Scriptiebank overzicht

Het failliet van een generatie, geknipt en geplakt
Montagetechnieken in het oeuvre van een vergeten, Antwerpse auteur.
 
Omdat hij-gij-wij allen, indien we ten minste eerlijk willen zijn, geen betekenis kunnen geven uit vrees in’t een of ander asiel voor hersenverminkten te worden opgesloten.
We zijn kinderen van onze tijd, dus intellektuele lafaards[1].
 
Dit citaat uit Baltazar Krull’s hart zingt maneschijn (1933), één van de twee romans van de Antwerpse auteur Kurt Köhler (1907 – 1945), geeft de crisis weer van de generatie jongeren die opgroeiden tijdens en na de Eerste Wereldoorlog.

Mijn scriptie is in eerste instantie een zoektocht naar een werkwijze: hoe wil en kan ik, als kunstenaar, iets meedelen aan de kijker?
Allereerst duid ik aan hoe ik de kijker wil aanspreken. Welke mogelijkheden heb ik als beeldend kunstenaar wanneer ik zonder woorden tot de toeschouwer wil doordringen? Niet dat ik geen woorden wil gebruiken, maar wat als de eigenlijke boodschap onzegbaar is? Wat we willen meedelen ligt steeds tussen het realistische en het imaginaire in. We vertrekken vanuit een realiteit, maar in het beeld dat we ons vormen sluipt steeds weer onze verbeelding binnen.

Orpheus: de schutspatroon aller schrijvers

De Orpheusmythe in het werk van Harry Mulisch
 

Griekenland, de achtste eeuw voor Christus. In de ruwe landstreek Thracië woont een zanger die tot ver buiten de grenzen van die regio bekend is. Orpheus is zijn naam, en de mensen zeggen dat hij zo mooi op zijn lier speelt dat alle dieren naar hem komen luisteren en zelfs de stenen bewegen. Ze fluisteren ook dat hij zichzelf niet meer is na de dood van zijn vrouw, de mooie bosnimf Eurydice, en dat hij iets van plan is.

Het Deense cultuurbeleid als toetssteen!?
“De vermenging tussen politiek en beoordeling begint ernstige proporties aan te nemen.” Met deze uitspraak pakte Herman Baeten, voorzitter van de beoordelingscommissie Muziek, uit in de krant De Standaard van dinsdag 8 augustus. De omvang van politieke inmenging en lobbywerk was niet het onderwerp van deze masterproef, maar het gegeven ‘primaat van de politiek’ was wel één van de beweegredenen. De hoofdbekommernis was de lezer te laten kennismaken met een cultuurbeleid van een ander Europees land.

‘Muziek verzacht de zeden?’


Jules Van Nuffel (1883 – 1953); schepper van liturgische schoonheid

 
Jules Van Nuffel, een naam zoals een andere denken velen wellicht, toch gaat achter deze vrij alledaagse naam een opmerkelijke persoonlijkheid schuil met een zeer bijzondere verdienste op het vlak van religieuze muziek, koorleiding en muziekonderwijs in Vlaanderen.
Van kindsbeen af vormde muziek reeds een constante in het leven van de kleine Jules. Zijn ouders die zelf geen onverdienstelijke muzikanten waren lepelden hem als het ware de liefde voor muziek in.

Liesbeth Froyen
Ziekte als inspiratiebron – “De invloed van migraine en andere fysieke gebreken op de kunst”
 
De relatie tussen lichaam en kunstwerk is het thema van mijn thesisonderzoek. Maw. hoe een kunstenaar bepaalde fysische aspecten (ziekte, handicap,…) uit in zijn werken of wanneer hij er net tegen ingaat (bv. de verlamming van Chuck Close).Vooral over het aspect migraine in de kunst wil ik wat verder uitweiden aangezien ik zelf aan migraine lijd en dit gegeven zeer nauw verweven is met eigen atelierwerk. Daarom eerst een beter beeld van migraine.

De KASKA-verzameling.Beheersuggesties voor een verwaarloosde collectie. Verwaarlozing in kunstcollecties, … een verdoezelde vorm van vandalisme of geraakt ons nationaal erfgoed in de vergeetput? Een instelling zo oud als de Antwerpse Academie voor Schone Kunsten kan rekenen op een uitgebreide geschiedenis van meer dan twee eeuwen. Bovendien beschikt ze over een eigen kunstverzameling gaande van prijswinnende kunstwerken van studenten tot werken afgestaan door het academische korps.

