, 2008/2274(INI), via http://www.europarl.europa.eu.

 

  • Richtlijn 2004/113/EG van de Raad van 13 december 2004 houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten, via http://eur-lex.europa.eu.

 

  • Richtlijn 2006/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeid en beroep, via http://eur-lex.europa.eu.

 

  • Verordening (EG) Nr. 2252/2004 van 13 december 2004 betreffende normen voor de veiligheidskenmerken van en biometrische gegevens in door de lidstaten afgegeven paspoorten en reisdocumenten, via http://eur-lex.europa.eu.

 

Australië

 

Wetten

 

 

 

  • Births, Deaths and Marriages Registration Act (BDMRA) 1997 (Australian Capital Territory) van 24 december 1997 zoals gewijzigd door de wet van 29 augustus 2016, via http://www.legislation.act.gov.au.

 

 

  • Sex Discrimination Amendment (Sexual Orientation, Gender Identity and Intersex Status) Act 2013 van 28 juni 2013, Federal Register of Legislation 10 juli 2013, via www.legislation.gov.au.

 

Parlementaire voorbereiding

 

  • Sex Discrimination Amendment (sexual orientation, gender identity and intersex status) Bill 2013: explanatory memorandum, Parliament Of The Commonwealth Of Australia (House Of Representatives) 2010-2011-2012-2013, via http://parlinfo.aph.gov.au.

 

  • Explanatory Memorandum, Sex Discrimination Amendment (Sexual Orientation, Gender Identity and Intersex Status) Bill 2013, via http://parlinfo.aph.gov.au.

 

  • Births, Deaths and Marriages Registration Amendment Bill 2013: Explanatory Statement, The Legislative Assembly for the Australian Capital Territory 2013,  via http://www.legislation.act.gov.au.

 

België

 

Wetten

  •   Burgerlijk Wetboek van 21 maart 1804, BS 3 september 1807.
     
  •   Strafwetboek van 8 juni 1867, BS 9 juni 1867.
     
  •   Wet van 15 mei 1987 betreffende de namen en voornamen, BS 10 juli 1987, 10774.
     
  •   Koninklijk Besluit betreffende het rijbewijs van 23 maart 1998, BS 30 april 1998, 13483.
     
  •   Koninklijk Besluit van 25 maart 2003 betreffende de identiteitskaarten, BS 28 maart 2003, 15929.
     
  •   Wet van 10 mei 2007 betreffende de transseksualiteit, BS 11 juli 2007, 37825.
     
  •   Wet van 15 mei 2007 tot wijziging van artikel 57 van het Burgerlijk Wetboek inzake de vermelding van het geslacht van kinderen van wie het geslacht onduidelijk is, BS 12 juli 2007, 38054.
     
  •   Wet van 22 mei 2014 tot wijziging van de wet van 20 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen met het oog op de uitbreiding ervan naar genderidentiteit en genderexpressie, BS 3 augustus 2014, 55452.
     
  •   Wet van 25 juni 2017 tot hervorming van regelingen inzake transgenders wat de vermelding van een aanpassing van de registratie van het geslacht in de akten van de burgerlijke stand en de gevolgen hiervan, BS 10 juli 2017, 71465.
     
  •   Omz. 15 december 2017 over de wet van 25 juni 2017 tot hervorming van regelingen inzake transgenders wat de vermelding van een aanpassing van de registratie van het geslacht in de akten van de burgerlijke stand en de gevolgen hiervan betreft, BS 29 december 2017.

 

Parlementaire voorbereidingen

 

  • Verantwoording bij het ingetrokken amendement nr. 2 (LEJEUNE), Parl.St. Kamer 2006-07, nr. 51-1242/002.
     
  •   Verslag namens de commissie voor justitie, Parl.St. Kamer 2006-07, nr. 51-1242/005.
     
  •   Verslag namens de subcommissie familierecht, opgenomen als bijlage bij het Verslag namens de commissie voor de justitie, Parl. St. Kamer 2006-07, nr. 51-1242/005.
     
