Anomalieën in financiële markten

Nicolas

Groenen

De huidige financiële markt : werkt ze wel naar behoren?

De efficiënte financiële markt. Leg uit. Het zou zomaar een vraag kunnen zijn op een doordeweeks economie-examen eender waar ter wereld. En voor een ietwat geïnformeerde economie-student zou het niet eens zo moeilijk zijn om hier een zinnig antwoord op te formuleren. Maar toch is er een zekere duiding nodig. Het ten volle begrijpen van de financiële markt in al zijn vertakkingen en aspecten is zo goed als onmogelijk. In deze scriptie wordt er dus gepoogd om zonder enige economische voorkennis toch een degelijk beeld te schetsen van de werking van de algemene financiële markt en interessanter nog : hoe men deze eventueel in eigen voordeel kan gebruiken...

Willekeur troef

Aandelen, FX, short selling, swaps etc. Voor veel mensen klinkt het alsof deze begrippen enkel weggelegd zijn voor de Warren Buffets en de John Bogles van deze wereld. En misschien is dat ook wel zo. Maar al deze termen zijn bevangen in het overkoepelend concept van de financiële markt. Over de jaren heen werd er immens veel onderzoek gedaan naar de werking ervan, waarna men uiteindelijk tot consensus kwam dat deze markt ‘efficiënt’ moet zijn. Dit wil in se zeggen dat alle informatie in de prijs vervat zit en dat het onmogelijk is om betere resultaten te behalen dan het gemiddelde, behalve door geluk. Zoals Matthew McConaughey zei in Scorceses recentelijke kaskraker ‘The Wolf of Wall Street’ : “nobody knows if the stock is going to go up, down, sideways or in circles”. Het hele marktgebeuren lijkt totaal willekeurig te zijn en te berusten op speculatie. Maar wat als dit niet het geval is?

Tekens aan de wand

Sinds het ontstaan van het idee van deze efficiënte markt, vertoont het bouwwerk namelijk al snel barsten. De 2 theorieën waarop de efficiëntie stoelt, worden al snel in vraag getrokken door enkele halsstarrig weerkerende afwijkingen of anomalieën. En hier rijst de primordiale vraag die in deze scriptie besproken wordt. Moeten we de stelling van de efficiënte marktwerking zomaar overboord gooien omdat er enkele uitzonderingen op zijn? Of is er verder onderzoek nodig naar eventuele aanpassingen alvorens we het kind met het badwater weggooien? En indien de stelling onhoudbaar lijkt, is er dan een nieuwe grondthese voorhanden waarop de financiële wereld kan stoelen?

De efficiëntie uitgelicht

Via een grondige literatuurstudie worden al deze vragen besproken in bijgevoegde thesis. Er wordt uitgegaan van geen enkele voorkennis zoals eerder al aangehaald en de financiële markt wordt terdege geschetst, alsook zijn efficiënte werking. Vervolgens worden verschillende anomalieën besproken en getoetst. Zijn deze afwijkingen wel consistent doorheen tijd en ruimte? Is er wel voldoende empirisch bewijs voor? Belangrijker nog : kan men uit deze afwijkingen letterlijk en figuurlijk munt slaan? Verder wordt er gezocht naar een algemene oorzaak voor deze afwijkingen. Ligt het probleem bij de markt zelf of bij de marktspelers en hun eventueel beperkte rationaliteit? Tenslotte wordt er gepolst naar een leven na de efficiënte markthypothese. Als deze dan toch zou verworpen worden, welke theorieën zitten er dan klaar op de bank om de economische grasmat te betreden? Misschien iets te veel vragen voor één paragraaf, maar het antwoord op al deze vraagtekens is essentieel voor een goed begrip van de werking van de markt.

Rationaliteit

Veel aandacht wordt ook besteed aan de rationaliteit van de actoren die deze markt in stand houden. Kuddegedrag, hypes en paniek zijn maar enkele van de fenomenen die ervoor zorgen dat sommige prijzen omhoog of omlaag kunnen gaan. Al deze irrationele mogelijkheden spelen ook mee in hedendaagse financiële debatten. Of dacht u dat iedereen die een hand heeft in de Griekse crisis volledig logisch en doordacht te werk ging? Het hoeft dus geen betoog dat deze zogenaamde ‘menselijke’ anomalieën grote concrete gevolgen kunnen hebben en laat nu net dat de reden zijn waarom het bestuderen van dit marktaspect zo interessant is.

Besluit

Kennis van de markt en zijn afwijkingen is evenwel geen garantie op succes. Er is geen sluitende formule om winst de maken op de beurs of altijd rendabele investeringen te kiezen. Maar het hoeft geen betoog dat een goed begrip van dit aspect van de economie cruci aal is alvorens uzelf aan uw eerste investeringsstappen te wagen. Daarom is deze scriptie een poging tot basisinzicht in de financiële markt en zijn anomalieën. “Risk comes from not knowing what you’re doing”, dixit Warren Buffet. Of dacht u dat deze man puur door geluk 70,2 miljard dollar vergaarde?