LIFTup/LIFToff

LIFTUP/LIFTOFF VORMINGSPLATFORM

Uit noodzaak nadenken over een nieuwe publieke plek in de stad.

Het grote probleem van Europa tijdens deze vluchtelingencrisis, is dat ieder land in de EU zijn eigen asielbeleid heeft. Er is geen unaniem akkoord over de kwestie en dat zorgt voor knelpunten. Sommige landen zetten zware grenscontroles in, ondanks het Shengen-akkoord van 1993 dat vrij verkeer van personen in Europa toelaat. Doordat Europa zo onverdeeld is, dragen landen zoals Griekenland en Italië momenteel de zwaarste last.

“Nieuwe IJzeren Gordijn over Brennerpas”, luidt de titel van een artikel in een italiaans tijdschrift l’Espresso. Oostenrijk heeft een strenger asielbeleid dan dat van Italië en stuurt stelselmatig mensen terug de Brennerpas over. Op deze bergpas over de Alpen, die de grens tussen Oostenrijk en Italië vormt, worden dagelijks 100 tot 140 vluchtelingen teruggestuurd. De italiaanse stad Bolzano/Bozen, gelegen aan deze grens, heeft dus dagelijks te kampen met grote groepen vluchtelingen die worden teruggestuurd.

Hoe kan je dan als stad deze onvoorziene en continue stroom van mensen opvangen? Dit is een vraagstuk die we meer naar dan ooit naar voor moeten schuiven. Want sinds de tweede wereldoorlog zijn nog nooit zoveel mensen op de vlucht voor geweld. Meer dan 50 miljoen mensen zetten alles op alles in zoektocht naar een veilige plek. Helaas zijn landen en hun steden hierop niet voorbereid en kunnen ze amper de toestroom aan.

Vluchtelingen moeten in het land van aankomst lange asielprocedures afwachten. Zolang men daar geen uitsluitsel over heeft, kunnen die mensen voorruit noch achteruit. Ze komen letterlijk vast te zitten. Sommigen wachten maanden op nieuws. Dit zorgt uiteraard voor onzekerheid en de nodige frustraties.

Heel wat vluchtelingen en asielzoekers hebben te kampen met psychische klachten die onbehandeld blijven.  De wachtlijsten op individuele hulpverlening en coaching vormen een pijnpunt. Er is een gebrek aan aangepaste voorzieningen en programma’s om met vluchtelingen en omstanders aan een groter psycho-sociaal welzijn te werken.

Waar en hoe kunnen steden dus niet alleen deze vluchtelingen ruimtelijk opvangen? Maar hoe kunnen we dit ook programmatisch zo menswaardig mogelijk aanpakken?  Wat als we eens gaan nadenken over een pilootproject, met bijhorend programma, die dit soort problematiek aankan.

Door het werk van Rob Bruijnzeels is het idee er gekomen van een vormingsplatform. Rob Bruijnzeels is een pionier in het ontwerpen en realiseren van effectieve en innoverende toekomststrategieën voor openbare bibliotheken en verwante culturele sectoren. Hij beweert dat in een voortdurende veranderende samenleving, de bibliotheek is blijven hangen in het verleden. Vandaag de dag zijn de vragen en behoeften vanuit de samenleving wezenlijk anders dan die van twee decennia geleden. De bibliotheek zoals wij die kennen heeft een fundamentele hervorming nodig en moet mee ontwikkelen met zijn omgeving. Het moet een plek, zijn voor en door de mensen, waar het actief gebruiken, exploreren en delen van informatie en ervaringen centraal staat. De bibliotheek van de toekomst is een permanent laboratorium waar vrije tijd, leren, contempleren, creeëren en innoveren in elkaar overvloeien.

Het idee van de nieuwe bibliotheek van Bruijnzeels kan worden vertaald in een vormingsplatform. We kunnen ijveren voor een nieuw soort programma. Met als doel de buurt te sensibiliseren en de thematiek van mensen in nood bespreekbaar te maken. Een platform aanbieden waar mensen kunnen leren hoe ze hun draagkracht kunnen versterken in een vaak moeilijke situatie. Om het nieuwe programma te bewerkstelligen op een lange termijn, is het van belang dat iedereen er toegang tot heeft en niet enkel vluchtelingen. De medewerking van mensen en organisaties vanuit de omgeving, is nodig om samen aan een groter welzijn te kunnen werken.

Deze nieuwe publieke plek kunnen we ontwerpen als een hedendaags forum met een bibliotheek, auditoriums, mediaruimtes, flexwerkplekken, leslokalen, ateliers, didactische keukens, uitleendiensten, interim- en adviesbureaus.  Je kan er deelnemen aan een waaier van workshops, taalcursussen, opleidingen, begeleidingen, enz. Als stad een plek aanbieden waar mensen, afgeleid, gemotiveerd en geactiveerd worden is al van even groot belang als mensen van voedsel, onderdak en kledij te voorzien. Het kan eender wie in een moeilijke situatie een stuk zekerheid en houvast geven.

Bieke Callewier 28/09/2015