Zelfverwonde(n/r)d gedrag in de adolescentieperiode

Eline Van Gils
Persbericht

Zelfverwonde(n/r)d gedrag in de adolescentieperiode

Zelfverwonding? Mij zal het niet overkomen.
En plots, gebeurt het toch. 

Het is als een soort drugs, zoals een pijnstiller waar je steeds een hogere dosis van nodig hebt. (Julie, 23 jaar)

Vaak voel ik me waardeloos. Op dat moment vind ik het minder erg om mezelf kapot te maken. (Kyra, 26 jaar)  

Mijn moeder zei een keer: ‘De volgende keer ga ik je niet helpen, dan snijd je jezelf maar kapot.’ (S.M.)

Zelfverwondend gedrag komt naar schatting voor bij 13 tot 18% van de adolescenten in België. Kijken we naar de klinische populatie, dit zijn jongeren die bijvoorbeeld zijn opgenomen in een ziekenhuis, dan lopen de cijfers op tot 40%.

Zorgwekkend toch? En toch blijkt zelfverwondend gedrag nog steeds taboe te zijn bij de meerderheid van de bevolking. Dit maakt dat jongeren hun geheim vaak jarenlang verborgen houden uit angst voor de reacties van hun omgeving. Eens ze, na een lange periode van onzekerheid, toch de stap wagen, blijft goede hulp meestal weg.

De jongeren, noch hun omgeving weten hoe om te gaan met de problematiek en de drempel naar professionele hulpverlening is vaak groot. Wat kan de jongeren helpen om meer grip te krijgen op hun gedrag? En hoe kan hun omgeving meer inzicht krijgen in zelfverwonding opdat ze gepast kunnen reageren?

Bovenstaande vragen vormden een belangrijk uitgangspunt voor mijn onderzoek. Alvorens hierop een antwoord te formuleren, leek het mij echter essentieel om in eerste instantie zelf meer zicht te krijgen in zelfverwondend gedrag bij adolescente jongeren: Wat is zelfverwonding? Wat maakt dat jongeren zich verwonden? Waarom juist tijdens de adolescentie? Wat gaat er in het hoofd om van iemand die zichzelf verwondt?

Na een uitgebreid antwoord geformuleerd te hebben op bovenstaande vragen, leek het mij belangrijk om het onderzoek te verruimen in de diepte en stil te staan bij wat de jongeren zelf belangrijk vinden. Ik startte mijn zoektocht naar ervaringsdeskundigen en kreeg uiteindelijk de kans om 15 fantastische meisjes te interviewen. Ze namen mij mee in hun geschiedenis van zelfverwondend gedrag: van hoe dit ooit begon tot hoe het uiteindelijk gestalte heeft gekregen. Ze maakten mij duidelijk hoe hun omgeving tegenover hun problematiek stond, hoe ze uiteindelijk de kracht vonden om hulp te zoeken, wat hen wel en vooral niet heeft geholpen tijdens deze hulpverlening, hoe ze zichzelf probeerden te helpen op moeilijke momenten en wat ze andere jongeren zouden aanraden die hetzelfde doormaken.

De schat aan informatie die ik vergaarde uit de literatuurstudie en de interviews, bracht uiteindelijk het idee om een begeleidingsboekje te ontwerpen waar zowel jongeren als hun hulpverlener mee aan de slag kunnen gaan. Het doel van dit boekje is om hulpverleners en jongeren te laten kennismaken met de betekenis van zelfverwonding en het verhaal van de jongeren achter de zelfverwonding te horen. Het boekje biedt handvaten om het zelfverwondend gedrag te doen afremmen, geeft voorbeelden van hoe andere jongeren het hele proces doormaakten, laat kennismaken met alternatieven voor zelfverwondend gedrag, probeert in te spelen op de krachten van jongeren via allerlei opdrachten, maakt duidelijk dat zelfzorg een belangrijke vereiste is en geeft nuttige informatie en adressen omtrent laagdrempelige hulpverlening. Dit alles werd uitgewerkt om erkenning te bieden aan jongeren die zichzelf verwonden alsook om hulpverleners handvaten aan te reiken.

Voor meer uitgebreide informatie omtrent bovenstaande gegevens, verwijs ik jullie graag door naar mijn scriptie. Voor een korte en bondige informatieschets alsook tips en tricks omtrent zelfverwondend gedrag, verwijs ik jullie graag door naar mijn eindproduct: http://bit.ly/BegeleidingsboekEVG

Tot slot nog dit.

Aan de jongeren: Leer jezelf respecteren, want je bent het waard. Met vallen en opstaan, gebruik makend van alle krachten en sterktes die jullie bezitten.

Aan de hulpverleners: Daag jezelf uit, laat jezelf een stukje los. Inspireer hen en laat hen jou inspireren. 

Bibliografie

Van Gils, E. (2017). Zelfverwonde(n/r)d gedrag in de adolescentieperiode: handvaten voor een gewenste begeleiding binnen de cantelafdeling van Cirkant VZW (bachelorproef Hogeschool Leuven). 

Universiteit of Hogeschool
Sociale readaptatiewetenschappen
Publicatiejaar
2017
Promotor(en)
Sofie Buckinx
Kernwoorden
Share this on: