Investigative design, bypassing the city edge

Verstikking van de stad, in de sloppenwijk.                                                  

Maandenlang bestudeerden twee architectuurstudenten Kisumu, een middelgrote stad in West-Kenya. Deze stad, die zijn geschiedenis grotendeels te danken heeft aan zijn rijk coloniaal verleden, verliest elke dag aan uitbreidingsmogelijkheden. Uit zijn voegen barstend is de stad volledig omsingelt door de sloppenwijk die dagelijks exponentieel aangroeit. Het tekort aan werkgelegenheid, publieke ruimte en sanitaire infrastructuur maakt het leven in deze sloppenwijk zo goed als mensonwaardig. Enkel een duurzame oplossing kan het hoofd bieden aan deze erbarmelijke levensomstandigheden.

De stad en haar sloppenwijk zijn momenteel gescheiden door een dertig meter brede zandstrook. Om het verkeer uit het stadscentrum te houden vond de overheid er niets beter op om deze zandstrook in de toekomst om te toveren in een snelweg. Deze harde grens zou de toegankelijkheid van de stad voor de sloppenwijkbewoners immens doen dalen. Terwijl de sloppenwijkbewoners de stad broodnodig hebben. Enkel in dit stadscentrum kunnen ze hun waar verkopen. De barriere tussen stad en slop, waar auto’s en vrachtwagens weldra voorbijrazen, zal een afstotelijke lijn zijn die beide voorgoed scheidt. 

Niet enkel dit geasfalteerde monster, dat zonder enig moreel besef zal worden geplant, bezorgt de bevolking nachtmerries.  De sloppenwijk zelf kan ook wel wat hulp gebruiken.Desondanks de inspanningen van kleine lokale organisaties en grote internationale fondsen zijn er in deze afgestootte sloppenwijk heel wat duurzame ontwikkelingen nodig. Want zelfs door de slechte levensomstandigheden blijven mensen er bouwen, gronden worden verdeeld en verkocht.  Een korte blik op de luchtfoto toont het schrijnende aan heel deze situatie. Een lappendeken van golfplaten en vuilnis overwoekert het vruchtbare land waar werkgelegenheid ontbreekt.

Na deze vaststelling besloten de twee moedige studenten de uitdaging aan te gaan. Het volledig herwerken en herontwerpen van het gegeven ‘de snelweg’ resulteerden samen met een duurzame kijk op mogelijke ontwikkelingen in en rond de sloppenwijk een verrassende uitkomst.

De snelweg werd getransformeerd in een groene laan waar palaveren en rusten in de schaduw mogelijk is. Gecombineerd met stadslandbouw en irrigatie leverde dit ooit afgrijselijk grijze monster een groene long op in de vervuilde stad. Uit de sloppenwijk werd een strook gelicht waar ontwikkelingen mogelijk waren op de schaarse open plekken in het dense weefsel. In deze strook werden marktplaats, publieke open ruimte, leercentra, werkwinkels en overdekte speelplaats mogelijk.

De stad kan herademen, de sloppenwijk zucht opgelaten en de mensen blazen even uit in de welverdiende schaduw.