 
CRANIOFACIALE RECONSTRUCTIE VOOR FORENSISCHE TOEPASSINGEN MET BEHULP VAN BEELDVORMENDE TECHNIEKEN
 
Het gezicht van een individu kan op basis van de schedel heropgebouwd worden. Het reconstrueren van het gezicht door te werken met de schedel wordt craniofaciale reconstructie genoemd. Deze techniek wordt voornamelijk binnen de forensische onderzoekswereld gebruikt ter identificatie van een onbekend slachtoffer.

 
Vanuit een sociale bewustwording, die gegroeid is door de lessen die ik kreeg van mensen als Ludo Abicht, Jaap Kruithof en Willem Elias gaat een muzikant zich vragen stellen bij zijn maatschappelijke relevantie.
 
“Waarom spelen we muziek?” is voor mij persoonlijk een weinig relevante vraag, net zoals je je zou kunnen afvragen: “Waarom ademen wij, waarom eten we drie keer per dag of waarom houden we van andere mensen?” De volgende vraag die zich stelt luidt: hoe kunnen wij (muzikanten) deze liefde voor muziek doorgeven?

In de ban van de zin
Wandelen op de weg van spirituele zoekers, religieuze supermarkten en sektarische valkuilen
 
Het Westen rolt mediatiematjes uit, herstelt geblokkeerde chakra’s en wringt zichzelf in yogahoudingen. Tal van mensen trekken naar het Verre Oosten voor hun geestelijke vitaminen. Nieuw is het niet. Geïnspireerd door de transcendente meditatie van de Indische goeroe Maharishi Yogi zongen The Beatles in 1967 ‘All you need is love’, waarna de fans zich massaal op yoga stortten.

Lichaam en dans: mag er wat patina op het instrument?
 
Onze westerse cultuur wordt sinds Plato en Augustinus gekenmerkt door een tweespalt tussen lichaam en geest waarin het lichamelijke steevast het onderspit moest delven. Interessant voer voor onderzoekers is hoe de aandacht voor het lichaam in de laatste decennia overhelde naar een lichaamsfascisme opgelegd door reclame en commercie. Pogingen om modellen met een te lage BMI van de catwalk te weren worden steevast onderuit gehaald. Anderzijds bezwijkt een deel van de bevolking onder overgewicht.

  ‘YOUR SPACE OR MINE ?’
 
Territoriumdrang bij de mens vertaalt zich nog het beste als het ‘baksteen-in-de-maag-syndroom’. Dit onderzoek spitst zich toe op wat hieraan voorafgaat, de primaire behoefte en noodzaak van het kamp .
Het kamp als overlevingsmiddel, datgene wat we nodig achten om een essentieel basisgevoel van beschutting, veiligheid en plaatsbepaling te bekomen.

Vorm is essentieel    
                                    
    “Vorm is essentieel” de titel van mijn scriptie vormt een besluit op een hele reeks vragen
die ik me tijdens mijn opleiding als jonge kunstenaar ben gaan stellen. Vragen die
uiteindelijk ook mijn inhoudelijk parcours mee zijn gaan bepalen. Het zijn ook die
vragen die ik in mijn scriptie behandel.
Is vorm essentieel? Laten we deze vraag als overkoepelend beschouwen om een beeld te
geven van mijn scriptie.

‘Changing the world’


De noodzaak van film(kunst) en onderwijs in kijkstrategieën in Kenia
In mei 2005, werd ik uitgenodigd deel te nemen aan een residentie bij Kuona Trust, een kunstorganisatie in Nairobi, Kenia. Er werd gezocht naar audiovisuelen, om het nieuwe medium als een kunstvorm onder de lokale kunstenaars ‘introduceren’ en ‘tastbaar maken’. Wellicht is dit niet het eerste waar u aan denkt, om film aan een zogenoemd ‘ontwikkelingsland’ als Kenia te koppelen. Wat hebben ze aan dit medium, als ze daar nauwelijks brood op de plank hebben?

