De Oostenrijkse Theorie van de Conjunctuurcyclus
Onwetendheid, verbijstering, paniek. En eenmaal die gevoelens gingen liggen, woede. Dat waren de publieke emoties rond de financieel-economische crisis die het banksysteem deed daveren op haar grondvesten. Ondanks het kostelijke ingrijpen van overheden en centrale banken verdwenen onaanraakbaar geachte financiële instellingen van het toneel. Het waren de media die het publiek over deze ontwikkelingen inlichtten. Burgers konden naast hun politici blijkbaar ook hun bankiers niet meer vertrouwen. Ook de economische media kwamen onder vuur te liggen, wat mij motiveerde om in 2009 een masterproef te schrijven over economisch nieuws. In 2010 verlegde ik mijn invalshoek naar een economische theorie uit de jaren '30 waarvan sommigen vinden dat ze het voorvallen van financieel-economische crisissen kan veroorzaken: die van de Oostenrijkse econoom Friedrich August von Hayek.
Sommige lezers stellen zich ongetwijfeld de vraag: waarom in vredesnaam tijd besteden aan theoretische discussies uit de jaren ’30? Weten we sindsdien niet al veel meer over de invloed van geld en krediet op de economie? Neen, zeggen economen uit alle hoeken van het ideologische spectrum: we moeten op een fundamenteel niveau durven nadenken over de aanpak en de theorieën van moderne financiële en monetaire economische wetenschap. De laatste crisis heeft immers het falen van de economische wetenschap aangetoond.
Sommige commentatoren geloven dat er specifieke redenen waren voor de laatste economische crisis. Hayek antwoord hierop zou waarschijnlijk zijn dat vooral de gelijkenissen met vorige crisissen benadrukt mogen worden. Hoewel alles stroomt en verandert, zijn de onderliggende instituties van onze gemengde economie nog altijd dezelfde.
In tegenstelling tot de meeste economen geloofde Hayek ook niet dat recessies enkel en alleen veroorzaakt worden door te weinig ‘vraag’. Sterker nog, de laatste crisis heeft het failliet heeft aangetoond van het idee dat meer consumptie dé te volgen uitweg uit recessies vormt. Oostenrijkse economen zoals Hayek hebben kredietgedreven consumptie altijd gezien als de vijand van duurzame groei. Ze waarschuwen dan ook de beleidsmakers die recessies willen ontkomen door nieuwe zeepbellen op te blazen.
Hayek schreef over conjunctuur en groei tijdens de Grote Depressie. Hij was natuurlijk niet de enige die geïnteresseerd was in het waarom van economische crisissen. Ook J.M. Keynes, wiens naam en beleidspolitiek de laatste jaren weer opkwam, was in dit onderwerp geïnteresseerd. Hayek en Keynes verschilden echter fundamenteel van mening. Aan de discussie tussen Hayek en Keynes besteed ik uitgebreid aandacht in mijn masterproef. Ook andere discussies tussen Hayek en zijn tijdsgenoten passeren in deze masterproef de revue.
Prominente economen willen de hand reiken naar de nazaten van grote denkers uit de jaren ’30. William White , van 1995 tot 2008 hoofdeconoom van de afdeling Monetaire Economie van de Bank for International Settlements is zo iemand. Hij durft de vraag te stellen: is het voldoende dat centrale banken stabiele inflatie nastreven?
Neen, zegt hij. Achter een ogenschijnlijk stabiele inflatie kunnen er volgens White ongeziene gevaren schuilen. Geldgroei leidt niet alleen tot eindprijsinflatie, zegt White, maar doet vaak ook ongeziene schade. Oostenrijkse economen zoals Hayek waarschuwden reeds tijdens het Interbellum voor een te eenzijdige focus op geaggregeerde prijs- en outputindices en de gevaren van excessieve kredietverlening. Daarom vormt het werk van Hayek volgens White een vruchtbaar aanknopingspunt voor die commentatoren die de groei voor het uitbreken van de financieel-economische crisis van 2007-2010 beschreven als ‘ongebalanceerd’ of ‘onhoudbaar’. Hij roept dan ook op tot een “historical exegesis, to be extended in time, and thus in scope, to encompass the debate which took place before the occurrence of the Keynesian revolution”. Alleen samenwerking en theoretische openheid kunnen volgens White de economische wetenschap redden en de wereldeconomie behoeden voor een volgende ramp.
Deze masterproef vormt een bescheiden stap in die richting. Indien de economen uit de (nieuwe?) neoklassieke synthese en de intellectuele erfgenamen van Hayek en Keynes toenadering zoeken, ligt een vruchtbare kruisbestuiving misschien wel in het verschiet. Het is of dit, of gedoemd zijn om dezelfde fouten opnieuw te maken. We moeten mikken op een duurzame en gezonde groei, niet groei kost wat kost.
Bibliografie
Adalid, R. & Detken, C. (2007). Liquidity Shocks and Asset Price Boom/Bust Cycles.
ECB Working Paper No. 732.
Bellante, D. & Garrison, R.W. (1988). Phillips Curves and Hayekian Triangles: two perspectives on monetary dynamics.
Bernanke, B.S. & Blinder, A.S. (1988). Credit, Money, and Aggregate Demand.
Birner, J. (1999). The place of the Ricardo effect in Hayek‟s research programme.
Bismans, F. & Mougeot, C. (2009). Austrian business cycle theory: Empirical evidence.
Böhm-Bawerk, E. von (1889).
Borio, C. (2006). Monetary and prudential policies at a crossroads? New challenges in the new century.
History of Political Economy, 20(2), 207-234. The American Economic Review, 78(2), 435-439. Revue d’économie politique, 109(6), 20-39. The Review of Austrian Economics, 22(3), 241-257. Capital and Interest, Vol. 1-3. Engelse vertaling door G.D. Huncke en H.F. Sennholz, South Holland: Libertarian Press, 1959. BIS Working Paper No. 216.
Burczak, T. (2001). Profit Expectations and Confidence: some unresolved issues in the Austrian/Post-Keynesian debate.
Butos, W.N. (1985). Hayek and General Equilibrium Analysis.
Butos, W.N. (1997). Hayek and Rational Expectations. In W. Keizer, B. Tieben & R. van Zijp (Eds.),
Caldwell, B. (1988). Hayek‟s transformation.
Caldwell, B. (1998). Why Didn‟t Hayek Review Keynes‟
Caldwell, B. (2010). Cambridge Talk on Hayek. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://ineteconomics.org/sites/inet.civicactions.net/files/INET%20C@K%2…
Caplan, B. (1997).
Carabelli, A. & De Vecchi, N. (2001). Hayek and Keynes: from a common critique of economic method to different theories of expectations.
Review of Political Economy, 13(1), 59-80. Southern Economic Journal, 52(2), 332-343. Austrian economics in debate (pp.220-242). Londen: Routledge. History of Political Economy, 20(4), 513-541. General Theory? History of Political Economy, 30(4), 545-569. Why I am Not An Austrian Economist. Ongepubliceerd manuscript. Geraadpleegd op 30 april 2010 op het World Wide Web: http://econfaculty.gmu.edu/bcaplan/whyaust.htm Review of Political Economy, 13(3), 269-285. 70
Cochran, J.P. & Glahe, F.R. (1994). The Keynes-Hayek Debate: Lessons for Contemporary Business Cycle Theorists.
Cohen, A.J. (2003). The Hayek/Knight Capital Controversy: The Irrelevance of Roundaboutness, or Purging Processes in Time?
Cohen, A.J. & Harcourt, G.C. (2003). Retrospectives: Whatever Happened to the Cambridge Capital Theory Controversies?
Colander, D. (2009).
Cottrell, A. (1994). Hayek‟s early cycle theory re-examined.
Cowen, T. (1997).
Deconinck, K. (2009).
Dempster, G.M. (1999). Austrians and Post Keynesians: The Questions of Ignorance and Uncertainty.
Desai, M. (1982). The Task of Monetary Theory: The Hayek-Sraffa Debate in a Modern Perspective. In M. Baranzini (Ed.),
De Vecchi, N. (2006). Hayek and the General Theory.
Dostaler, G. (1991). The debate between Hayek and Keynes. In W.J. Barber (Ed.),
Ebeling, R.M. (1985). Ludwig von Mises and the Gold Standard. In L.H. Rockwell (Ed
Ebeling, R.M. (1997). Money, Economic Fluctuations, Expectations and Period Analysis. In W. Keizer, B. Tieben & R. van Zijp (Eds.),
Eichengreen, B. & Mitchener, K.J. (2003). The Great Depression as a Credit Boom Gone Wrong.
History of Political Economy, 26(1), 69-94. History of Political Economy, 35(3), 469-490. The Journal of Economic Perspectives, 17(1), 199-214. What is so Austrian about Austrian Economics? Middlebury College economics discussion paper No. 09-10. Cambridge Journal of Economics, 18(2), 197-212. Risk and Business Cycles. New and Old Austrian Perspectives. Londen: Routledge. De conjunctuurtheorie van Mises en Hayek: een empirisch onderzoek. Ongepubliceerde masterproef. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit economische en toegepaste economische wetenschappen. Quarterly Journal of Austrian Economics, 2(4), 73-81. Advances in Economic Theory (pp. 149-170). Oxford: Blackwell. The European Journal of the History of Economic Thought, 13(2), 233-258. Perspectives on the History of Economic thought, vol.6, Themes in Keynesian Criticism and Supplementary Modern Topics (pp.77-101). Aldershot: Elgar. .), The Gold Standard: an Austrian perspective (pp.35-59). Lexington, Massachusetts: Lexington Books. Austrian economics in debate (pp.42-74). Londen: Routledge. BIS Working Paper No. 137.
Evans, A.J. & Baxendale, T. (2008). Testing Times for Central Banks – Is There Room for Austrian Ideas at the Top Table?
Economic Affairs, 28(4), 36-41. 71
Ferguson, C.E. (1973). The Specialization Gap: Barton, Ricardo, and Hollander.
Festré, A. (2002). Money, Banking and Dynamics: Schumpeter vs. Hayek. In R. Aréna en C. Dangel-Hagnauer (Eds.),
Foss, N.J. (1995). More on "Hayek‟s Transformation".
Garrison, R.W. (1989). The Austrian Theory of the business cycle in the light of modern macroeconomics.
Garrison, R.W. (1991). New classical and old Austrian economics: Equilibrium Business Cycle Theory in perspective.
Garrison, R.W. (2004). Overconsumption and Forced Saving in the Mises-Hayek Theory of the Business Cycle.
Garrison, R.W. (2001).
Haberler, G. (1986). Reflections on Hayek‟s Business Cycle Theory.
Hagemann, H. & Trautwein, H.-M. (1998). Cantillon and Ricardo Effects: Hayek‟s contributions to business cycle theory.
Hansen, A.H. & Tout, H. (1933). Annual Survey of Business Cycle Theory: Investment and Saving in Business Cycle Theory.
Hayek, F.A. (1931a). Reflections on the Pure Theory of Money of Mr. J.M. Keynes.
Hayek, F.A. (1931b). A Rejoinder to Mr. Keynes.
Hayek, F.A. (1932a). A Note on the Development of the Doctrine of "Forced Saving".
Hayek, F.A. (1932b). Correspondentie met J.M. Keynes, gereproduceerd in D. Moggridge (Ed.),
Hayek, F.A. (1932c). Reflections on the Pure Theory of Money of Mr. J.M. Keynes (continued).
Hayek, F.A. (1932d). Dr. Hayek on Money and Capital: a reply.
History of Political Economy, 5(1), 1-13. The Contribution of Joseph Schumpeter to economics: Economic Development and Institutional Change (pp.221-240). Londen: Routledge. History of Political Economy, 27(2), 345-364. The Review of Austrian Economics, 3(1), 3-29. The Review of Austrian Economics, 5(1), 91-103. History of Political Economy, 36(2), 323-349. Time and Money: the macroeconomics of capital structure. Londen: Routledge. Cato Journal, 6(3), 421-435. The European Journal of the History of Economic Thought, 5(2), 292-316. Econometrica, 1(2), 119-147. Economica, 33(8), 270-295. Economica, 34(11), 398-403. The Quarterly Journal of Economics, 47(1), 123-133. The General Theory and After. Part I: Preparation, The Collected Writings of John Maynard Keynes, Vol.XIII (1973). Londen: MacMillan. Economica, 35(2), 22-44. The Economic Journal, 42(156), 237-249. 72
Hayek, F.A. (1933a).
