De beleving van een muzikale climax bij jongeren op pop/rockfestivals
Elke zomer is het weer zover: duizenden jongeren vinden hun weg naar het grote aanbod festivals in Vlaanderen waar zij de tijd van hun leven hebben. Een onderzoek over de muzikale beleving van deze jongeren vergt een wetenschappelijk theoretische basis om resultaten te onderbouwen.
In deze masterproef worden aan de hand van een literatuurstudie eerst de belangrijkste concepten van een muzikale beleving beschreven. Nadien volgt de eigenlijke onderzoeksmethode. Deze betreft empirisch onderzoek gericht op zowel jongeren aanwezig op een festival, als jongeren thuis. Op basis van de antwoorden van de respondenten uit de vragenlijst verkrijgen we een omschrijving van een muzikale climax om aldus op zoek te kunnen gaan naar de beleving bij jongeren van een pop/rockfestival. De reeds gekende participatiemotieven en concepten als lichamelijkheid, optimale ervaring, meegevoerd worden, sociale verbondenheid en sociale interactie geven ons een beeld van de echte muzikale beleving, ingebed in een sociale cultuur. Aldus kunnen we het hoogtepunt van de beleving ontdekken, de positieve ervaring die door de respondenten zowel algemeen als detaillistisch omschreven wordt. Dit onderzoek kan een basis zijn voor verder onderzoek naar de redenen waarom jongeren, op basis van de beleving en niet op basis van participatiemotieven, minder vaak aan opera participeren dan aan pop/rockfestivals. Indien de emotionele en lichamelijke beleving in beide gevallen positief blijken te zijn is dit een variabele die uitgesloten kan worden. Uit de casus van een openlucht opera valt echter op dat er geen duidelijke scheiding kan getrokken worden tussen het pop/rockfestival publiek en de jongeren die een open lucht opera bezoeken. Daaruit blijkt de nood aan verder onderzoek.
Door te kiezen voor een onderwerp dat de beleving van een muzikale climax op pop/rockfestivals bevraagt, wordt de basis van de muzikale interesses en ervaringen van jongeren onderzocht. Door middel van dergelijk onderzoek kan later onderzoek gedaan worden naar het waarom jongeren een muzikale climax op een bepaalde manier ervaren op een pop/rockfestival en niet (of wel?) tijdens een opera.
De resultaten van dit onderzoek worden in vier hoofdstukken uitgewerkt.
Het eerste hoofdstuk geeft de resultaten weer die verband houden met de participatie aan pop/rockfestivals. Hierbij wordt beschreven hoe vaak de respondenten deelnemen aan deze festivals, welke soorten participatie er zijn en algemene tendensen over participatie aan pop/rockfestivals in Vlaanderen.
In het tweede hoofdstuk worden de resultaten weergegeven met betrekking tot de smaak van de respondenten en de invloed op deze smaak.
In het derde hoofdstuk worden de participatiemotieven van de respondenten van dit onderzoek uit de doeken gedaan.
In het vierde hoofdstuk worden resultaten over de muzikale beleving van de respondenten geanalyseerd. Hierbij worden emoties, lichamelijkheid, massabeleving en soort beleving onderzocht.
Bibliografie
Aristoteles (1986). Poëtica. Amsterdam : Athenaeum-Polak en Van Gennep.
Austin, T.P. (2009). Pacing scenarios: How harmonic rhythm and melodic pacing influence our experience of musical climax. Music theory spectrum, 31 (2), p. 325 – 367.
Bernstein, L., (1976). The unanswered question. Six talks at Harvard. Cambridge: Harvard University press.
Berthoz, A., & Jorland, G. (Eds.). (2004). L’Empathie. Paris: Jacob.
Bos, M. & Rippen, J., (2008). Events & Beleven. Het 5-wheel drive concept. Meppel: Boom.
Bourdieu, P. (1971). Champ de pouvoir, champ intellectuel et habitus de classe. Scolies (1), p. 7 – 26.
Bowen, H. & Daniels, M. (2005). Does the music matter? Motivations for attending a music festival. Event Management, 9(3), 155.
Brehm, S. S, Kassin, S. M., & Fein, S., (2006). Sociale psychologie. Gent: Academia press.
Chang, J., (2006). Segmenting tourists to aboriginal cultural festivals: an example in the Rukai tribal area, Taiwan. Tourism Management, 27(6), p. 1224–1234.
Collins, R. (2004). Interaction Ritual Chains. Princeton: Princeton University Press.
Csikszentmihalyi, M. (2008). Flow: psychologie van de optimale ervaring. Amsterdam: Boom.
Crompton, J. & McKay, S. (1997). Motives of visitors attending festival events. Annals of Tourism Research, 24(2), p. 425-439.
De Cauter, L. (1995). Archeologie van de kick: verhalen over moderniteit en ervaring. Amsterdam: De Balie.