  •   Wetsvoorstel tot wijziging van de artikelen 55 en 56 van het Burgerlijk Wetboek houdende de reglementering inzake de akten van geboorte, Parl.St. Kamer 2006-07, nr. 51-1242/001.
     
  • Verslag namens de commissie voor justitie, Parl.St. Kamer 2016-17, nr. 54-2403/004.
     
  •   Wetsontwerp tot hervorming van regelingen inzake transgenders wat de vermelding van een wijziging van geslacht in de akten van de burgerlijke stand en de gevolgen hiervan betreft, Parl.St. Kamer 2016-17, nr. 54-2403/001.

 

Vragen en antwoorden

 

  • Vr. en Antw. Senaat, 23 december 2011, Vr. nr. 5-4837 (B. ANCIAUX), via www.senate.be.

 

  • Vr. en Antw. Senaat 2013-14, 22 juli 2013, Vr. nr. 5-10438 (J. DE GUCHT), via www.senate.be.

 

Canada

 

Wetten

 

 

 

 

 

Parlementaire voorbereiding

 

 

 

Duitsland

 

Wetten

 

 

 

  • Gesetz über Personalausweise und den elektronischen Identitätsnachweis (Personalausweisgesetz - PAuswG) van 18 juni 2009, Bundesgesetzblatt 24 juni 2009, via http://www.gesetze-im-internet.de.
     
  • Gesetz van 7 mei 2013 zur Änderung personenstandsrechtlicher Vorschriften (Personenstandsrechts-Änderungsgesetz - PStRÄndG), Bundesgesetzblatt 14 mei 2013, via www.gesetze-im-internet.de.

 

Parlementaire voorbereiding

 

 

 

  • Beratung Deutscher Bundestag, Deutscher Bundestag 2012-13, Bundestag-Plenarprotokoll 17/217, via http://dipbt.bundestag.de.

 

  • Beratung Deutscher Bundestag, Deutscher Bundestag 2012-13, Bundestag-Plenarprotokoll 17/219, via http://dipbt.bundestag.de.

 

 

 

 

Frankrijk

 

Wetten

 

 

Malta

 

Wetten

 

 

 

Parlementaire voorbereiding
 

 

Nederland
 

Wetten
 

  • Boek 1 Nieuw Burgerlijk Wetboek 28 mei 1969, Staatsblad 1969, 257.
     
  • Rijkswet van 26 september 1991 houdende het stellen van regelen betreffende de verstrekking van reisdocumenten, Staatsblad 1991, 498, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Besluit van 25 februari 1994, houdende vaststelling van een algemene maatregel van bestuur ter uitvoering van het bepaalde in Titel 4 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, als vastgesteld bij wet van 14 oktober 1993, Staatsblad 1993, 555 via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Wet van 2 maart 1994 houdende algemene regels ter bescherming tegen discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Wet van 21 april 1994 houdende vervanging van de Wegenverkeerswet, Staatsblad 1994, 475, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Besluit van 30 mei 1996 houdende uitvoering van de Wegenverkeerswet 1994 (Reglement rijbewijzen), Staatsblad 31 mei 1996, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Regeling van de Minister voor Grote Steden- en Integratiebeleid van 7 september 2001, houdende regels in verband met de verstrekking van reisdocumenten door de burgemeesters, Supplement-Staatscourant 2001, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Wet van 18 december 2013 tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en de Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens in verband met het wijzigen van de voorwaarden voor en de bevoegdheid ter zake van wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte, Staatsblad 26 juli 2013, via http://wetten.overheid.nl.
     
  • Wet van 3 juli 2013 houdende nieuwe regels voor een basisregistratie personen (Wet basisregistratie personen), Staatsblad 26 juli 2013, via http://wetten.overheid.nl.

 

Parlementaire voorbereiding

 

 

Nieuw-Zeeland
 

Wetten

  • Births, Deaths, Marriages, and Relationships Registration Act 1995 van 31 maart 1995.
     

Parlementaire voorbereiding
 

Verenigd Koninkrijk

Wetten

 

Parlementaire voorbereiding

 

 

Verenigde Staten
 

Wetten
 

Parlementaire voorbereiding

 

RECHTSPRAAK

 

Rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens

 

  • EHRM 11 juli 2002, nr. 28957/95, Goodwin/Verenigd Koninkrijk.

 

  • EHRM 12 juni 2003, nr. 35968/97, Van Kück/Duitsland.

 

  • EHRM 8 november 2011, nr. 18968/07, V.C./Slowakije.

 

  • EHRM 12 juni 2012, nr. 29518/10, N.B./Slowakije.

 

  • EHRM 13 november 2012, nr. 15966/04, I.G. e.a./Slowakije.

 

  • EHRM 10 maart 2015, nr. 14793/08, YY/Turkije.

 

  • EHRM 12 april 2016, nr. 64602/12, R.B./Hongarije.

 

  • EHRM 14 juni 2016, nr. 49304/09, Birzietis/Litouwen.

 

  • EHRM 6 april 2017, nr. 79885/12, 52471/13, 52596/13, A.P., Garçon et Nicot/France.

 

Rechtspraak van het Hof van Justitie

 

  • HvJ 30 april 1996, C-13/94, ECLI:EU:C:1996:170, P v S and Cornwall County Council.
     

Australië

 

 

  • HCA (High Court of Australia) 2 april 2014, S273/2013, 2014 WL 1284796, NSW Registrar of Births, Deaths and Marriages v Norrie, via https://1.next.westlaw.com.

 

 

België

 

  • Rb. Bergen (1e k.) 10 oktober 2001, JLMB 2002, 652, noot I.M.

 

Canada

 

  • BCHRT (British Columbia Human Rights Tribunal) 21 april 2017, 2017 BCHRT 92 CarswellBC 1097, Cunningham v. B.C. (Ministry of Health), via https://1.next.westlaw.com.

 

Duitsland

 

 

 

 

 

 

 

 

Frankrijk

 

 

 

 

Nederland

 

 

  • Hoge Raad 30 maart 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ5686, concl. E.M. WESTLING-VAN GENT, via www.rechtspraak.nl.

 

Nieuw-Zeeland

 

 

Verenigd Koninkrijk

 

  • Probate, Divorce and Admiralty Division 2 februari 1970, [1971] P 83, Corbett v Corbett (otherwise Ashley), via https://login.westlaw.co.uk.

 

 

Verenigde Staten

 

 

 

 

 

 

RECHTSLEER

 

A.        Boeken

 

Algemeen

 

  • EUROPEAN COMMISSION DIRECTORATE-GENERAL FOR JUSTICE. Trans and intersex people – discrimination on the grounds of sex, gender identity, and gender expression, Luxembourg, Office for Official Publications of the European Union, 2012, 108p.
     
  • GORLÉ, F., BOURGEOUS, G., en BOCKEN, H., Rechtsvergelijking, Mechelen, Kluwer, 2007, xvii + 359p.

 

  • SCHERPE, J.M. (ed.), The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons, Cambridge, Intersentia, 2015, xiv + 663p.

 

België

 

  • MOTMANS, J., BIOLLEY, I., en DEBUNNE, S., Leven als transgender in België. De sociale en juridische situatie van transgender personen in kaart gebracht, Brussel, Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, 2009, 209p.

 

  • SENAEVE, P., en UYTTERHOEVEN, K., De rechtspositie van de transseksueel: commentaar op de wetten van 9 en 10 mei 2007 en van 15 mei 2007, Antwerpen, Intersentia, 2008, xix+307p.

 

  • SWENNEN, F., Het personen- en familierecht, Antwerpen, Intersentia, 2010, xxv + 505p.

 

  • SWENNEN, F., Het personen- en familierecht, Antwerpen, Intersentia, 2017, xxxii + 582p.

 

  • VAN GYSEL, A-G., Précis de droit des personnes et de la famille, Limal, Anthemis, 2013, 609p.

 

  • X, Droit des familles, genre et sexualité, Limal, Anthemis, 2012, 362p.

