o=ndtiwcehrtpeerr
o=ndtiwcehrtpeerr
#YOLO OP GRAFISCHE, FILOSOFISCHE EN POËTISCHE WIJZE
Hoewel poëzie voor de meesten onder ons gaat over het op papier zetten van gedichten, kan het ook veel ruimer zijn. Poëzie is de kunst van de taal en taal is wat we allemaal gebruiken om te communiceren met elkaar. Of we nu spreken, schrijven of beeldtaal gebruiken. Maar zit er dan ook poëzie in onze dagelijkse omgang met taal? Bent u misschien eigenlijk ook een dichter? Door niet enkel dichtbundels als poëzie te bekijken, begrijpen we misschien sommige dingen anders. Heb jij bijvoorbeeld het woord YOLO al eens bestudeerd alsof het een gedicht was? En kan het organiseren van een studentenfeest een filosofisch statement zijn?
We gebruiken allemaal woorden, heel de dag door, of we ze nu uitspreken of alleen maar denken. Als we een boom zien, moeten we eerst het woord ‘boom’ kennen en weten wat we daarmee bedoelen. We twijfelen er niet aan dat dit het juiste woord is voor iets met een bruine stam en groene bladeren.
In onze dagelijkse communicatie, is het vooral handig om het eens te zijn over wat we bedoelen met bepaalde woorden. Zo ontstaat er niet te veel verwarring. En toch zijn er ook mensen - dichters en schrijvers bijvoorbeeld - die het fijn vinden om bijvoorbeeld het omgekeerd te zeggen van wat ze bedoelen. Of die niet tevreden zijn met de zin ‘Ik zag een boom.’, maar daar liever een heel hoofdstuk over schrijven. Er zijn er ook die meer geïnteresseerd zijn in de vorm of klank van woorden. Laten wij dat ook eens proberen, maar dan zonder dat we er zelf een gedicht of boek over moeten schrijven.
We nemen als voorbeeld het woord ‘YOLO’. Populair bij tieners en jongeren en je komt het vooral online tegen, maar wat betekent het eigenlijk? Allereerst is YOLO een acroniem. Dat wil zeggen dat elke letter voor een woord staat en op die manier eigenlijk een soort samenvatting van een zin is. YOLO zou dus voor ‘Yoghurt Of Liever Ontbijtkoek’ kunnen staan, maar wij kennen het met de Engelse betekenis “You Only Live Once”. (Je leeft maar één keer).
Het klinkt wel luchtig, maar vat eigenlijk een hele levensfilosofie en geschiedenis samen. Zo gaat dit idee terug tot bij de Romein Horatius, die zichzelf als epicurist beschouwde en als levensmotto ‘Carpe Diem’ had. Steeds minder mensen studeren Grieks of Latijn – wat ben je daar nog mee tegenwoordig – dus of dit er nog toe doet, is betwijfelbaar. Misschien daardoor ook dat YOLO eerder ironisch gebruikt wordt, om bijvoorbeeld de drastische keuze om je haar roze te verven goed te praten. DIED MY HAIR PINK TODAY #YOLO.Als we het vormelijk bekijken, ziet YOLO er ook wel goed uit. Lekker symmetrisch: vier letters, twee medeklinkers en twee mooi ronde O’s. Er was ooit een dichter die de ronde O verbond met het OM-teken uit het Taoïsme. Dit OM-teken, ook wel zen-cirkel genoemd, stond symbool voor het lastige idee dat we eigenlijk altijd rond de kwestie praten en nooit over het ‘Ware’ of ‘Echte’. Wanneer we vandaag het woord YOLO gebruiken, doen we dit eigenlijk ook op een holle manier. Of staat u oprecht even stil bij de eindigheid van het leven wanneer u deze hashtag toevoegt aan een Twitter-bericht of Facebook-foto?
Dat we dat niet doen, is wel logisch, want de eindigheid van het leven jaagt ons schrik aan. Soms lijken we vooral bezig te zijn met het op afstand houden van al te ingewikkelde zaken. We houden het liever simpel en eenvoudig. Of we willen gewoon even vergeten dat het morgen allemaal gedaan kan zijn. Bijvoorbeeld door een hele nacht te feesten, te dansen op de bar en te veel te drinken. Heel erg YOLO, natuurlijk.
De filosoof Gadamer vergelijkt de manier waarop we een feest beleven met de ervaring van een kunstwerk. Iemand organiseert het feest, deelt het start- en (vermoedelijke) eind uur mee, voorziet hapjes, drank, muziek… mee. Als je er naar toe gaat en samenkomt met anderen, is dat dus enkel met het doel te vieren. Soms duurt een feest veel langer dan voorzien en soms is het vroeger gedaan. Net zo schrijft een dichter een gedicht. Hij voorziet woorden, zinnen en klanken en wanneer iemand zich nestelt in een zetel om het te lezen, doet die persoon dat enkel en alleen om het gedicht te ervaren. Soms moet je het wel drie keer lezen en denk je er dan nog vaak aan terug. Soms heb je meteen het gevoel dat jij en de auteur elkaar wel zouden begrijpen en soms vind je er gewoon niets aan. Hetzelfde kan je hebben met een kunstwerk, film, voorstelling of optreden.
In de masterscriptie “o=ndtiwcehrtpeerr” bestudeert Stien Stessens niet alleen het beroep van een grafisch ontwerper, maar ook de betekenis van je eigen naam, de letter S in het bijzonder, de stripfiguur Krazy Kat, Sesam Straat en het spelen van een spel; op dezelfde wijze. Net zoals het voorbeeld YOLO, leidt dit soms tot uitweidingen die ver van ‘de poëzie’ staan en bijna nooit tot echte antwoorden. Dat is gelukkig niet zo erg, want de vragen die gesteld werden, waren sowieso al niet erg economisch of wetenschappelijk relevant. Bovendien, zo beweerde de filosoof Heidegger ooit, kan nadenken op zich, ook een vorm van poëzie zijn.
Literatuurlijst
Boeken
Blanchot, Maurice
L’espace littéraire
Parijs: Edition Gallimard, 1955
Maurice Blanchot translated by Charlotte Mandell
The Book to Come
Chicago: Stanford University Press, 2003
Davenport, Guy
The Geography of the imagination:
Forty Essays by Guy Davenport
San Fransisco: North Point Press, 1981
Eggers, Dave
A heartbreaking work of staggering genius
London: Picador, 2007
Eisele, Petra ; Naegele, Isabel and Ludwig, Annette
Neue Schriften / New Typefaces:
Positions & Perspectives
Zurich: Niggli 2013
Flaubert, Gustave
Haat is een deugd
Amsterdam/Antwerpen: De Arbeiderspers, 1979
Gadamer, Hans-Georg
De actualiteit van het Schone:
Kunst als spel, symbool en feest
Amsterdam: uitgeverij Boom,1993
Herriman, George
Krazy & Ignatz 1939-1940: “A Brick Stuffed with Moom-bins” (Krazy and Ignatz) Paperback
Seattle:Fantagraphics Books, 2007
edited by Holder, Will
F.R. David – For Single Mothers
Amsterdam: de Appel, 2013
Hugo, Victor
France et Belgique - Alpes et Pyrénées: L’alphabet image
Parijs: Nelson, 1839
de Martelaere, Patricia
Taoïsme – De weg om niet te volgen
Wommelgem: Veen Bosch & Keuning: 2006
de Martelaere, Patricia
Een verlangen naar ontroostbaarheid
Amsterdam: Meulenhof, Leuven:Kritak, 1993
Neruda, Pablo
Ode Aan de Typografie
Amsterdam: De Arbeiderspers, 1989
Noordzij, Gerrit
De handen van de zeven zusters
Amsterdam: Van Oorschot, 2000
edited by Parkes, Graham
Heidegger and Asian Thought
First Indian Edition, Delhi, 1922
University of Hawaii Press, 1987
Poynor, Rick
Notes from the Cosmic Typewriter
The Life and Work of Dom Sylvester Houédard
- edited by Nicola Simpson
London: Occasional Papers, 2011
Stessens, Stien
(n)iets te zeggen – over concrete poëzie & grafisch ontwerp
Bachelorscriptie Gent: LUCA School of Arts, 2014
Verhelst, Peter
Tongkat
Amsterdam:Prometheus, 2010
Wallace, David Foster
De Bleke Koning (oorspr. The Pale King)
Meulenhoff, 2013
Vande Weire, Frank
Als in een donkere spiegel : de kunst in de moderne filosofie: Hoofdstuk 9: Maurice Blanchot
Amsterdam: Sun, 2009
Internet
Ball, Hugo
Dada Manifest, 1916.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://en.wikisource.org/wiki/Dada_Manifesto_%281916,_Hugo_Ball%29
Bureau of Public Secrets
Matsuo Bashô: Frog Haiku