De Meyer, G., (1997). Cyberspace en de populaire muziekcultuur/Sepeltura of de Spice Girls? Kultuurleven, 64 (2), p. 22 – 31.
De Rynck, W. (1997). Popmuziek en maatschappij: omtrent de studie van de maatschappelijke betekenis van populaire muziek. Communicatie, 26 (2), p. 21-47.
De Visscher, J., (1985). Melodie en gemoed: De vruchtbare grenzen van de muziek. België: Nederlandsche boekhandel.
Dolan, J., (2005). Utopio in performance: finding hope at the theater. Michigan: University of Michigan press.
Elchardus, M., Kavadias, D. & Siongers, J. (1998). Hebben scholen een invloed op de waarden van jongeren? Een empirisch onderzoek naar de doeltreffendheid van waarde vorming in het secundair onderwijs. Brussel: onderzoeksgroep TOR, vakgroep sociologie, vrije Universiteit Brussel.
Everett, W., (2008). Expression in pop-rock music: critical and analytical essays. Michigan: Routledge.
Formica, S. & Uysal, M. (1996). A market segmentation of festival visitors: Umbria Jazz Festival in Italy. Festival Management & Event Tourism, 3(4), p. 175-182.
Formica, S. & Uysal, M. (1998). Market segmentation of an international cultural historical event in Italy. Journal of Travel Research, 36(4), p. 16-24.
Frith, S., & Van de Kamp, B. (1984). Rock! Sociologie van een nieuwe muziekcultuur. Nederland: Elsevier.
Getz, D. 2010. The nature and scope of festival studies. International Journal
of Event Management Research, 5 (1), p. 1 – 47.
Grit, R., (2007). Ontdek de muziek! Muziektheorie van pop tot klassiek. Houten: Unieboek bv.
Grooters, A., (2006). Muzieksmaak als ingang voor muziektherapie. (Afstudeer scriptie, Conservatorium Saxion Hogeschool Enschede, Nederland). Geraadpleegd via http://www.wfmt.info/Musictherapyworld/modules/archive/dissertations/pdfs/02_07_Anna_Grooters.pdf.
Grypdonck, M., (1965). Rapport over de muziekcultuur in het Vlaamse landsgedeelte. Commissie van advies tot bevordering van de muziekcultuur in het Vlaamse landsgedeelte, ministerie van nationale opvoeding en cultuur: Brussel.
Haaften, van, W. (2005). Muziek is de taal van het hart. In: Heijerman, E. & Schoot, van der, A. (red.). Welke taal spreekt de muziek? Muziekfilosofische beschouwingen. (p. 13-22). Budel: Damon.
Heerwegh, D. (2001). Survey-onderzoek middels het internet. Een exploratie van het terrein. Leuven: Departement Sociologie, Afdeling Dataverzameling en Analyse. P. 6 – 8.
Heijerman, E. (red.), (2010). Welke taal spreekt de muziek? Muziekfilosofische beschouwingen. Budel: Damon.
Honing, H., (2009). Iedereen is muzikaal : wat we weten over het luisteren naar muziek. Amsterdam: Nieuw Amsterdam.
Joris, T. (2005 – 2006). De impact van de cultuur economische globalisering binnen de festivalmarkt in Europa. (Master scriptie, Hogeschool voor wetenschap en kunst, Brussel). Geraadpleegd via http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:4tizA_yZEj0J:www.muziekcentrum.be/file.php%3FID%3D4621+&cd=1&hl=nl&ct=clnk&gl=be
Keunen, G., (2003). Pop! Een halve eeuw in beweging. Tielt: Lannoo.
Knaapen, S., (2006). Blijheid? Vrijheid? Een analyse van de sociale orde op popfestivals. (doctoraat sciptie, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam).
Koopman, C. (1999). Muzikale betekenis in veelvoud. Een poging tot ordening. Tijdschrift voor muziektheorie, 4(2), p. 24-33.
Laermans, R., (1994). Populaire muziek. Cultuurleven, 61 (4), p. 15-25.
Leman, M,. (2007-2008). Uit de toon gevallen. Reflector, (6), p. 9-11.
Leman, M., (2008). Embodied music cognition and mediaton technology. Cambridge: MIT press.
Leman, M. (2010). Musical Gestures: Sound, Movement, and Meaning. Londen: Routledge Chapman & Hall.
Lena, J. & Peterson, R., (2008). Classification as culture: types and trajectories of music genres. American Sociological Review, 73(5), p. 699 – 700.
Lievens, J. & Waege, H. (2009). Geen goesting: Over drempels en percepties van cultuurparticipatie. [PowerPointPresentatie]. Geraadpleegd via http://www.participatiesurvey.be/docs/21.Geen%20goesting.pdf.
Lievens, J. & Waege, H. (2009). Kerncijfers: Cultuurparticipatie. [PowerPointPresentatie]. Geraadpleegd via http://www.participatiesurvey.be/docs/9.Kerncijfers%20Kunsten%20en%20cultuur.pdf.
