Scriptiebank overzicht

The rise and fall of Wim De Craene“Voor zestienjarigen ben ik de zanger van vroeger.” Een citaat uit 1980 door de Vlaamse zanger Wim De Craene. De Craene stierf in 1990, maar zijn nummers spreken nog altijd tot de verbeelding. Bijna vijfentwintig jaar na zijn dood kunnen we zelfs spreken van een Wim De Craene-revival.Wim wie?Wim De Craene begon zijn muziekcarrière begin jaren zeventig. Met “Tim” en “Rozane” nestelde hij zich in het rijtje van Grote Vlaamse Kleinkunstenaars. Het zijn nummers die vandaag de dag nog steeds te horen zijn op onze radio.

Dove leerkrachten als motor voor verandering? “Education is the most powerful weapon which you can use to change the world”, luidt een krachtig citaat van wijlen Nelson Mandela. Via onderwijs kan je de wereld veranderen. Beter onderwijs leidt tot een betere wereld. Het huidige onderwijs voor dove kinderen wordt vandaag, in Vlaanderen, hoofdzakelijk door horende mensen ingevuld.

Tussen droom en daad:verhalen en gedichten over de beginjaren van het vliegtuigNATS, een bedrijf dat zich bezig houdt met luchtverkeersleiding, heeft een filmpje op youtube staan waarin men laat zien hoeveel vliegtuigen op één dag over Europa vliegen. Het zijn fascinerende beelden. De stippen en lijnen krioelen door elkaar heen als mieren in een nest. We staan er niet bij stil, maar elke dag stijgen duizenden en duizenden vliegtuigen op, met daarin nog eens zo veel meer mensen die elk met een eigen reden wolkenvelden doorkruisen. Ooit was het anders.

Liefde, lijden en verzetHistorisch-criminologisch onderzoek naar jeugddelinquentie in België is hot. Afgelopen jaren verschenen er verscheidene doctoraatsstudies over een waaier aan onderzoeksvragen binnen het veld van de jeugddelinquentie. Deze studies richtten zich echter veelal op het discours over de jeugddelinquent, maar de stem van de jongere zelf blijft hierbij onzichtbaar.

Freakshows en geneeskunde: vrienden of vijanden?In 1884 stroomt het publiek massaal toe naar een freakshow nabij het Londense ziekenhuis. Daar is Joseph Merrick, beter bekend als ‘The Elephant Man’, te bezichtigen. Hij wordt er opgevoerd als ‘born freak’, iemand die met lichamelijke afwijkingen geboren is. Onder de massa bevindt zich ook dr. Frederick Treves. Net als vele geneeskundigen is ook hij geïnteresseerd in born freaks. Twee jaar later belandt Merrick in datzelfde Londense ziekenhuis. Hij wordt er als geneeskundig studieobject behandeld.

Eigen taal eerst in de Vlaamse faciliteitengemeenten. Lapt België de mensenrechten aan zijn laars?België is geen eenvoudig land. Buitenlanders fronsen steevast de wenkbrauwen wanneer iemand hen probeert uit te leggen hoe de Belgische staat in elkaar zit: het land telt maar liefst negen parlementen en acht regeringen, en dat terwijl het tot de kleinste vijf landen van Europa behoort. Geen enkele staat ter wereld heeft meer instellingen per vierkante meter. Daarvoor bestaat een eenvoudige verklaring: België herbergt 3 verschillende taalgroepen, een Duitse, een Franse en een Nederlandse.

 Een stapel soldatenlijken, vergezeld van vier mannen die strak in de camera staren. Je kan er niet naast kijken. Evenmin kon het lezerspubliek van het Franse magazine Le Miroir dat tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin bovenstaande foto toen verscheen. En hoewel de zwarte kant van de oorlog duidelijk naar voor komt, omschreef Le Miroir de foto niet als een gruwelbeeld. De titel boven de foto vertelde de Franse lezer immers dat de Duitsers enorme verliezen hadden geleden. Het doel was dus niet om de lezer dus niet choqueren, maar te overtuigen van de Franse overwinning.

België en Nederland: van eenheid tot vervreemding?Zaterdag 5 juli 2014. België verliest op het WK in de kwartfinale van Argentinië. Verslagenheid in het ganse land. Dubbele gevoelens ook op het festivalterrein van Werchter. “Zolang de Hollanders maar niet winnen” hoor ik verscheidene Belgen zeggen. Ik moet toegeven dat ik één van hen was. België en Nederland hebben reeds lange tijd een haat-liefdeverhouding onder diens inwoners.

Bepalen onze noorderburen nog steeds wat wij dragen?Twintig jaar geleden toonde onderzoek aan dat het Belgische Nederlands in de laatste periode van 1950 tot 1990 stevig naar het Nederlandse Nederlands toegegroeid was. Dat gold onder meer voor verschillende kledingbenamingen en voetbaltermen, die in beide taalgebieden met dezelfde woorden benoemd werden. Huidig onderzoek lijkt echter vast te leggen dat die tendens de andere kant op gaat.

JOURNALISTIEK ARTIKELVandaag de dag heeft de dokter het laatste woord over lijf en leden en wordt diens almacht amper of niet in vraag gesteld. Bij ziekte is de dokter een onmogelijk te negeren autoriteit. De populariteit van het programma Meneer Doktoor, dat menig Vlaming geboeid aan de buis kluisterde, illustreert dit. Onze hedendaagse gemedicaliseerde samenleving vertoont nochtans grote verschillen met de situatie in de negentiende eeuw. Toen overheersten allerhande ‘alternatieve’ geneeswijzen de medische markt, geneeswijzen waar zieken vol vertrouwen en in groten getale beroep op deden.

Het Huis van de Europese Geschiedenis - Het creëren van een plaats voor reflectie en debat of het construeren van een meta-narratief voor Europa?In 2015 zal de droom van de vorige President van het Europese Parlement, Hans-Gert Pöttering, uitkomen: het Huis van de Europese Geschiedenis zal openen in Brussel.

Als een avatar door de publieke ruimte. De verschillende atmosferen van Electrified III – The Responsive CityWat maakt kunst in de publieke ruimte zo aantrekkelijk? Deze vraagstelling komt als kunstwetenschapper vaak bij mij op. Meer en meer krijgt men te maken met grote stadsfestivals, performances in de publieke ruimte of architecturale huzarenstukken. Vanwaar die interesse van kunstenaars om de publieke ruimte op te zoeken? En belangrijker: hoe blijft zo’n project artistiek relevant zonder in de valkuil van entertainment terecht te komen? Waar ligt de grens tussen kunst en spektakel?

‘Zij wonen dicht en ik woon ver en dat is niet eerlijk’ – de link tussen capaciteitsproblemen en bereikbaarheid van Gentse kleuterscholenHoewel onderwijs als een basisrecht wordt beschouwd, slagen Vlaamse steden er niet in alle kleuters van een school te voorzien. Reeds enkele jaren halen deze capaciteitsproblemen de koppen van alle kranten. Onder het motto “Elk kind krijgt een plaats bij het begin van het schooljaar” van Vlaams Minister van Onderwijs Pascal Smet blijkt het uitbreiden van de capaciteit met behulp van containerklassen vanuit een beleidsstandpunt de beste oplossing.

De Koninklijke Vlaamse Schouwburg te Brussel: het failliet van het 'Vlaamse' profielNog niet zo lang geleden profileerde de Koninklijke Vlaamse Schouwburg zich net als de gevestigde theaters in Antwerpen en Gent als een cultuurdrager bij uitstek. Vanuit hun didactische functie moesten de schouwburgen in de jaren 1950 en 1960 cultureel verantwoord toneel brengen voor een grote gemeenschap. Toch was de KVS enigszins een buitenbeentje.

Hoofdlijnen: 'Van imitatie naar associatie; E.T.A. Hoffmann en de plaats van de muziek in de epistemologie'     -     Arne HermanIn 1784 legde Immanuel Kant de laatste hand aan zijn essay Beantwortung der Frage: was ist Aufklärung?, waarmee hij de in het filosofisch landschap reeds eerder geformuleerde verlichtingsgedachten een laatste duw in de rug gaf. Het essay staat symbool voor een mentaliteitswijziging die haar oorsprong reeds in de late zestiende eeuw vindt.

Spaanse en Oosterse stereotypen in de 19e eeuwStereotypering is iets van alle tijden. Ook in de 19e eeuw, toen naties tot stand kwamen, was dit een gekend fenomeen. De thesis van masterstudente Taal- en Letterkunde Kirsten Van Praet onderzocht de stereotypering van de Spaanse en Moorse personages in twee negentiende-eeuwse romans: Henri Guillaume Mokes Le Gueux de Mer (1827) en Thomas Colley Grattans The Heiress of Bruges (1830).