 

Duitsland

 

  • REIMANN, M., en ZEKOLL, J., Introduction to German Law, Den Haag, Kluwer Law International, 2005, xxxviii + 480p.

 

Frankrijk

 

  • MAZEAUD, H., MAZEAUD, J., MAZEAUD, L. en F. CHABAS, F., Leçons de droit civil, Parijs, Montchrestien, 1981, 503p.

 

Nederland

 

  • CHORUS, J.M.J., GERVER, P.H.M., HONDIUS, E.H. en KOEKKOEK, A.K., Introduction to Dutch Law, Den Haag, Kluwer Law International, 1999, xiv + 574p.

 

B.        Bijdragen in Verzamelwerken

 

Australië

 

  • WALLBANK, R., “The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons in Australia” in SCHERPE, J.M. (ed.), The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons, Cambridge, Intersentia, 2015.

België
 

  • HIERNAUX, G., “Approche de la transseksualité en droit Belge” in X, Droit des familles, genre et sexualité, 2012, Limal, Anthemis, 35-62.

 

  • VAN ROYEN, E., “De vermelding van het geslacht in de geboorteakte” in P. SENAEVE, P. en UYTTERHOEVEN, K., De rechtspositie van de transseksueel: commentaar op de wetten van 9 en 10 mei 2007 en van 15 mei 2007, Antwerpen, Intersentia, 2008, 269-293.

 

Duitsland

 

  • DUTTA, A., “The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons in Germany” in SCHERPE, J.M. (ed.), The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons, Cambridge, Intersentia, 2015, 207-221.

Verenigd Koninkrijk

 

  • GILMORE, S., “The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons in England and Wales” in SCHERPE, J.M. (ed.), The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons, Cambridge, Intersentia, 2015, 183-206.

 

Verenigde Staten

 

  • J. GARLAND, “The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons in the United States” in J.M. SCHERPE (ed.), The Legal Status of Transsexual and Transgender Persons, Cambridge, Intersentia, 2015, 585-612.

 

C.        Bijdragen in Tijdschriften

 

Algemeen

 

 

Australië

 

  • LEE, P.A., HOUK, C.P., AHMED, F., HUGHES, I.A., IN COLLABORATION WITH THE PARTICIPANTS IN THE INTERNATIONAL CONSENSUS CONFERENCE ON INTERSEX ORGANIZED BY THE LAWSON WILKINS PEDIATRIC ENDOCRINE SOCIETY AND THE EUROPEAN SOCIETY FOR PAEDIATRIC ENDOCRINOLOGY, “Consensus Statement on Management of Intersex Disorders”, Pediatrics 2006, 488-500, https://www.privacy.org.nz/assets/Uploads/Ambiguite-sexuelle.pdf.
     
  • TRAVIS, M., “Accomodating intersexuality in European Union anti-discrimination law”, European Law Journal 2015, 180-199, via https://1.next.westlaw.com.

 

België

 

  • BORGHS, P., “Transgenderwet is nog te rigide”, Juristenkrant 2018, afl. 362, 11.

 

  • CANNOOT, P., “Let it be: het recht op persoonlijke autonomie van personen met intersekse/DSD”, TvS 2017, 41 (2), 87-94.

 

  • HEIRBAUT; D., “Vijftig jaar privaatrecht in het TPR: Er is in die tijd veel veranderd”, TPR 2014, afl.1, 13-68.

 

  • SWERTS, K., “Het geslacht – de woonplaats” in E. GULDIX, A.WYLLEMAN, C. DECLERCK, M. MASSCHELEIN, P. DE HERT, K. SWERTS, F. DE BOCK, R. SAELENS, Overzicht van rechtspraak. Personenrecht (2001-2008), TPR 2009, afl. 2, 769-1027, 2009, afl. 2, 793-801.

 

  • VERSCHELDEN, G., “Vernietigingsberoepen tegen de Transgenderwet: aanloop naar of valkuil voor de non-binaire genderoptie?”, T.Fam. 2018, afl. 3, 66-68.