Belgische schilderkunst als financiële belegging
De recordprijzen die eerder dit jaar geboden werden voor enkele doeken van de Belgische schilder Luc Tuymans vormden de aanleiding voor een hele reeks interviews met en reportages over de gevierde Belgische kunstenaar. Misschien wel het interessantste beeld uit al deze reportages was dat van de “kunstenaar-zakenman”.

De psychoticus is nog zo zot niet
Over de psychoticus, in de populaire taal beter gekend als ‘de gek’, doen vele verhalen de ronde. Een voorbeeld hiervan zijn o.a. de talloze moppen die over hem verteld worden waarbij de pointe vaak wordt gevormd door het vernoemen van diens absurde redeneringen.
Vanuit een meer filosofische hoek zullen sommigen opmerken dat deze zotten ook een kern van inhoudelijke waarheid bezitten in hun spreken. Deze opvatting heeft er echter niet zelden toe geleid dat de zot ineens werd verheven tot het voorbeeld van de innerlijke vrijheid.

Een  tango van aantrekking en afwijzing: hebben schilderkunst en economie een relatie?
 
Kunst kent geen eenduidige definitie, vermits de invulling van het begrip afhankelijk is van persoon tot persoon. Kunst verandert enerzijds naargelang de emotie of boodschap die de kunstenaar wil weergeven en anderzijds naargelang de maatschappij waarin men leeft. De perceptie van de waarde wordt bepaald door een intrinsieke en door een extrinsieke waarde, die samen alle mogelijke meer– of minderwaarden van politieke, religieuze, sociale, esthetische,… aard omvatten.

De galerie voor hedendaagse kunst
 
Over de hedendaagse kunstwereld doen wilde verhalen de ronde over blinde speculaties, machtsvertoon en prestige, het lanceren van artiesten, het managen van de kunst en groot geldgewin. De kunstmarkt, en daarmee ook de kunst zelf, lijken manipuleerbaar door de invloed van toonaangevende verzamelaars en galeriehouders zoals een Charles Saatchi.

Catherine’s Room.De Romantische lyriek van Bill Viola.door Alison LuytenArtikel met betrekking tot Eindverhandeling ter behaling van de graad van Licentiaat in de Kunstwetenschappen aan de Universiteit Gent - Academiejaar 2004 - 2005Er gaan stemmen op die beweren dat we nog steeds in een Romantisch tijdperk  leven.

De titel van de scriptie doet een zeer specifieke studie vermoeden; een weergave van het leven van een middeleeuwse, nota bene heilige koningin. Het onderwerp is echter veel minder concreet dan het op het eerste gezicht lijkt. Een biografie van Jadwiga van Anjou is een momentopname van een bij ons vrij onbekend stukje geschiedenis, dat de grenzen van het veertiende-eeuwse Poolse koninkrijk ruim overschrijdt. Jadwiga was een echte Centraal-Europese prinses. Ze stamde af van het Franse geslacht van Anjou, dat sinds het begin van de veertiende eeuw over Hongarije regeerde.

Magrittes werk tussen de plooien van het mysterie
 
De manier waarop wij op een haast vanzelfsprekende manier met de wereld omgaan wordt door kunstenaars iedere keer opnieuw in vraag gesteld, bevestigd, verworpen of uitgevonden. De schilderkunstige methode van René Magritte houdt een fundamentele kritiek in op de werkelijkheid die zich toont in de versteende en bindende interpretaties die men eraan geeft. Magritte wil het vastgelegde ordenen relativeren en aantonen dat ons gebruikelijk perspectief niet het enige is. Hiermee laat hij zien dat het vanzelfsprekende niet vanzelfsprekend is.

 
Martin Schongauer was een van de belangrijkste figuren in de laatmiddeleeuwse kunst ten noorden van de Alpen. Van zijn hand bleven 116 gravures en enkele schilderijen bewaard waarvan de toeschrijving zelden betwist wordt.
 
Schongauer was een enigmatisch figuur over wiens leven weinig vaststaande feiten gekend zijn. Over zijn geboortedatum noch over zijn opleiding bestaat een consensus. Dit totale ontbreken van informatie over zijn scholing heeft een belangrijke invloed gehad op het verdere onderzoek naar zijn werk.