Lievens, J. & Waege, H., (red.), (2011). Participatie in Vlaanderen 1: Basisgegevens van de participatiesurvey 2009. Leuven: Acco Academic.
Lievens, J., & Waege, H., (red.), (2011). Participatie in Vlaanderen 2: Eerste analyses van de participatiesurvey 2009. Leuven: Acco Academic.
Li, M., Huang, Z. & Cai, L. (2009). Benefit segmentation of visitors to a rural community-based festival. Journal of Travel & Tourism Marketing, 26(5-6), p. 585-598.
Li, X. & Petrick, J. (2006). A review of festival and event motivation studies. Event Management, 9(4), p. 239-245.
Mayfield, T. & Crompton, J., (1995). Development of an instrument for identifying community reasons for staging a festival. Journal of Travel Research, 33(3), p. 37 – 44.
Meeus, D. (2007 – 2008). Positie van de Vlaamse zomerfestivals en de verhouding tot het reguliere concertaanbod anno 2007. (Master scriptie, Vrije Universiteit Brussel, Brussel). Geraadpleegd via http://www.vub.ac.be/wetenschapswinkel/publicaties/2007-2008/Masterproef_DMeeus_Muziekcentrum.pdf.
Merleau-Ponty, M. (2009). Fenomenologie van de waarneming. Amsterdam: Boom.
Meyer, L.B. (2008). Emotion and meaning in music. Chicago, University of Chicago press.
Moore, D. & McCabe, G. (2005). Statistiek in de praktijk. Den Haag: Sdu.
Morgan, M. 2008. What makes a good festival? Understanding the event
experience. Event Management, 12 (2), p. 81 - 93.
Mulder, M., (2011). Leisure! Inleiding in de vrije tijd. Bussum: Coutinho.
Muzieksociologie. (z.d.) verkregen op 3 februari, 2013 van http://www.musicologica.org/portaal/vakken/vakbestanden/13/muzieksociologie.pdf.
Nijs, D. & Peters, F., (2002). Imagineering: het creeren van belevingswerelden.Nederland: Centraal boekhuis.
Ortiz, J. M. (1998). The Tao of Music: Using Music to Change Your Life. Dublin: Newleaf.
Packer, J. & Ballantyne, J. (2010). The impact of music festival attendance on young people’s psychological and social well-being. Psychology of music. 38, p. 164 – 184.
Pealer, L., Weiler, R., Pigg, R. J., Miller, D. & Dorman, S. (2001). The feasibility of a web-based surveillance system to collect health risk behavior data from college students. Health Education & Behavior, 28(5), p. 547-559.
Rouget, G. (1985), Music and Trance: A Theory of the Relations between Music and Possession, The University of Chicago Press, p. 81.
Sabbe, H., (1996). Stilte! Muziek! Een antropologie van de Westerse muziekcultuur. Leuven: Acco Leuven.
Slot, W. & Van aken, M. A. G., (2012). Psychologie van de adolescentie: basisboek. Baarn : ThiemeMeulenhoff.
Sporck, Jo., (2007), Uit de doeken, uit de kleren: Over de essentie van muziek. Tilburg: Damon.
Stevens, F. en Elchardus, M. (2001). De speelplaats als cultureel centrum. De beleving van de leefwereld van jongeren. Eindverslag bij PBO-project PBO97/16/115. Brussel: onderzoeksgroep TOR, vakgroep sociologie, vrije Universiteit Brussel.
Ter Bogt, T.F.M., (1997). One two three four: Popmuziek, jeugdcultuur en stijl. Den Haag, Nederland: Lemma.
Vanbosseghem, P., (2010 – 2011). Crowdsurfers, tentsletjes en polsbandjesverzamelaars: Een onderzoek naar de motivaties van festivalbezoekers in Vlaanderen. (Master scriptie, Universiteit Gent, Gent) Geraadpleegd via www.scriptiebank.be/sites/.../b7c45aae195a3093f97ddba35b6b40ee.pdf.
Van Terphoven, A. & Rozendaal, I., (red.), (2009). Het festivalgevoel: De wereld van Pinkpop, Werchter, Pukkelpop en Lowlands. Antwerpen; Uitgeverij L.J. Veen.
Van Vliet, H. (2008). Idola van de Crossmedia: openbare les Harry van Vliet. Utrecht: Hogeschool Utrecht.
Van Vliet, H. & Bosch, K. (2012). Festivalbeleving: De waarde van publieksevenementen. (Lectoraat Crossmedia Business) Utrecht: Hogeschool Utrecht.
Witte, J., Amoroso, L. & Howard, P. (2000). Research methodology. method and representation in internet-based survey tools - mobility, community, and cultural identity in Survey2000. Social Science Computer Review, 18(2), p. 185 – 188.