Hayek, F.A. (1933b).
Hayek, F.A. (1935).
Hayek, F.A. (1937). Economics and Knowledge.
Hayek, F.A. (1939).
Hayek, F.A. (1941).
Hayek, F.A. (1942). The Ricardo Effect.
Hayek, F.A. (1969). Three Elucidations of the Ricardo Effect.
Hayek, F.A. (1974).
Hayek, F.A. (1978).
Hicks, J. (1967).
Hong, K. (1992). Austrian capital theory and „dynamic‟ analysis of Schumpeter vs. Hayek.
Horwitz, S. (2000).
Howson, S. (2001). Why Didn‟t Hayek Review Keynes‟
INET (2010).
Ingrao, B. (2005). When the abyss yawns and after. The correspondence between Keynes and Hayek. In M.C. Marcuzzo & A. Roselli (Eds.),
Kaldor, N. (1939). Capital Intensity and the trade cycle.
Kaldor, N. (1942). Professor Hayek and the Concertina-Effect.
Keeler, J.P. (2001). Empirical Evidence on the Austrian Business Cycle Theory.
Monetary Theory and the Trade Cycle. New York: Sentry Press. The Present State and Immediate Prospects of the Study of Industrial Fluctuations. In Profits, Interest and Investment and Other Essays on the Theory of Industrial Fluctuations. Londen: George Routledge and Sons. Prices and Production (2nd ed.). New York: Augustus M. Kelly Publishers. Economica, 13(4), 33-54. Profits, Interest and Investment and Other Essays on the Theory of Industrial Fluctuations. Londen: George Routledge and Sons. The Pure Theory of Capital. Chicago: University of Chicago Press. Economica, 9(34), 127-152. The Journal of Political Economy, 77(2), 274-285. The Pretence of Knowledge. Lecture to the memory of Alfred Nobel. Geraadpleegd op 30 april 2010 op het World Wide Web: http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/1974/hayek-lectu… Denationalization of Money (2nd ed.). Londen: Institute of Economic Affairs. Critical essays in monetary theory. Oxford: Clarendon Press. Seoul Journal of Economics, 5(2), 167-192. Microfoundations and macroeconomics: an Austrian perspective. Londen: Routledge. General Theory? A Partial Answer. History of Political Economy, 33(2), 369-374. Institute for New Economic Thinking – About the Institute. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://ineteconomics.org/about-the-institute Economists in Cambridge: a study through their correspondence, 1907-1946 (pp.236-258). Londen: Routledge. Economica, 6(6), 40-66. Economica, 9(6), 359-382. The Review of
Austrian Economics, 14
Keynes, J.M. (1931a). Correspondentie met F.A. Hayek, gereproduceerd in D. Moggridge (Ed.),
Keynes, J.M. (1931b). The Pure Theory of Money. A Reply to Dr. Hayek.
Keynes, J.M. (1932). Correspondentie met Piero Sraffa, Richard Kahn en F.A. Hayek, gereproduceerd in D. Moggridge (Ed.),
Keynes, J.M. (1936).
King, J.E. (2008).
Klausinger, H. (1995). Schumpeter and Hayek: two views of the Great Depression re-examined.
Klausinger, H. (2007).
Kregel, J.A. (1996). Of Prodigal Sons and Bastard Progeny. In M.C. Marcuzzo (Ed.),
Krugman, P. (1998). The Hangover Theory. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://www.slate.com/id/9593
Krugman, P. (2010a).
Krugman, P. (2010b).
Kurz, H.D. (2000). The Hayek-Keynes-Sraffa Controversy Reconsidered. In H.D. Kurz (Ed.),
Kyun, K. (1988).