 

  • VERSTRAETE, K., “Mogelijkheid tot uitstel van de geslachtsvermelding bij de aangifte van de geboorte in geval van onduidelijkheid van het geslacht van het kind”, TWW 2007, afl. 4, 432-433.

 

Duitsland

 

 

Malta

 

Nederland

 

  • NUYTINCK, A., “De geboorteakte van een interseksuele of 'niet-geseksueerde' persoon”, AA (Ars Aequi) 2007, afl. 9, 688-690.

 

Nieuw-Zeeland

 

 

Verenigd Koninkrijk

 

  • OGILVY-STUART, A.L. en BRAIN, C.E., “Early assessment of ambiguous genitalia”, Archives of Disease in Childhood 2004, afl. 89, 401-407, http://adc.bmj.com/content/89/5/401.

 

Verenigde Staten

 

D.        Cursusmateriaal, doctoraatsproefschriften, verhandelingen, masterproeven

 

België

 

  • UYTTERHOEVEN, K., De staat van de transseksuele persoon. Rechtsvergelijkende analyse en proeve van oplossing naar Belgisch recht, onuitg. doctoraatsthesis Rechten KU Leuven, 2000, 429p.
     

VARIA

 

Rapporten, updates, factsheets en papers

 

 

  • COUNCIL OF EUROPE COMMISSIONER FOR HUMAN RIGHTS, Human Rights and Gender Identity, Issue Paper, 29 juli 2009, CommDH/IssuePaper(2009)2, https://rm.coe.int/16806da753.

 

 

  • COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION, Guidelines to promote and protect the enjoyment of all human rights by lesbian, gay, bisexual, transgender and intersex (LGBT) persons, Foreign Affairs Council Meeting, Luxemburg, 24 juni 2013, 4, via https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/137584.pdf.
     

 

 

 

  • EUROPEAN COMMISSION, Legislation and policies on gender identity and sex characteristics, 27 oktober 2016, ec.europa.eu/newsroom/document.cfm?doc_id=43059.

 

  • EUROPEAN PARLIAMENT, Report on the EU Roadmap against homophobia and discrimination on grounds of sexual orientation and gender identity (2013/2183(INI)), No. A7-0009/2014, 8 januari 2014, via http://www.europarl.europa.eu/sides.

 

 

 

 

 

 

  • UNITED NATIONS COMMITTEE ON THE RIGHTS OF THE CHILD, Concluding observations on the fifth periodic report of France, Geneva, 4 februari 2016, via http://tbinternet.ohchr.org.

 

  • UNITED NATIONS COMMITTEE ON THE RIGHTS OF THE CHILD, Concluding observations on the fifth periodic report of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, CRC/C/GBR/CO/5, 12 juli 2016, via http://tbinternet.ohchr.org.

 

  • UNITED NATIONS COMMITTEE ON THE RIGHTS OF THE CHILD, Concluding observations on the fifth periodic report of New Zealand, CRC/C/NZL/CO/5, 30 september 2016, via http://tbinternet.ohchr.org.

 

  • UNITED NATIONS COMMITTEE ON TORTURE, Concluding observations on the seventh periodic report of France, Geneva, 10 juni 2016, via http://tbinternet.ohchr.org.

 

  • UNITED NATIONS COMMITTEE ON TORTURE, Conclusions and recommendations of the Committee against Torture: Germany, Geneva, United Nations Committee against Torture, 2011 (UN Doc CAT/C/DEU/CO/5), via http://tbinternet.ohchr.org.

 

Algemeen

 

 

 

 

 

  • VAN DEN BRINK, M. en TIGCHELAAR, J., M/V en verder, sekseregistratie door de overheid en de juridische positie van transgenders, 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie, www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/03/07/tk-bijlage- m-v-en-verder-sekseregistratie-door-de-overheid-en-de-juridische-positie-van-transgenders.
     