Noodzakelijke Redundantie
een zoektocht naar nergens niets
 
In 1965 schilderde Roman Opalka op een zwart doek met witte verf het getal 1. Van 1 ging hij naar 2, vandaar naar drie en zo was hij begonnen aan een oneindig werk. Toen het eerste doek van boven tot beneden vol stond met opeenvolgende getallen ging hij op een tweede doek van identieke afmetingen verder. De jaren gingen voorbij en Opalka bleef verder tellen en verder getallen schilderen. Vanaf 1972 voegde hij voor elk nieuw doek één procent witte verf toe aan de aanvankelijk zwarte achtergrondkleur van het vorige doek.

Een nieuwe Afrikaanse dans
 
Afrika danst, Afrikanen dansen. Een oeroud cliché. Maar dansen ze enkel en alleen hun traditioneel repertoire? Heeft mondialisering dan geen impact gehad op hun danskunsten? Afrikaanse dans goes contemporary ! Hoort u het ook in Keulen donderen?
 
Artiesten uit Afrika worden nog steeds te vaak het imago van authentieke traditie, zoetzuur exotisme en een tikkeltje primitiviteit aangesmeerd: dansers met naakte torso opgesmukt met pluimen, armbanden, kaurischelpen, maskers en amuletten, begeleid op de eeuwig roffelende tamtam.

Het oude verhaal van vlees en woord.
Een intertekstuele studie over de verwantschap tussen het werk van Peter Verhelst en de beeldende kunst.
 
Kim Gorus
 
Intertekstualiteit vervult een belangrijke rol in literatuurtheorieën die geïnspireerd zijn op het Frans poststructuralisme. De aandacht die de hedendaagse literatuurwetenschap besteedt aan intertekstualiteit is kenmerkend voor een algemeen toenemende interesse in interdisciplinaire of grensoverschrijdende studies. Het concept benadrukt immers het onvermogen om een bepaalde discipline hermetisch af te bakenen.

 
Kunst te koop
De Brusselse avant-gardegalerie 1919-1932
 
Lotte De Voeght
 
Op 5 mei 2004 werd bij Sotheby’s in New York Picasso’s Garçon à la pipe uit 1905 geveild tegen een bedrag van 104,2 miljoen dollar (of 85 miljoen euro). Het werd daarmee het duurste schilderij aller tijden. Critici noemen deze recordprijs een ‘culturele obsceniteit’ die een gevolg is van een ‘hysterische markt’.

Vullende consolidanten op basis van kalk voor de conservatie van muurschilderkunst: injectiemengsels en -mortels
De conservatie en restauratie van muurschilderingen is geen actueel maar een chronisch probleem, het behoud van ons culturele erfgoed is een blijvende zorg. Velen kijken bij een muurschildering niet verder dan de picturale laag, maar bij de restauratie en conservatie ervan dient er verder gekeken te worden, naar de drager van deze picturale laag en zijn architecturale context, een muurschildering vormt dus een complex geheel.

1
Marjan Dewulf
Begrensde verbeelding: El Greco en de contrareformatorische kunsteisen
Augustus 1605. De van oorsprong Kretenzische schilder El Greco (1541-1624) krijgt van
het Spaanse Hospital de la Caridad te horen dat een aantal personages uit zijn schilderij
Virgen de la Caridad overschilderd moeten worden. Het struikelblok vormen de portretten
van de burgers met hun rijke kanten kragen. Hun aardse aanwezigheid is niet gewenst in de
nabijheid van de maagd Maria.

Jongeren en cultuur
 
Het debat ‘jongeren en cultuur’ is vandaag niet meer weg te denken uit maatschappelijke discussies over cultuureducatie en -beleid. Dit onderwerp kent echter heel wat vooringenomenheden. Jongeren zouden weinig interesse hebben in culturele activiteiten en zich eerder terugtrekken in een eigen smaakuniversum, waarin popmuziek, jeugdmode en sport centraal staan. Een belangrijke factor is hierbij de opkomst van de cultuurindustrie, die de leefwereld van jongeren grondig heeft gewijzigd.

Kunst vandaag: onbekend, onbemind?
 
De retrospectieve van Rik Poot in het Hanssenspark in Vilvoorde, de jazzy tunes van Marc Moulin of de laatste nieuwe film van de Spaanse cineast Pedro Almodóvar… Kunst en cultuur zijn weer helemaal hip.