Een domestieke stadswandeling’La foule y venait prendre l’air après souper’BASISOBSERVATIEDe aanvang van het project bestaat uit de observatie van Parc de Sept Heures te Spa, namelijk de gelijkenis tussen het afdalen van de aangrenzende bergwand en de vormgeving van het park. Beide promenades in het park vormen een rechtgetrokken versie van de beboste bergwand, een menselijke ordening van de natuurlijke chaos.FLANEREN IN HET NEGENTIENDE-EEUWS PARKHet park werd door de negentiende-eeuwse bourgeoisie vormgegeven onder het motto “zien & gezien worden”.

Gentse volksbuurt Brugse Poort gesloopt door (a)sociale nieuwbouw?De Brugse Poort is een bekende – of eerder beruchte – woonwijk in de grootstad Gent. Bekend en gewild wegens zijn ligging,vlakbij het historische centrum. Berucht vanwege de soms problematische multiculturaliteit, overlast, drugsproblematiek en slechte woonkwaliteit.“Zelfs de Turken willen hier niet meer wonen”.   (MELS Thomas, artikel « Brugse Poort, tussen bluts en buil »)Sinds 2000 is de buurt prioritair in de Gentse stadsvernieuwing.

Een recht zonder gemeenschap?Hoe is het gesteld met de staat  van ons recht?  Deze vraag stelt Dries Cools, student aan de KULeuven, zich in zijn masterproef filosofie.  Vormt ons recht een expressie van waar onze gemeenschap voor staat, zoals de Amerikaanse rechtsfilosoof Ronald Dworkin stelt?  In zijn thesis verdedigt Dries Cools de stelling dat Dworkins theorie weliswaar opgaat voor ons klassieke grondwettelijk en burgerlijk recht, maar minder voor het recht dat ontstaan is na de Tweede Wereldoorlog: het sociaal recht en het recht van de markt.Ronald DworkinWat zegt de theorie van Dworkin? 

 De architectuuropleiding aan de Gentse academie voor schone kunsten in de vroege negentiende eeuwIn de late achttiende en de vroege negentiende eeuw werd het architectuuronderwijs te Gent volledig verzorgd door de academie voor schone kunsten. De opleiding maakte toen enkele hervormingen door die fundamenteel gebleken zijn voor de verdere ontwikkeling van de Gentse architectuurscène. Ondanks het uitgesproken belang van deze evolutie is er bijzonder weinig gepubliceerd over deze vroege vorm van kunstonderwijs waardoor een genuanceerd beeld van deze onderwijspraktijk ontbrak.

Overspel in de victoriaanse literatuurWanneer men het rijtje winnaars van de Nobelprijs Literatuur overloopt, blijkt dat verschillende van deze auteurs zich nog steeds van een meer dan gewone belangstelling voor hun werk verzekerd weten. Toch zijn er naast Gerhard Hauptmann, T.S. Eliot en Thomas Mann ook schrijvers, die langzamerhand wat in een vergeethoek zijn geraakt, hoewel hun werk ooit hoge toppen scheerde. Ook de Duitse literator Paul Heyse (1830-1914) behoort, niet geheel terecht, tot deze laatste groep.

Penseelprinses zoekt man“Vrouwen aan de haard.” Ook nu nog zijn er mensen die vinden dat vrouwen beter thuis voor de kinderen zorgen. Hun man zal het geld wel verdienen. Tijdens de negentiende eeuw is dit de realiteit voor meisjes van adel en rijke burgerij. Dan moest je er wel eerst voor zorgen dat een rijke man van aanzien je wou versieren. Het hielp als je knap, rijk en van adel was. Bovendien was je nog aantrekkelijker als je een talent had voor kunst. Dus werd er massaal getekend en geschilderd.Twee eeuwen geleden was er een strikte scheiding tussen mannen en vrouwen.

De opgave van de overgave. Een scriptie over de liefde die zichzelf onmogelijk maakt.  De onmogelijke liefde. Ze lijkt een veel te vaak gehoord relaas dat menig filmscenario heeft uitgemolken om het toeschouwende publiek toch maar de gewenste tranen te ontrukken. U herkent het in één oogopslag: het standaard Romeo-en-Juliaverhaal, waarin twee uitverkoren minnaars Titanicgewijs op die onvoorziene klip afstevenen, die hun meest authentieke liefdesrelatie met een fatale genadeslag zal weten te breken en daarmee het verhoopte sprookje prompt in een gruwel doet omslaan.