Australië

 

 

  • ANDROGEN INSENSITIVITY SUPPORT SYNDROME SUPPORT GROUP AUSTRALIA (AISSGA), INTERSEX TRUST AOTEAROA NEW ZEALAND (ITANZ), ORGANISATION INTERSEX INTERNATIONAL AUSTRALIA (OIIAU), BLACK, E., BOND, K. (AISSGA), BRIFFA, T. (OIIAU/AISSGA), CARPENTER, M. (OIIAU/INTERSEX DAY PROJECT), CODY, C. (OIIAU), DAVID, A. (OIIAU), DRIVER, B. (BODIES LIKE OURS), HANNAFORD, C. (AISSGA), HARLOW, E., HART, B. (AISSGA), HART, P. (AISSGA), LECKEY, D. (ITANZ), LUM, S. (OIIAU), MITCHELL, M.B. (ITANZ), NYHUIS, E. (AISSGA), O’CALLAGHAN, B., PERRIN, S. (AISSGA), SMITH, C. (TRANZ AUSTRALIA), WILLIAMS, T. (AISSGA), YANG, I. (BLADDER EXSTROPHY EPISPADIAS CLOACAL EXSTROPHY HYPOSPADIAS AUSTRALIAN COMMUNITY – BEECHAC), YOVANOVIC, G., Darlington Statement: Joint consensus statement from the intersex community retreat in Darlington, maart 2017, https://ihra.org.au/wp-content/uploads/key/Darlington-Statement.pdf.

 

  • AUSTRALIAN GOVERNMENT, Guidelines on the Recognition of Sex and Gender, juli 2013, via https://www.ag.gov.au.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

België

 

 

Canada

 

 

 

 

 

 

 

Duitsland

 

 

 

 

 

 

 

  • ORGANISATION INTERSEX INTERNATIONAL DEUTSCHLAND, CEDAW Shadow Report. With reference to the combined Seventh and Eighth Periodic Report from the Federal Republic of Germany on the Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women (CEDAW), 20 januari 2017, via http://tbinternet.ohchr.org.

 

Frankrijk

 

 

 

 

Malta

 

 

 

 

 

 

Nederland

 

  • COC NEDERLAND (FEDERATIE VAN NEDERLANDSE VERENIGINGEN TOT INTEGRATIE VAN HOMOSEKSUALITEIT), NNID (NEDERLANDS NETWERK VOOR INTERSEKSE/DSD), TNN (TRANSGENDER NETWERK NEDERLAND), 27th UPR – Summary of recommendations for the Netherlands, april/mei 2017, https://ilga.org/downloads/summary_The_Netherlands_UPR27.pdf.

 

  • MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN, Mensenrechten en seksuele oriëntatie: een handleiding voor ambassades, juni 2010, 15, via www.rijksoverheid.nl.

 

 

 

 

Nieuw-Zeeland

 

  • DEPARTMENT OF INTERNAL AFFAIRS, General information regarding Declarations of Family Court as to sex to be shown on birth certificates, via https://www.dia.govt.nz.

 

 

 

 

  • STATISTICS NEW ZEALAND, Statistical standard for gender identity, 17 juli 2015, via www.stats.govt.nz.

 

Verenigd Koninkrijk

 

 

 

 

 

 

 

 

  • ZWISCHENGESCHLECHT.ORG, INTERSEXUK, OII-UK, THE UK INTERSEX ASSOCIATION, Intersex Genital Mutilations Human Rights Violations of Children with Variations of Sex Anatomy: NGO Report to the 5th Periodic Report of the United Kingdom on the Convention on the Rights of the Child (CRC), Zurich, april 2016, http://intersex.shadowreport.org/public/2016-CRC-UK-NGO-Zwischengeschle….

 

Verenigde Staten

 

 

 

 

 

 

 

 

  • OFFICE OF THE ATTORNEY GENERAL, “Memorandum: Treatment of Transgender Employment Discrimination Claims Under Title VII of the Civil Rights Act of 1964”, 15 december 2014, https://www.justice.gov/file/188671/download.

 

 

Universiteit of Hogeschool
Master of Laws in de Rechten
Publicatiejaar
2018
Promotor(en)
Prof. Dr. Gerd Verschelden
Kernwoorden
Share this on: