Belgische beeldende kunst
Belgische beeldende kunstenaars op een creatieve manier naar de klas brengen
Als studente aan Odisee Campus Brussel schreef ik zoals elke derdejaars een Bachelorproef. Ik volgde gedurende drie jaar de Bachelor Lager Onderwijs en sta nu op het punt om af te studeren. Hopelijk kan ik mij na dit jaar “juf Sofie” noemen, een droom die ik al van kindsbeen af koester.
Het onderwerp van deze proef kiezen was toch niet de makkelijkste opgave. Het moet een onderwerp zijn dat bij je past en je moet er een goed onderzoek over kunnen uitwerken. Ik ging op zoek naar talenten die ik doorheen deze opleiding heb verworven. Wat ik zeker heb ontdekt tijdens deze bachelor is mijn creatief talent. Ik was altijd enthousiast wanneer ik thema’s mocht uitwerken omdat je hier heel vrij mee aan de slag kan. Met dit talent wou ik maar al te graag inzetten voor mijn bachelorproef.
Die creativiteit wil ik graag doortrekken naar de leerlingen, want bij elk kind schuilt dit wel. Kinderen hebben nu eenmaal veel fantasie dat creativiteit stimuleert. Ik vind het belangrijk dat er aandacht wordt gegeven aan het stimuleren van creativiteit op school. Creativiteit is een vaardigheid die kinderen kunnen gebruiken bij problemen die ze zullen tegenkomen. Met hun creatief vermogen leren ze flexibel in het leven staan.
Uiteindelijk besloot ik om mijn proef te doen rond kunst, en dan meer bepaald de beeldende kunst. Deze kunstvorm heeft me altijd het meest gelegen. Vooral in de beeldende themalessen kan in mij creatief volledig laten gaan. Ik kan er dan ook echt van genieten om een beeldles is elkaar te steken en uit te testen
Al vlug constateerde ik dat beeldende kunst eigenlijk nog een té breed onderwerp vormde om mee aan de slag te gaan. Ik specifieerde mijn onderwerp dus nog meer en besloot om enkel met Belgische beeldende kunstenaars te werken. Ik wou graag dicht bij huis blijven. Er wordt al zo vaak rond bekende kunstenaars als Picasso, Van Gogh, Leonardo da Vinci, enz… gewerkt, dus verdient Belgische kunst zeker eens wat meer aandacht in onze klaspraktijk. Zo zien de kinderen dat ook hier in België “aan kunst wordt gedaan” en ik vind het belangrijk dat kinderen ook eens kennis maken met minder bekende kunstenaars en hun werken en zo iets nieuws ontdekken, een andere wereld leren kennen. Een kind met talenten en eventuele ambities in de kunst, kan zo bevestiging krijgen dat zijn dromen in de toekomst weldegelijk werkelijkheid kunnen worden, want ze maken kennis met kunstenaars die in hetzelfde land als hen opgegroeid zijn.
Een riskant punt is altijd het kiezen van de onderzoeksvraag. Hier genoeg tijd aan besteden is dus zeker belangrijk. Ik ging hierbij kijken naar wat ik vind dat er ontbreekt in het onderwijs. Op school leren ze ons dat je vanuit de creativiteit van kinderen moet vertrekken en daarmee ben ik het volledig eens. Zo kreeg ik tijdens mijn eerste stage de opdracht een beeldles samen te stellen waarbij ik een voorbeeld maakte en de kinderen dat in stapjes dienden na te maken, gewoon zuiver kopiëren dus. Dat gaf mij geen goed gevoel, wel integendeel! Waar is de creativiteit van de kinderen naartoe? Om nog te zwijgen over de mijne. Ik ben ervan overtuigd dat ik niet alleen sta met die visie en dat ik zeker niet de enige ben die creativiteit wil nastreven. De onderzoeksvraag werd: “Hoe Belgische beeldende kunst op een creatieve manier naar de klas brengen?” Ik wil te weten komen hoe ik de kinderen iets kan leren over Belgische kunst en tegelijkertijd hun creativiteit kan aanspreken. Ik ging op zoek hoe ik beeldende activiteiten kon ontwerpen die een duidelijk doel hadden en toch open genoeg waren om de kinderen elk hun persoonlijk proces te laten beleven. Op deze vraag zocht ik antwoord in boeken, stages, eigen ervaringen, enz…
Mijn bachelorproef is opgebouwd uit mijn theoriedeel waarbij ik eerst op zoek ging in de literatuur. Hier schreef ik een kader uit over kunst- en beeldeducatie. Het tweede deel van mijn theoriedeel gaat over de ervaringen die ik in de praktijk heb opgedaan rond beeldende kunsten.
Daarna volgt mijn praktijkdeel waar u dus de beeldende activiteiten rond de Belgische beeldende kunstenaars vindt. Ik koos enkele Belgische kunstenaars uit die me persoonlijk aanspraken. Hierrond maakte ik dertig activiteiten voor de verschillende graden. Ik maakte daarbij een site om (toekomstige) leerkrachten inspiratie te bieden met mijn activiteiten. Die site luidt als volgt: http://belgischekunst.weebly.com/.
In het laatste deel staat de feedback verwoordt die ik kreeg van degene die mijn activiteiten hebben uitgetest.
Zelf heb ik ervan genoten om deze activiteiten uit te werken. Ik heb me kunnen verdiepen in beeldende kunst op verschillende vlakken. Ik ben fier op mijn eindresultaat. Ik ben ervan overtuigd dat mijn activiteiten creativiteit kunnen stimuleren. Ze brengen stuk voor stuk nieuwe ideeën, technieken, materialen en kunstenaars in de klas. Daarnaast ben ik er zeker van dat ik mijn creativiteit ten volle heb benut om de activiteiten te ontwerpen. Ik keek er dus ook naar uit om zaken uit te testen. Ik genoot ervan om te zien dat de activiteiten in de smaak vielen bij medestudenten en bij kinderen. Het gaf me de motivatie om deze bachelorproef op het punt te krijgen dat het nu is. Ik heb plezier beleefd gedurende het hele proces.
Ik zou zeggen: “Veel creatief plezier ermee!”
Sofie Meulemans
- Barnekunst. (sd). Opgehaald van The international museum of childrens art: http://www.barnekunst.no/en/
- Beta VZW. (sd). Zwart wit prenten. Opgehaald van Beta VZW: https://www.betasymbols.com/nl/prenten
- Broodthaers, M. (2013). Marcel Broodthaers. Tielt: Lannoo.
- Castangnoli, A. (2014). De Gouden Kooi. Wielsbeke: De Eenhoorn.
- CKC. (sd). Waarom cultuureducatie? Opgehaald van Cultuur op school: http://www.cultuuropschool.nl/info/waarom-cultuureducatie/
- CKC. (sd). Wat is cultuureducatie? Opgehaald van Cultuur op school: http://www.cultuuropschool.nl/info/wat-is-cultuureducatie/
- Cneut, C. (2014). Vogels: tekenen, krabbelen en kleuren met Carll Cneut. Wielsbeke: De Eenhoorn.
- Daubert, M. (2013). Kuifje uit de geheime archieven van Hergé. Tielt: Lannoo.
- De Lange, S., & Wille, I. (2013-2014). Museumkidt: Infobundel bij het vakoverschrijdend project muzische vorming - beeld en wereldoriëntatie – tijd [cursus]. Brussel: Odisee.
- Delrue, T. (2013). Wim Tellier: We drift. Tielt: Lannoo.
- Delvoye, W. (sd). Opgehaald van Wim Delvoye: https://www.wimdelvoye.be/
- Douglas, M. (2014, mei 27). DIY papier mache: zelf lijm maken. Opgehaald van Juf Maaike: http://www.jufmaike.nl/papier-mache-zelf-lijm-maken/
- Draguet, M. (2009). Muséemagrittemuseum: museumgids. Tielt: Lannoo.
- Dujardin, F. (sd). Opgehaald van Filip Dujardin: http://www.filipdujardin.be/
- Elmans, R. (2011). Raamleerplan Beeldend Onderwijs. Opgehaald van MOCCA: http://www.basispakketamsterdam.nl/wp-content/uploads/2013/10/Raamleerp…
- Fabre, J. (sd). Opgehaald van Jan Fabre: http://janfabre.be/
- Gemeenschapsonderwijs. (1998). Leerplan Gewoon Basisonderwijs. Brussel: Vlaamse Gemeenschap vzw.
- Iedereen leest. (sd). Carll Cneut. Opgehaald van Jeugdliteratuur.org: http://jeugdliteratuur.org/auteurs/carll-cneut
- Kunstconnectie, C. N. (2006, maart). Opgehaald van Kunsteducatie loont!: http://www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/publicaties/pdf/kuns…
- Kunstgebouw (Regisseur). (2012). Kunsteducatie: Broodnodig voor het kinderbrein [Film].
- Kunstpunt. (sd). Opgehaald van Kunstenpunt: Beeldende kunst: http://www.bamart.be/
- Manco, T., & The Warrior, B. (2014). Bué The Warrior. Tielt: Lannoo.
- Mechelen VZW. (sd). Opgehaald van Speelgoedmuseum: http://www.speelgoedmuseum.be/downloads/Lesmap%20Bruegel.pdf
- Mooss. (sd). Opgehaald van Mooss: Kunst en erfgoededucatie: http://www.mooss.org/
- Mooss. (2011). Opgehaald van Bazart Kunstjeugdbeweging: www.kunstjeugdbeweging.be
- OVSG. (1998). Muzische vorming voor de basisschool Leerplan. Brussel: Vlaamse gemeenschap vzw.
- OVSG. (1998). Nederlandse taal in de basisschool Leerplan. Brussel: Vlaamse gemeenschap vzw.
- OVSG. (1998). Wereldoriëntatie in de basisschool Leerplan. Brussel: Vlaamse gemeenschap vzw.
- Panamarenko. (2007). Official Panamarenko Website. Opgehaald van http://www.panamarenko.be/home.php
- Pas, J. (2011). Fred Bervoets Prentwerk. Tielt: Lannoo.
- Rinckhout, E. (2015, augustus 26). Ik wil kinderen leren spreken met beelden. Opgehaald van DeMorgen: http://www.demorgen.be/expo/-ik-wil-kinderen-leren-spreken-met-beelden-…
- Russo Ricci, R. (2009). Het kleine atelier van Magritte. Tielt: Lannoo.
- Snauwaert, D., Walker, H., Van den Bossche, P., & Seyfarth, L. (2011). Anne-Mie Van Kerckhoven. Tielt: Lannoo.
- Stad Antwerpen. (sd). De 6+ van Antwerpen. Opgehaald van Fashion in Antwerp: http://www.fashioninantwerp.be/nl/hedendaagse-mode/les-6-d%E2%80%99anve…
- Van Eeckhaut, M. (2013). Kunst en erfgoededucatie: theorie en praktijk. Leuven: Acco.
- van Onna, J., & Jacobse, A. (2008). Laat maar zien: Een didactische handleiding voor beeldend onderwijs. Enschede: Noordhoff Uitgevers.
- Van Rensbergen, H. (2014). Abandoned places - the Photographers's selection. Tielt: Lannoo.
- Vandekerckhove, H. (2015). Gimme shelter. Tielt: Lannoo.
- Vanmechelen, K. (sd). Opgehaald van Cosmopolitan Chicken Research Project: http://www.ccrp.be/#/0
- Vermeersch, L. (2013, mei). Kunsteducatie: het dubbele van de helft. Opgehaald van Rekto Verso: http://www.rektoverso.be/artikel/kunsteducatie-het-dubbele-van-de-helft
- Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs. (1999). Muzische vorming Leerplan. Brussel: DOKO vzw.
- Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs. (2003). Nederlands Leerplan. Brussel: DOKO vzw.
- Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs. (2010). Wereldoriëntatie Leerplan. Brussel: DOKO vzw.
- Wille, I. (2014). Wereldoriëntatie - Tijd II [cursus]. Brussel: Odisee.
- Winters, S. (2014). Belgium Extra Bold: Heroes - contrasts - icons - facts. Tielt: Lannoo.
- (sd). Giuseppe Arcimboldo: The Complete Works. Geraadpleegd 21 maart 2016, http://www.giuseppe-arcimboldo.org/
- (sd). Hans Memling: The Complete Works. Geraadpleegd 21 maart 2016, http://www.hansmemling.org/
- (sd). Jan Van Eyck: The Complete Works. Geraadpleegd 21 maart 2016, http://www.jan-van-eyck.org/
- (sd). Peter Paul Rubens: The Complete Works. Geraadpleegd 21 maart 2016, http://www.peterpaulrubens.org/
- (sd). Pieter Bruegel The Elder: The Complete Works. Geraadpleegd 21 maart 2016, http://www.pieter-bruegel-the-elder.org/