Virtueel ontwerpen met IFC: Automatiseren meestaat en kostprijsberekening

Bim is meer dan tekenen alleen

“BIM is not just software but a methodology of practice.”

Huw Robets, Bentley Systems

De toenemende informatisering laat ook de bouwwereld niet ongemoeid.  De 2D tekenapplicaties maken meer en meer plaats 3D.  Maar ook hier stopt de evolutie niet.  Door deze 3D modellen aan te vullen met informatie komt men tot zogenaamde Building Information Models, of kortweg BIM.  Het model bestaat uit slimme objecten en niet meer uit een verzameling van punten en lijnen zoals bij een traditioneel CAD-pakket.  Zo bezit een muur een opening met daarin een venster.

Het BIM model fungeert als centrale informatiedatabank gedurende het hele bouwproces. Zo beschikken alle bouwpartners over dezelfde hoeveelheid informatie.  Dit vergt een totaal andere aanpak van het ontwerpen ten opzichte van vandaag.  De samenwerking en uitwisseling van gegevens tussen architecten, ingenieurs, aannemers moet op een vlotte manier verlopen.

Om deze uitwisseling te verbeteren te verbeteren is er een open en softwareonafhankelijke standaard ontwikkeld, namelijk IFC (Industry Foundation Classes) door buildingSMART. 

BuildingSMART is een internationale organisatie van bouwkundige ingenieurs die technische oplossingen zoekt om de samenwerking tussen de bouwpartners op internationaal vlak te verbeteren.  IFC is een standaard die nog steeds in ontwikkeling is en in overleg met de bouwwereld verder uitgebreid wordt.  Maar door duidelijke afspraken wordt het eenvoudiger om te wisselen tussen softwarepakketten van verschillende ontwikkelaars.

Het BIM model stopt niet bij 3D, maar kan uitgebreid worden in tijd (4D) en geld (5D) tot nD.  Een BIM model kan in principe geen bewerkingen. Heel het bouwproces kan zo bepaald worden door één enkel model.

Een bouwproces staat of valt met goed beschreven meetstaat (kwantiteit van objecten en materialen) en bestek  (kwaliteit van de objecten en materialen.  Vroeger nam het opmaken van een meetstaat veel tijd in beslag en was meestal onjuist en onvolledig. Met het gebruik van BIM kan de meetstaat automatisch gegenereerd worden aan de hand van het grafisch uitgewerkt ontwerp.  De grootte van de meetstaat hangt wel af van de detaillering van het ontwerp. 

Als test voor de automatisering van een meetstaat werd er tijdens de thesis een applicatie ontwikkeld.  De applicatie kan aan de hand van een IFC-bestand een eenvoudige meetstaat genereren van simpele geometrische objecten.  De oplijsting bestaat uit de opsomming van materialen, deuren en ramen en kan opgedeeld worden per bouwdeel (gebouw, verdieping, site).

Het grote probleem met Building Information Modeling is en blijft de hoeveelheid informatie die door de architect of ingenieur aan het model wordt meegegeven.  Dit verwacht een grote aanpassing in de bouwwereld.  In België zit BIM nog in zijn kinderschoenen ten opzichte van de Scandinavische landen en de VS.