Lachmann, L. (1986). Austrian economics under fire: the Hayek-Sraffa duel in retrospect. In W. Grasll & B. Smith (Eds.),
Laidler, D. (2009). Financial Stability, Monetarism and the Wicksell Connection.
(4), 331-351. The General Theory and After. Part I: Preparation, The Collected Writings of John Maynard Keynes, Vol.XIII (1973). Londen: MacMillan. Economica, 34(11), 387-379. The General Theory and After. Part I: Preparation, The Collected Writings of John Maynard Keynes, Vol.XIII (1973). Londen: MacMillan. The General Theory of Employment, Interest and Money. New York: Harcourt, Brace and World. Nicholas Kaldor. New York: Palgrave Macmillan. History of Economic Ideas, 3(3), 93-127. The Making of F.A. Hayek’s Monetary Theory and the Trade Cycle. Working paper gepresenteerd op de ESHET-conferentie in Straatsburg op 5 juli 2007. The Economics of Joan Robinson (pp.53-66). Londen: Routledge. Martin and the Austrians. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://krugman.blogs.nytimes.com/2010/04/07/martin-and-the-austrians Austrian Followup. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://krugman.blogs.nytimes.com/2010/04/07/austrian-followup Critical Essays in Piero Sraffa’s Legacy in Economics (pp.257-304). Cambridge: Cambridge University Press. Equilibrium Business Cycle Theory in Historical Perspective. Cambridge: Cambridge University Press. Austrian economics: historical and philosophical background (pp.225-242). Londen: Routledge. Review of Economic Analysis, 1(1), 60-79. 74
Lawlor, M.S. & Horn, B.L. (1992). Notes on the Sraffa-Hayek exchange.
Machlup, F. (1974). Friedrich von Hayek‟s Contribution to Economics.
McCloughry, R. (1982). Neutrality and Monetary Equilibrium: A Note on Desai. In M. Baranzini (Ed.),
McCormick, B.J. (1992).
Milgate, M. (1979). On the Origin of the Notion of "Intertemporal Equilibrium".
Mises, L. von (1953).
Moggridge, D.E. (1973a). From The Treatise to The General Theory: An Exercise in Chronology.
Moggridge, D.E. (1973b).
Mongiovi, G. (1990). Keynes, Hayek and Sraffa: On the Origins of Chapter 17 of the General Theory.
Montgomery, M.R. (1995). Capital complementarity, time-to-build, and the persistence of investment starts.
Moss, L.S. & Vaughn, K.I. (1986). Hayek‟s Ricardo effect: a second look.
Mulligan, R.F. (2006). An empirical examination of Austrian business cycle theory.
Murphy, R. (2003).
Nentjes, A. (1988). Hayek and Keynes: A Comparative Analysis of Their Monetary Views.
O‟Driscoll, G.P. (1975). The specialization gap and the Ricardo Effect: comment on Ferguson.
Oprea, R.D. & Wagner, R.E. (2003). Institutions, Emergence, and Macro Theorizing: A Review Essay on Roger Garrison‟s
Panico, C. (1988). Sraffa on money and banking.
Review of Political Economy, 4(3), 317-340. The Swedish Journal of Economics, 76(4), 498-531. Advances in Economic Theory (pp. 171-182). Oxford: Blackwell. Hayek and the Keynesian Avalanche. Hempstead: Harvester Wheatsheaf. Economica, 46(2), 1-10. The Theory of Money and Credit. New Haven, Connecticut: Yale University Press. History of Political Economy, 5(1), 72-88. The General Theory and After. Part I: Preparation. The Collected Writings of John Maynard Keynes, Vol.XIII. Londen: MacMillan. Economie appliquée, 43(2), 131-156. Journal of Macroeconomics, 17(2), 187-205. History of Political Economy, 18(4), 545-565. Quarterly Journal of Austrian Economics, 9(2), 69-93. The Reswitching Question. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://mises.org/daily/1148 Journal of Economic Studies, 15(3), 136-151. History of Political Economy, 7(2), 261-269. Time and Money. The Review of Austrian Economics, 16(1), 97-109. Cambridge Journal of Economics, 12(1), 7-28. 75
Repapis, C. (2009).
Royal Swedish Academy of Sciences (1974).
Samuelson, P.A. (2009). A few remembrances of Friedrich von Hayek.
Salerno, J.T. (1989). Comment on Tullock‟s "Why Austrians are wrong about depressions".
Salerno, J.T. (2003). Mises and Hayek dehomogenized.
Sraffa, P. (1932). Dr. Hayek on Money and Capital.
Steele, G.R. (1992). Hayek‟s Contribution to Business Cycle Theory: A Modern Assessment.
Steele, G.R. (1993). Philosophical Perceptions and the Precepts of Political Economy: Friedrich Hayek and John Maynard Keynes.
Steele, G.R. (2001). Keynes and Hayek: the money economy. Londen: Routledge.
Steele, G.R. (2005). Hayek‟s theory of money and cycles: Retrospective and reappraisal.
Subrick, J.R. & Young, A.T. (2010). Nobelity and novelty: Finn Kydland and Edward Prescott‟s contributions viewed from Vienna.
Tieben, B. (1997). Misunderstandings and other coordination failures in the Hayek-Keynes controversy. In W. Keizer, B. Tieben, R. van Zijp (Eds.),
Trautwein, H.-M. (1996). Money, Equilibrium and the Business Cycle: Hayek‟s Wicksellian Dichotomy.
Tullock, G. (1988). Why the Austrians are wrong about depressions.
Uhr, C.G. (1962).
Van Zijp, R.W. (1990).
Wagner, R.E. (1999). Austrian Cycle Theory: Saving the Wheat while Discarding the Chaff.
Hayek’s business cycle theory during the 1930’s: A critical account of its development. Working paper gepresenteerd op de History of Economics Society Conference in Colorado op 28 juni 2009. The Sverige Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1974 – Press Release. Geraadpleegd op 28 april 2010 op het World Wide Web: http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/1974/press.html Journal of Economic Behavior & Organization, 69(1), 1-4. The Review of Austrian Economics, 3(1), 141-145. The Review of Austrian Economics, 6(2), 113-146. The Economic Journal, 42(165), 42-53. History of Political Economy, 24(2), 477-491. Scottish Journal of Political Economy, 40(1), 88-103. Quarterly Journal of Austrian Economics, 8(1), 3-14. The Review of Austrian Economics, 23(1), 35-53. Austrian economics in debate (pp.95-126). Londen: Routledge. History of Political Economy, 28(1), 27-55. The Review of Austrian Economics, 2(1), 73-78. Economic Doctrines of Knut Wicksell (2nd ed.). Berkeley, California: University of California. Why is Lucas not a Hayekian. Research Memorandum 1990-27. Amsterdam: Vrije Universiteit, Faculteit der Economische Wetenschappen en Econometrie. The Review of Austrian Economics, 12(1), 65-80. 76
White, L.H. (1999). Hayek‟s Monetary Theory and Policy: A Critical Reconstruction.
White, L.H. (2008). Did Hayek and Robbins Deepen the Great Depression?
White, W.R. (2006). Is price stability enough?
Journal of Money, Credit and Banking, 31(1), 109-120. Journal of Money, Credit and Banking, 40(4), 751-768. BIS Working Paper No. 205.
White, W.R. (2010). Remarks by William White at the INET Conference Session 1 „Anatomy of the Crisis – The Living History of the Last Thirty Years: Economic Theory, Politics and Policy?‟. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://ineteconomics.org/sites/inet.civicactions.net/files/INET%20C@K%2…
Witt, U. (1997). The Hayekian Puzzle: spontaneous order and the business cycle.
Wubben, E.F.M. (1997). Entrepreneurship, Interdepency and Institutions. In W. Keizer, B. Tieben, R. van Zijp (Eds.),
Yeager, L.B. (1986). The Significance of Monetary Disequilibrium.
Zappia, C. (2001). Sraffa on Hayek. In T. Cozzi & R. Marchionatti. (Eds.),
Scottish Journal of Political Economy, 44(1), 44-58. Austrian economics in debate (pp.192-219). Londen: Routledge. Cato Journal, 6(3), 369-399. Piero Sraffa’s political economy: a centenary estimate (pp.333-358). Londen: Routledge. 73
