Nieuw samengestelde gezinnen: België vs. Nederland
Vandaag de dag zijn nieuw samengestelde gezinnen een alledaags fenomeen: mensen hertrouwen of gaan samenwonen met een andere partner dan de partner van de voorgaande relatie. Deze situaties brengen heel wat moeilijkheden met zich mee. Dit bijvoorbeeld wanneer de biologische ouder of de stiefouder te sterven komt in de nieuwe relatie. Hoe moet de nalatenschap verdeeld worden onder de kinderen, stiefkinderen en/of de langstlevende partner in België en Nederland? Kan het stiefkind wel erven van de stiefouder en hoe kan men de langstlevende partner het beste beschermen?
Misschien bent u reeds met deze problematiek van overlijden in uw nieuwe gezin geconfronteerd geweest? Of misschien is dat niet het geval en wilt u zich informeren over deze kwestie? Dan is deze masterproef een goede handleiding om uw eigen rechten, de rechten van uw partner en de rechten van uw kinderen verstaanbaar te maken als Belg of als Nederlander. Deze masterproef bevat een uiteenzetting over de vererving door de kinderen en/of de partner afhankelijk van het gekozen huwelijksvermogensstelsel in de beide landen.
In tegenstelling tot België wordt in Nederland een stiefkind in het burgerlijk recht erkend. Dit wil zeggen dat een stiefkind door de overleden partner als erfgenaam aangesteld kan worden. Dit enkel en alleen wanneer de erflater dit wenst. Het stiefkind zal zo een deel van de nalatenschap kunnen erven alsof het een eigen kind van de erflater was. In België bestaat deze mogelijkheid niet. Zo zal er slecht iets aan het stiefkind kunnen worden nagelaten door een schenking of aan de hand van het testament met als beperking van het beschikbare deel van uw nalatenschap. Dit bedraagt onder de huidige regeling minimaal een vierde van uw nalatenschap. Het Nederlandse erfrecht is bijgevolg moderner dan dat van België. België besloot hier dan ook verandering in te brengen.
België is momenteel een nieuwe wet aan het uitwerken in verband met het erfrecht. Deze verandering in België zal ervoor zorgen dat u uw stiefkind meer zal kunnen nalaten dan onder de huidige regeling mogelijk is. Zo zal u bijvoorbeeld een overeenkomst in verband met de verdeling van uw nalatenschap kunnen sluiten met uw eigen kinderen en stiefkinderen. Daarnaast beschikt u vandaag de dag slechts over een vierde van uw nalatenschap. Hier zal ook verandering in komen. U zal vrijblijvend over de helft van uw nalatenschap kunnen beschikken. Zo zal er voor u de mogelijkheid zijn uw eigen kinderen en uw stiefkinderen gelijk te behandelen. Let op, dit is niet verplicht. Het is zowel in Nederland als België vrijblijvend om een stiefkind iets na te laten. Zonder deze keuze zal het stiefkind niets erven van u als stiefouder aangezien uw stiefkind van rechtswege geen erfgenaam is.
Naast de schenking en het testament bestaan er in Nederland en België andere mogelijkheden om een stiefkind iets na te laten. Zo is er de mogelijkheid het stiefkind te adopteren om een volledig gelijke behandeling met de eigen kinderen te bekomen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid uw partner de nalatenschap, of een deel ervan, na te laten en uw kinderen of stiefkinderen. Zo zal u kunnen besluiten uw nalatenschap eerst aan uw langstlevende partner na te laten. Wanneer uw langstlevende partner te overlijden komt, zal uw resterende nalatenschap toekomen aan uw kinderen of stiefkinderen, zoals door uzelf bepaald.
Wilt u uw partner beschermen tegen de rechten van uw eigen kinderen? Dan kan u er ook voor opteren uw partner maximaal te gaan bevoordelen. Dit kan in België bijvoorbeeld aan de hand van huwelijksvoordelen. Zo kan u bijvoorbeeld uw gehele gemeenschappelijk vermogen aan uw partner nalaten. Echter bestaat er wel de mogelijkheid dat uw kinderen beroep doen op hun reserve, waardoor het huwelijksvoordeel beperkt zal worden. In Nederland wordt burgerrechtelijk de langstlevende partner bevoordeelt. Deze partner vererft namelijk de gehele nalatenschap bij uw overlijden. Uw kinderen hebben slechts recht op een vergoeding van de partner bij zijn/haar overlijden. U kan daarnaast uw partner extra gaan beschermen door bijvoorbeeld het gehele gemeenschappelijke vermogen aan hem/haar na te laten.
U kan ook de keuze maken uw kinderen te bevoordelen, waardoor uw partner afstand zal moeten nemen van de nalatenschap. Dit is in België echter beperkt mogelijk indien u gehuwd bent. De echtgenoot is namelijk een reservataire erfgenaam, net zoals de eigen kinderen. Wettelijk samenwonenden zijn te onterven door het opmaken van een testament. Feitelijk samenwonenden erven van rechtswege niets waardoor uw kinderen automatisch de gehele nalatenschap vererven. In Nederland kan u, net zoals de wettelijk samenwonende partner in België, uw echtgenoot of partner onterven door middel van een testament.
Zoals gebleken bestaan er vele mogelijkheden die uw wens kunnen vervullen. Echter is het belangrijk uzelf goed te informeren. Uw huwelijksvermogensstelsel bepaalt namelijk hetgeen wat in uw nalatenschap zal vallen. Daarnaast zal de verstandhouding tussen u en uw stiefkinderen of nieuwe partner een bepalende factor zijn die uw keuze kan beïnvloeden. Zo kunnen er aan iedere keuze die u maakt positieve en negatieve gevolgen verbonden zijn voor uw eigen kinderen en voor uw partner. Deze masterproef kan bijgevolg voor u een ideaal hulpmiddel zijn om uzelf te informeren.
