Werelderfgoedsites, hoe bekend zijn ze bij de 17-jarigen?

14% van de leerlingen denkt dat Auschwitz tegenwoordig in Duitsland ligt.

Ze beëindigen het secundair onderwijs aan het einde van het schooljaar, maar hoe zit het met hun algemene kennis over bijvoorbeeld werelderfgoed? Kunnen ze het Colosseum herkennen? Of dichter bij huis onze eigenste Grote Markt in Brussel? Weten ze waar de toren van Pisa ligt? En van waar halen ze die informatie dan? School, media of nog ergens anders?

Vragen als deze worden beantwoord in mijn masterthesis voor de opleiding Kunstwetenschappen aan de KU Leuven. Een kwantitatief onderzoek, gespreid over de vier onderwijsvormen (ASO, TSO, BSO & KSO) doorheen een volledige provincie, geeft een representatieve weergave van wat laatstejaars leerlingen van het secundair onderwijs in Vlaanderen hierover weten. Al kan het natuurlijk ook gewoon interessant zijn om na te gaan hoeveel u zelf weet van de ‘algemene kennis’ op vlak van werelderfgoed.

In totaal waren er 1027 respondenten, van 13 scholen, waarbij 660 enquêtes werden gebruikt voor de steekproef om de parate kennis van 64 werelderfgoedsites te toetsen. Niet enkel werd gevraagd naar ‘Wat?’ en ‘Waar?’, maar ook ‘Van waar?’ en de algemene persoonlijke vragen bleken enorm waardevol. Een analyse kon gemaakt worden van de cultuur, vakantiegewoonten, religiebeleving, culturele uitstappen, mediavoorkeuren en genderverschillen. Deze bleken allen gelinkt te zijn aan hun parate kennis en dit op soms onverwachte manieren.

Ik kwam tot de vaststelling dat er slechts vier sites echt door zo goed als iedereen gekend zijn: de Eiffeltoren, het Atomium, de Scheve Toren van Pisa en het Vrijheidsbeeld. Tevens bleek de school de grootste kennisoverdrager in combinatie met Amerikaanse media. Games, films en series met educatieve ‘product placement’ zou bijgevolg meer aangemoedigd moeten worden.

Eergisteren bekeek ik een horrorfilm die in een piramide

plaatsvond en waarbij het hele verhaal van het Dodenboek van de farao’s op een informele manier werd meegegeven terwijl de personages op de vlucht waren van een bloeddorstige Anubis.

De educatieve waarde van vaak als ‘banaal’ geziene media is niet te onderschatten en hier kan bijvoorbeeld door games op school op ingespeeld worden.

Werelderfgoed is ideaal om te werken aan vakoverschrijdende eindtermen door hun internationaal karakter en diversiteit: politiek-juridisch, socio-economisch, sociocultureel, etc. Want, zelfs al was Polen even geannexeerd door Duitsland tijdens de tweede wereldoorlog, deze pijnlijke  misvatting behoeft duidelijk meer educatie.