Het effect van een nieuw stadion op het toeschouwersaantal en de sportieve prestaties van voetbalclubs in Europa
De bouw van een nieuw stadion – Impact op de prestaties van voetbalclubs
De laatste decennia komen meer en meer voetbalploegen met het verzoek tot het bouwen van een nieuw stadion. Sport, en voetbal in het bijzonder, kent immers sinds het einde van de 20ste eeuw een grote evolutie. Vanuit economisch standpunt ligt de focus van de huidige generatie voetbalploegen eerder op inkomensmaximalisatie. Eén van de mogelijkheden om hogere inkomsten te verwerven, is de bouw van een nieuw stadion. De vraag is echter wat het effect is van een nieuw stadion op het aantal toeschouwers en de sportieve prestaties van voetbalclubs. Heeft de bouw van een nieuw stadion met andere woorden een significant effect op zowel toeschouwers als sportieve prestaties?
In de huidige literatuur is nog weinig onderzoek uitgevoerd naar het effect van een nieuw stadion op voorgaande aspecten in het Europese voetballandschap. Vandaar worden enkel Europese voetbalploegen opgenomen die tussen 1996 en 2009 een nieuw stadion gebouwd hebben. Ploegen die tijdens deze periode voornamelijk in de tweede divisie gespeeld hebben, maken geen deel uit van het onderzoek wegens gebrek aan kwantitatieve gegevens. Het opnemen van voetbalploegen over de landgrenzen heen in combinatie met het onderzoek naar zowel toeschouwers als sportieve prestaties zorgt ervoor dat deze studie een meerwaarde kan geven aan de literatuur.
De resultaten uit de toeschouwerssectie wijzen op een significant effect van een nieuw stadion. Zo stijgen de toeschouwers met 53% tijdens de eerste acht jaar na de opening van het nieuwe stadion. We zien bovendien een duidelijk verschil in dit percentage indien we de landengroepen vergelijken. Een nieuw stadion in Nederland zal eerder toeschouwers naar het stadion lokken dan in Duitsland of in andere landen van Europa. Voorts geeft het toeschouwersmodel nog een aantal andere interessante vaststellingen. Zo blijkt ten eerste dat vooral de bouw van het nieuwe stadion en niet zozeer de uitbreiding van de capaciteit van het oude stadion voor meer toeschouwers zorgt. De assumptie dat het bereiken van een capaciteitsplafond in het oude stadion een noodzakelijke vereiste is voor meer toeschouwers in het nieuwe stadion wordt dus verworpen. Ten tweede heeft de kredietcrisis een significante invloed op het aantal toeschouwers. In de periode tussen 2008 en 2013 is het aantal toeschouwers immers met 13% gedaald. Dat wijst erop dat werkloosheid en lagere inkomens leiden tot budgetbeperkingen waardoor mensen hun uitgaven anders indelen. Het bijwonen van een voetbalmatch blijkt dus minder noodzakelijk dan andere uitgaven. Ten derde blijkt dat de sportieve prestaties in zowel het huidige als het voorgaande seizoen meespelen. De nadruk ligt echter vooral op de prestaties in het huidige seizoen. Finaal blijkt ook dat de controlevariabelen inkomen en inwoners een positieve, significante invloed hebben op het aantal toeschouwers. De grootste beperking van dit model is het ontbreken van informatie inzake ticketprijzen. We zijn er ons evenwel van bewust dat dit deel uitmaakt van de foutenterm in het model. Het opnemen van ticketprijzen vormt aldus de voornaamste aanbeveling binnen de toeschouwerssectie.
Uit het onderzoek naar de sportieve prestaties blijkt dat de familiariteit met het stadion geen invloed heeft. De verhuis naar een nieuw stadion doet de prestaties in eigen huis dus niet stijgen of dalen op korte termijn. Wanneer het effect op de middellange termijn bekeken wordt, stellen we wel een significante stijging van prestaties vast. Deze vaststelling is zowel voor prestaties in eigen huis als voor de globale sportieve prestaties. Dat wijst er dus op dat sportieve prestaties vooral op de middellange termijn moeten geëvalueerd worden. De grootste beperking binnen deze sectie is het ontbreken van een model. Op dit moment kunnen we dus niet spreken in causale termen. Het opstellen van een model voor sportieve prestaties is in deze sectie dus de belangrijkste aanbeveling.
Voorgaande vaststellingen kunnen belangrijk zijn voor managers van voetbalploegen in Europa. Dit onderzoek focust zich namelijk enkel op voetbalploegen die de laatste decennia een volledig nieuw stadion gebouwd hebben binnen Europa.
