"Opgeknapte huizen" De keerzijde van sociale huisvestingsprojecten in India

“Opgeknapte huizen” de keerzijde van sociale huisvesting in India.

Jat Tarodi, Nagpur, September 2015

Het is warm, zeer warm, broeierig zelfs. Vrouwen zitten op straat in groep. Er spelen kinderen en er lopen dieren. De straat, als publieke ruimte, wordt gebruikt om groenten te sorteren en als speelterrein.  Na enkele korte gesprekken ga ik naar blok b, waar ik toegang krijg tot een aantal appartementen. Op het eerste zicht lijken de appartementen zeer klein. Vanuit het appartementsblok kan je de slum Jat Tarodi zien. Het contrast is groot, de chaos en verscheidenheid van de slum tegenover de uniformiteit en de ‘orde’ van de pas gezette appartementsblokken.

Jat Tarodi is één van de negen slum upgrading projecten geïmplementeerd in Nagpur. Onder het BSUP-project, een regeringsinitiatief om de levensomstandigheden in slums te verbeteren, worden verschillende sociale huisvestingsprojecten gebouwd. Het initiële plan in Jat Tarodi was om de gehele slum onder handen te pakken en alle bewoners van nieuwe huisvesting te voorzien. In werkelijkheid hebben slechts dertig van de tweehonderd gezinnen een nieuwe woonst gekregen. Omwille van een conflict tussen twee regeringsinstanties in Nagpur, de Nagpur Municipal Corporation (NMC) en de Railways Companies, werd het bouwproject in Jat Tarodi vroegtijdig stopgezet. De NMC beweerde dat de grond waarop de slum gelegen is tot hun toebehoorde. De Railways Companies claimde echter dat de grond van hun was en wou deze ontwikkelen voor commerciële doeleinden. Vervolgens, door het geschil over aan wie de grond toebehoord, werd het slum upgrading project stopgezet. Vandaag zorgt het feit dat slechts een klein deel van de bewoners in Jat Tarodi nieuwe huisvesting heeft gekregen voor sociale onrust. Er heerst een kloof tussen de bewoners die een nieuwe woonst kregen en de bewoners die nog steeds in de slum wonen.

Povere en slordige implementering

De case van Jat Tarodi is slechts één van de voorbeelden die tonen hoe complex de implementatie van sociale huisvestingsprojecten in India is. Wat van hogerop wordt gezien als ‘de oplossing’ voor stedelijke armoede, heeft vaak in realiteit een complexe en wrange uitkomst. Veel slum upgrading projecten worden gekenmerkt door een slordige en onvolledige implementatie van het initiële ontwerp.

De meeste slumbewoners die nieuwe huisvesting van de regering kregen, vertelden me over de gebrekkige kwaliteit van de constructie van hun nieuwe woning. Zo vertelde Shubhangi, wonend in een nieuw huis in een slum in Indira Nagar, dat ze soms dagen na elkaar niet kan slapen als het veel geregend heeft, aangezien het water door het dak haar kamer insijpelt. Naast Shubhangi vertelden talloze inwoners me over de gebrekkige kwaliteit van de woning. Zo hebben de inwoners in een slum upgrading project in Wanjara, na drie jaar nog steeds geen elektriciteit.

Omwille van de gebrekkige implementatie voelen inwoners van slum upgrading projecten vaak ontgoocheling en ongelijkheid. In een slum in Wanjara, waar voornamelijk Moslims wonen, voelden de inwoners zich bijvoorbeeld beroofd van hun initiële leefomgeving. De inwoners van Wanjara woonden initieel in een slum in het centrum van de stad, maar ze werden gedwongen om naar de rand van de stad te verhuizen omwille van een bouwproject; een weg zou worden aangelegd op de plek waar hun slum zich bevond.

Stille revolte

Omwille van hun gebrek aan inspraak en hun ontevredenheid, proberen slumbewoners op sommige momenten hun wensen en verlangens duidelijk te maken. Hoe slumbewoners, wonend in nieuwe huisvestingsprojecten, hun noden en verlangens duidelijk maken, is zeer uiteenlopend.

In het slum upgradingproject in Wanjara, wordt publiek protest gezien als iets fout en ‘not done’. In deze site gaan inwoners subtielere manieren zoeken om zich in stilte te verzetten tegen de huidige situatie. Sommige inwoners in Wanjara verkopen bijvoorbeeld illegaal de nieuwe woonst die  ze van de regering kregen en gaan met dit geld terug gaan wonen in hun initiële leefomgeving. In een andere slum in Indira Nagar daarentegen hebben slumbewoners openlijk protest gevoerd tegen de regering. Initieel had de regering de intentie om de slumhuizen van de bewoners in Indira Nagar af te breken en een appartementsblok in de plaats te zetten, zoals meestal gebeurd. De bewoners wouden echter individuele huizen. Hiervoor protesteerden ze en maakten ze de slum site letterlijk ontoegankelijk voor iedereen die ook maar iets met de regering te maken had.

Ik bewonder de overlevingskracht en moed van slumbewoners om zelfs binnen de moeilijkheden en complexiteit van slum upgrading projecten oplossingen te zoeken. De impact van sociale huisvesting in India is echter geen eenduidige oplossing. Het is vaak een gestandaardiseerde formule, die in werkelijkheid een povere verbetering oplevert. Afhankelijk van verschillende lokale complexiteiten, gekenmerkt door religie, slumachtergrond, gender … kent een slum upgrading project verschillende uitkomsten in een stad. Slum upgrading projecten zouden moeten ontwikkeld met deze lokale complexiteiten in het achterhoofd. In plaats van een gestandaardiseerde aanpak, zou een kleinschaligere, meer lokale aanpak misschien een gewenster effect hebben.