Harry Potter crosses over and a partial translation of Mugglenet.com’s What Will Happen in Harry Potter 7? Who Lives, Who Dies, Who Falls in Love and How Will the Adventure Finally End?
Harry Potter crosses over and a partial translation of Mugglenet.com’s What Will Happen in Harry Potter 7?
Who Lives, Who Dies, Who Falls in Love and How Will the Adventure Finally End?
Harry Potter voor iedereen
Harry Potter is een fenomeen waar je niet omheen kan. Verwonderd over het enorm aantal kinderen die wereldwijd in de ban waren van J.K. Rowlings geesteskind, kon ik, een volwassene nota bene, enkele jaren geleden niet weerstaan aan de hype. Ik wou wel eens weten waar al die drukte rond een kinderboek vandaan kwam. Toegegeven, als volwassene vond ik het aanvankelijk wat vreemd een kinderboek te kopen voor mezelf, maar die drogreden heeft slechts twee pagina’s standgehouden: onmiddellijk nadat ik het eerste boek gelezen had, ben ik niet alleen de vertaling gaan kopen, maar ook de twee volgende boeken die al verkrijgbaar waren. Fantástisch vond ik die boeken, maar was dat eigenlijk wel normaal? Het ging tenslotte toch om een kinderboek? Of niet? Hoe komt het toch dat volwassenen even dol op Harry Potter zijn dan hun kinderen? Verschillende auteurs waaronder Peter Hunt (International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, 2004) Jack Zipes (Sticks and Stones, The Troublesome Success of Children’s Literature from Sovenly Peter to Harry Potter, 2001) en Sandra L. Beckett (Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, 1999) hebben hun eigen theorieën over dit ‘dubbel publiek’ In het eerste deel van mijn thesis heb ik dan ook de vakliteratuur over ‘dual audience’ en ‘crossover literature’ onder de loep genomen.
Kritische studie
Om een antwoord te vinden op de vraag of de Harry Potterboeken nu voor kinderen of voor volwassenen geschreven zijn, was dit literatuuronderzoek zeker de moeite waard, maar de hoofdrol in mijn eindwerk is vooral weggelegd voor Harry Potter zelf. J.K. Rowling heeft namelijk haar magische fictieve wereld zo succesvol in de echte werkelijkheid geïntegreerd, dat Harry Potter ook de vertaalwereld geen windeieren heeft gelegd. Wereldwijd zijn er tot nu toe meer dan 300 miljoen Harry Potterboeken verkocht in 64 talen. Toch verloopt de vertaling van de boeken niet altijd even rechtlijnig. In veel landen werden bijvoorbeeld de verschillende volumes door verschillende vertalers onder handen genomen. Het spreekt dan ook voor de Nederlandse vertaler Wiebe Buddingh’ dat hij alle zes tot nu toe verschenen boeken om wist te toveren in Nederlandstalige pareltjes. Een vergelijking tussen de originele versie en de Nederlandse vertaling drong zich dan ook op. Is Harry Potter en de Halfbloed Prins ‘kindvriendelijker’ dan Harry Potter and the Half-Blood Prince?
De Jongen die Bleef Leven blijft leven
Op 21 juli lag Harry Potter and the Deathly Hallows, het zevende en laatste deel van J.K. Rowlings magische reeks, eindelijk in de rekken. Het boek verkocht onmiddellijk als zoete broodjes: de eerste dag al gingen twintig miljoen exemplaren over de toonbank, meteen goed voor de titel van het snelst verkopende boek in de geschiedenis. De avonturen van de jonge leerling-tovenaar houden nu al tien jaar miljoenen mensen in de ban, maar de speculaties over het sluitstuk van de serie deed de hype dit jaar nog groeien. De verwachtingen waren hoog gespannen: iedereen vroeg zich af of Harry zou slagen in zijn opdracht en of hij het al dan niet zou overleven. Vooral op het web werd er vrolijk op los gespeculeerd. Alle mogelijke theorieën en veronderstellingen passeerden de revue. Enkele jonge Amerikaanse auteurs maakten er zelfs een boekje over. Emerson Spartz, de oprichter van een van de bekendste internetsites over Harry Potter, Mugglenet.com, verzamelde samen met enkele vrienden alle speculaties die op zijn site circuleerden in Mugglenet.com’s What Will Happen in Harry Potter 7, Who Lives, Who Dies, Who Falls in Love and How Will the Adventure Finally End?. Het leeuwendeel van mijn eindwerk bestaat in de vertaling van de eerste zes hoofdstukken van dit boek.
Reflectie
Een dergelijke vertaling komt natuurlijk niet zomaar tot stand. Ik zal hier niet beweren dat het boek moeilijk te vertalen was want Wiebe Buddingh’ heeft in zijn vertalingen al een mooi pad van eigennamen en plaatsnamen geplaveid en het zou maar al te gek zijn daar alternatieven voor te gaan zoeken (hoewel dit wel een enorme uitdaging zou zijn), maar toch kwam ik tijdens mijn vertaling allerlei problemen tegen. Die heb ik gebundeld aan het einde van mijn eindwerk en geanalyseerd aan de hand van enkele bestaande vertaalmodellen. Dit is niet zo eenvoudig omdat vertalen volgens mij vooral een onbewust proces is, waar je slechts achteraf over kan gaan beginnen nadenken: waarom het ik dit op deze manier vertaald?
Bibliografie
Bibliography
Allsobrook, M (2004), Writers for adults, writers for children, in: Hunt, P. (ed.), International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 576-586.
Beckett, S.L. (ed.) (1999), Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc.
Beckett, S.L. (1999), Introduction, in: Beckett, S.L. (ed.) Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc., pp. xi-xv.
Beckett, S.L. (1999), Crosswriting child and adult in France, Children’s fiction for adults, adult fiction for children, fiction for all ages?, in: Beckett, S.L. (ed.) Transcending Boundaries: Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc., pp.31-61.
Belén González Cascallana, M. (2003), Translation and intertextuality, A discriptive study of centemporary British children’s fantasy literature in Spain (1970 – 2000), Universidad de Leon.
Chesterman, A. (1997), Memes of translation, The spread of ideas in translation theory, Helsinki, University of Helsinki.
Cockrell, A. (2002), Harry Potter and the Secret Password, Finding Our Way in the Magical Genre, in: Whited, Lana A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter: Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 15-26.
Cogan Thacker, D. & Webb, J. (2002), Introducing Children's Literature, From Romanticism to Postmodernism, New York, Routledge.
Cogan thacker, D. (2004), Criticism and critical mainstraim, in: Hunt Peter (ed.), International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 44-55.
Colbert, D. (2002), De magische wereld van Harry Potter, Een schat aan mythen, legenden en fascinerende feiten, Trans. N. Kruithof, Amsterdamn Prometheus Kinderboeken.
De Foer, S. (2007), Laatste Harry Potter gelekt op internet, De Standaard, 18 July, p. 29.
Doughty, T. (2002), Locating Harry Potter in the “Boys’ Book” Market, in: Whited, Lana A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 243-257.
Eccleshare, J. (2004), Teenage fiction, Realism, romances, contemporary problem novels, in: Hunt (ed.) International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, Abingdon, Routledge, pp. 542-555.
Falconer, R. (2004), Crossover literature, in: Hunt, P. (ed), International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 556-575.
Galef, D. (1995), Crossing Over, Authors Who Write Both Children’s and Adults’ Fiction, Children’s Literature Association Quarterly 20.1, pp. 29-35.
Gavin, A.E. & Routledge C. (eds.) (2001), Mystery in Children's Literature, From the Rational to the Supernatural, New York, Palgrave.
Godwin, M. (1983), De Heilige Graal, Een legende voor deze tijd, Trans. D. van Ouwerkerk, Rijswijk, Uitgeverij Elmar.
Grimes, M. K. (2002), Harry Potter, Fairy Tale Prince, Real Boy, and Archetypal Hero, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 89-122.
Harry Potter breekt alle records (2007), De Standaard, 24 July, p. 27.
Hiemstra, W. (2006), Hoog of laag? Over de positie van J.K. Rowling in het Nederlandse polysysteem, Utrecht University, Dissertation, http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2006-0324-083404/scr…, 1 August 2007, Online.
Hunt, P. (ed.) (2004), International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, New York, Routledge.
Jentsch, N. K. (2002), Harry Potter and the Tower of Babel, Translating the Magic, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 285-301.
Kenward, H. (2005), The Challenge of Crossover, An Investigation into the Existence and Implications of Crossover Fiction, University of Sheffield, Dissertation, http://dagda.shef.ac.uk/dissertations/2004-05/External/Kenward_Helen_MA…, 1 May 2007, Online.
Kümmerling-Meibauer, B. (1999), Crosswriting as a Criterion for Canonicity, The Case of Erich Kästner, in: Sandra L. Beckett (ed.), Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults; New York/London Garland Publishing, pp. 13-30.
Lacoss, J. (2002), Of Magical and Muggles, Reversals and Revulsions at Hogwarts, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 67-88.
Munday, J. (2001), Introducing Translation Studies, Theories and Applications, London/New York, Routledge.
Natov, R. (2002), Harry Potter and the Extraordinariness of the Ordinary, in: Whited, L.A. (ed), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 125-139.
Nel, P. (2002), You Say “Yelly,” I Say “Jell-O”?, Harry Potter and the Transfiguration of language, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 261-284.
Nikolajeva, M., (1999), Children’s, adult, human…?, in: Beckett, S.L. (ed.) Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc, pp.63-80.
Nikolajeva, M. (2004), Narrative theory and children’s literature, in: Hunt P. (ed), International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 166-178.
Oittinen, R. (2000), Translating for Children, New York/London, Garland Publishing.
Pharr, M. (2002), In Medias Res, Harry Potter as Hero-in-Progress, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 53-66.
Pinsent, P. (2002), The Education of a Wizard, Harry Potter and His Predecessors in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 27-50.
Postman, N. (1982), The Disappearance of Childhood, New York, Delacorte Press.
Routledge, C. (2001), Harry Potter and the Mystery of Ordinary Life, in: Gavin, A.E. & Routledge, C. (eds.), Mystery in Children's Literature, From the Rational to the Supernatural, New York, Palgrave, pp. 202-209.
Rowling, J.K. (1997), Harry Potter and the Philosopher's Stone, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (1998), Harry Potter en de Steen der Wijzen, Trans. Wiebe Buddingh’, De Harmonie Amsterdam/Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (1998), Harry Potter and the Chamber of Secrets, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (1999), Harry Potter en de Geheime Kamer, Trans. Wiebe Buddingh’, De HarmonieAmsterdam / Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (1999), Harry Potter and the Prisoner of Azkaban, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (2000), Harry Potter en de Gevangene van Azkaban, Trans. Wiebe Buddingh’, De Harmonie Amsterdam/Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (2000), Harry Potter and the Goblet of Fire, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (2000), Harry Potter en de Vuurbeker, Trans. Wiebe Buddingh’, De Harmonie Amsterdam/Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (2003), Harry Potter and the Order of the Phoenix, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (2003), Harry Potter en de Orde van de Feniks, Trans. Wiebe Buddingh’, De Harmonie Amsterdam/Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (2005), Harry Potter and the Half-Blood Prince, London, Bloomsbury.
Rowling, J.K. (2005), Harry Potter en de Halfbloed Prins, Trans. Wiebe Buddingh’, De Harmonie Amsterdam/Standaard Uitgeverij Antwerpen.
Rowling, J.K. (2007), Harry Potter and the Deathly Hallows, London, Bloomsbury.
Rudd, D. (2004), Theorizing and theory, in: Hunt P. (ed.) International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 29-43.
Said S.F. (2002), The godfather of Harry Potter, Daily Telegraph, http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2002/10/15/bowater…, 10 August 2007, Online.
Shavit, Z. (1986), Poetics of Children’s Literature, Athens/London, The University of Georgia Press, pp. 39-40.
Shavit, Z. (1999), The double attribution of texts for children and how it affects writing for children, in: Beckett, S.L. (ed.) Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc., pp. 83-97.
Sutherland Borah, R. (2002), Aprentice Wizards Welcome, Fan Communites and the Culture of Harry Potter, in: Whited, L.A. (ed.) The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 343-364.
Teare, E. (2002), Harry Potter and the Technology of Magic, in: Whited, L.A. (ed.), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 329-342.
Van Lierop-Debrauwer, H.. (1999), Crossing the border, Authors do it, but do
Critics? The reception of Dual-Readership Authors in the Netherlands, in: Beckett, S.L. (ed.) Transcending Boundaries, Writing for a Dual Audience of Children and Adults, New York/London, Garland Publishing Inc., pp. 3-12.
Venuti, Lawrence (2000), (ed.), The Translation Studies Reader, London, Routledge.
Vermeer, H. J. (2000), Skopos and Commission in Translational Action, Trans. A. Chesterman, in: Venuti, L (ed.), The Translation Studies Reader, London, Routledge, pp. 221-232.
Vinay, J-P. & Darbelnet, J. (2000), A Methodology for Translation, Trans. J.C. Sager & M.J. Hamel, in: Venuti, L. (ed.), The Translation Studies Reader, London, Routledge, pp. 84-93.
Wall, B. (1991), The Narrator’s Voice, The Dilemma of Children’s Fiction, London, Macmillan.
Watkins, T. (2004), History and culture, in: Hunt P. (ed.) International Companion Encyclopedia of Children's Literature, New York, Routledge, pp. 76-98.
Whited, L.A. (ed.) (2002), The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press.
Whited, L.A. (2002), Introduction, Harry Potter, From craze to Classic?, in: Whited, L.A. (ed.) The Ivory Tower and Harry Potter, Perspectives on a Literary Phenomenon, Columbia, MO, University of Missouri Press, pp. 1-12.
Zipes, J. (2001), Sticks and Stones, The Troublesome Success of Children’s Literature from Slovenly Peter to Harry Potter, New York, Routledge.