BEVOLKINGSINKRIMPING: absolute must voor een voor iedereen waardig en leefbaar klimaat, absolute diplomatieke plicht voor politieke wereldleiders.  Tot het bekomen van de graad van master in de wijsbegeerte schreef ik een eindwerk betreffende het hoognodige ingrijpen in de zich met rasse schreden verderzettende verloedering van het aardse klimaat.[1] Waar men vele decennia het probleem doodzweeg, of niet ernstig nam, kwamen de wetenschappers van het IPCC[2] de laatste jaren tot de consensus dat een klimaatverandering zich wel degelijk voordoet én dat de grote schuld daarvan moet gezocht bij de

Baden en zwemmen in Antwerpen (1875-1915) : “Zwart als negers in het water”Historicus Wouter Kesteloot geeft in zijn masterproef een beeld van de Antwerpse badgewoontes van meer dan een eeuw geleden. Arbeiders gingen na hun werk zich wassen in het stedelijke openluchtzwembad,  leraren trokken met hun klassen naar publieke douches en gaven zwemlessen aan hun leerlingen.

 De wereld van Georges Eekhoud “Iedere vertaling is eerst en vooral een culturele vertaling.” Met die woorden wees de vertaalwetenschapper Ton Naaijkens in Een wereld van verschil. Over taal en cultuur in vertaling. (2004) op de belangrijke rol die cultuur speelt in vertalingen. De culturele elementen die in de originele tekst voorkomen zijn vaak moeilijk te vertalen omdat ze niet altijd gekend zijn in de doelcultuur.

Tussen letsels, latten en lakens. Het verhaal van overlevende pokkenpatiënten.‘Een zegenryk gewest, lang onbesmet gebleven,Word nu op één ontvolkt; en wat ‘er noch blyft leven,In schoonheid en in bloei geschonden en geknot,Bejamrende all’ de doôn, benyd meteen hun lot’(Fragment uit “De zege des menschdoms, door de koepok-inenting, dichtstuk door A.L. Barbaz”.1850)De pokken roepen angst op, maar tegelijk bevatten ze iets roemrijks. Het heeft ons anderhalve eeuw gekost, maar uiteindelijk kregen we de kwaal op de knieën.

 Het fysisch antropologisch onderzoek van 103 (post)middeleeuwse skeletindividuen uit het landelijk gesitueerde Moorsel in Vlaanderen vormde de aanzet van een comparatieve analyse m.b.t. de algemene gezondheidstoestand van rurale middeleeuwse populaties uit Noordwest-Europa. Om tot deze doelstelling te komen, hanteerden we, indien toegankelijk, de fysisch antropologische rapporten van elf geselecteerde casussen en waarbij tevens de problematiek inzake de discipline van de fysische antropologie per besproken land aan het licht kwam.

Taalwetten en taalpolitiek zijn al ouder dan België.Hoe ging men in de 19e eeuw om met nieuwe taalwetten en tweetaligheid? Een voorbeeld uit Limburg.Na maanden van moeizame BHV-onderhandelingen en weerspannige burgemeesters weet nagenoeg de hele wereld dat ons land gekenmerkt wordt door een uitzonderlijk moeilijke taalsituatie. Toch is dit geen nieuw gegeven. In de negentiende eeuw kende men in onze contreien ingrijpende politieke veranderingen die ook gepaard gingen met diverse taalwetten. De taaltoestand was er nog veel complexer. Het is dan ook interessant om na te gaan of men toen ook zove

Voorbij het spiegeltje aan de wand…In onze hedendaagse maatschappij zijn spiegels frequent voorkomende gebruiksvoorwerpen, die bijna vanzelfsprekend overal aanwezig zijn. Winkels gebruiken reflecties als een handige manier ter visuele feedback over je nieuwe outfit. Autorijden is dankzij kunstig geïntegreerde spiegels een stuk veiliger en dankzij sneeuwwitjes’ kwaadaardige stiefmoeder weet zelfs het kleinste kind vandaag de dag waarvoor een spiegel zoal kan dienen.Toch blijkt de rol van de spiegel als object doorheen de tijd een evolutie te hebben doorgemaakt.