(Thirty-one Translations and One Commentary), n.d.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
www.bopsecrets.org/gateway/passages/basho-frog.htm
Chris
The Name-Letter Effect: Or Why Chris is a Cognitive Psychologist, 2007.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://scienceblogs.com/mixingmemory/2007/04/23/the-nameletter-effect-o…
Crocker, Elisabeth
Some Say it with a Brick:
George Herriman’s Krazy Kat, 2008
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
www2.iath.virginia.edu/crocker/
Crocker, Elisabeth
To He, I am for Evva True: Krazy Kat’s Inderterminate Gender, Postmodern Culture, 1994
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://pmc.iath.virginia.edu/text-only/issue.194/pop-cult.194
Dada Companion
Yves Peyré, ‘Francis Picabia / Writings’.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
www.dada-companion.com/picabia/poetry.php
Drake,
The Motto
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://genius.com/425404/Drake-the-motto/You-only-live-once-thats-the-m…
Experimental Jetset
Whitney Graphic Identity, May 2013
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
www.experimentaljetset.nl/archive/whitney-museum-identity
Finlay, Ian Hamilton
The Dancers Inherit the Party
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
www.scottishpoetrylibrary.org.uk/poetry/poems/dancers-inherit-party
Friedman, Norman
Not “e. e. cummings” – Revisited, 1996.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
htttp://faculty.gvsu.edu/websterm/cummings/caps2.html
Hoogeboom,Megan
Epub Boem Paukeslag, n.d.
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://mhoogenboom.nl/?portfolio=epub-boem-paukeslag
Kwan, Denise
Jean-Michel Wicker “e industrial”, 2014
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
thisistomorrow.info/articles/jean-michel-wicker-e-industrial
Thorne, Sam
Will Holder
Frieze, Issue 118 October 2008
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://www.frieze.com/issue/article/will_holder/
Wikipedia
Carpe Diem, 2014
Laatst geraadpleegd op 18 mei 2015
http://nl.wikipedia.org/wiki/Carpe_diem
Pdf’s
Heidegger, Martin
Language, Poetry and Thought
Translations and introduction by Albert Hofstadter
Harper Perperennial – Modern Classics, 1971
ssbothwell.com/documents/ebooksclub.org__Poetry__Language__Thought__Perennial_Classics_.pdf
Hoogeboom, Megan
Boem Paukeslag digital or analogue: Can the poem Boem Paukeslag by Paul van Ostaijen be transformed to a digital medium, 2010
www.meganhoogenboom.nl/WebsiteOudBackup/photos/files/PaulvOstaijen_essa…
Lüthi, Louis
A die with 26 faces
BoTSL#3 2012 Apr 15 5:56 PM 14
www.servinglibrary.org/read.html?id=24654
Matsumoto, Lila
Imitation, Repetition, Tradition: Some Reflections on the Poetry of Ian Hamilton Finlay
Forum Issue 15, 2012, University of Edinburgh
www.forumjournal.org/article/view/530/818
Pelham, Brett; Mirenberg, Matthew and Jones John
Why Susie Sells Seashells by the Seashore: Implicit Egotism and Major Life Decisions
State University of New York at Buffalo, 2010
www.stat.columbia.edu/~gelman/stuff_for_blog/susie.pdf
Winter, Jessica
Brought To You By The Letter I
BoTSL#3 2012 Apr 15 1:30 PM
www.servinglibrary.org/read.html?id=22020
Geluid
SON[I]A #94: Interview with Will Holder
07.01.2010 (6’ 59’’)
http://rwm.macba.cat/en/sonia/will_holder/capsula
Video
Sesame Street
ABC-DEF-GHI (1969)
www.youtube.com/watch?v=pr5er4ueWBQ
Sesame Street
Howard, Harald & letter H
www.youtube.com/watch?v=alEz1TWLJXU
Sesame Street
Hungry Letter M
www.youtube.com/watch?v=JAXl1zbEavY
Sesame Street
James Earl Jones: Alphabet
www.youtube.com/watch?v=FJ6WwC174Yc
Sesame Street
The letter ‘I’ looks like a bone
www.youtube.com/watch?v=uX1h4_OGJ8k
Sesame Street
S for Scribble